De Mission Impossible franchise heeft inmiddels zeven films (en daar komt volgend jaar een achtste bij). Het is niet veel reeksen gegeven om zoveel films te maken, en al helemaal niet om ze schijnbaar steeds beter te maken.
Ik leerde de serie pas kennen met de vierde film, toen ik deze toevallig zag bij een bioscoopuitje van iemands verjaardag. Enkele jaren later zag ik de zesde film en merkte dat ik misschien de gaten had moeten opvullen. Er waren her en der verwijzingen, terugkerende personages, en andere elementen die ik niet volledig begreep omdat ik géén idee had wat er in die andere films was gebeurd.
Dus wat besloot ik (eindelijk) te doen? Alle films kijken! Op volgorde! Enerzijds om die gaten op te vullen, anderzijds om te analyseren waarom de films steeds beter lijken te worden. (En waarom de tweede film, blijkbaar, unaniem compleet wordt gehaat.)
Vanzelfsprekend komen hierbij alle denkbare spoilers kijken!
Mission Impossible I (1996)
Hoewel ietwat voorspelbaar en soms “knullig”, vond ik dit een fijne film om te kijken. Ik geef het een 7/10.
Wat maakt het goed?
Het heeft een sterk begin. Vanaf dat moment kent het aan één stuk door ontwikkelingen, zonder dat het ergens stil valt.
Het begint met een missie die enigszins complexiteit kent, maar niet té ingewikkeld is. Nog belangrijker: de missie gaat compleet mis, waarbij heel Ethans team sterft. Maar het kan nóg beter: zelfs hun doelwit sterft. Dat voegt extra mysterie toe, want blijkbaar is hun vijand dus niet perse hun eigenlijke vijand. Ik vond het een erg sterk begin, inclusief hoe het was gefilmd en vormgegeven.
Die mysterie en extra lagen maken een spionnenfilm. Zonder die lagen van verraad, dubbelspel, geheimen, etcetera … zou het simpelweg een actiefilm zijn met een onnodige hoeveelheid gadgets. (Ik noem dit nu omdat het belangrijk wordt als ik praat over waarom de tweede film tegenvalt!)
Vanaf dat moment gaat het aan één stuk door, waarbij je dus regelmatig niet weet of je iemand nou kan vertrouwen. (Hét kenmerk van een spionnenfilm!) Totdat het eindigt met twee goed uitgewerkte “missies” en een redelijk bevredigend einde. (En dat binnen een behapbare tijd!)
Daarbovenop heb ik enorme waardering voor oudere films omdat ze daadwerkelijk kleur hebben en goede belichting! Hoezee! Tegenwoordig moet alles extreem duister, donker, grijs, vlak, neutraal, etcetera. Ik kan bij veel moderne (actie)films de helft van de tijd letterlijk niet zien wat er gebeurt. En als ik het kan zien, is elke hint van kleur of variatie ver te zoeken.
Maar oudere films moesten veel dingen filmen zonder al te veel editing achteraf, wat betekende dat je een flinke hoeveelheid licht en contrast moest hebben, en je locaties van tevoren perfect moest ontwerpen. Dat maakt zo’n film gewoon veel makkelijker en duidelijker om te kijken.
Wat maakt het minder goed?
De “twist” dat de missieleider eigenlijk niet dood is en de boel heeft verraden … is echt extreem voorspelbaar. Ik dacht het al toen de beginscene op een einde liep en er is eigenlijk niks dat je serieus op andere gedachten brengt.
(Als schrijver merk ik dat jammer genoeg erg snel op. Als een verhaal nauwelijks tijd besteedt aan andere personages, dan is de “mol” of de “slechterik” dus één van de hoofdpersonages die zogenaamd goed of dood is. Zorgt ervoor dat weinig twists me meer verrassen, jammer genoeg.)
Ook is de dynamiek tussen Ethan en de vrouw (van de zogenaamd overleden missieleider) … raar? Vanaf het begin flipfloppen ze de hele tijd tussen een soort “ik wil seks met je” en “ik vertrouw je niet”. Uiteindelijk wordt allebei niet echt uitgewerkt.
Bovendien had ik iets meer tijd willen hebben met het team van die eerste missie, want nu gaan er een hoop mensen dood die je niet eens van naam/gezicht/rol zou kunnen onderscheiden. Dat maakt de impact wat minder én verraadt al een beetje dat ze het dus niet lang zullen overleven.
Als laatste probeert de Mission Impossible franchise al vanaf deze eerste film een aura van “technische/moderne snufjes” te hebben. Soms lukt het, meestal niet. Zelfs als ik me helemaal verplaats in de tijd waarin dit uitkwam, en de technologie die toen beschikbaar was, is de software en het emailsysteem lachwekkend :p
Deze film kwam uit het jaar voordat ik werd geboren. Desondanks hadden wij natuurlijk, toen ik nog een klein kind was, zo’n oude bak van een computer thuis staan die enorm lijkt op wat ze hier in de film gebruiken. Bovendien ben ik enigszins bekend met hoe mailsystemen en Usenet altijd hebben gewerkt. En dan vraag je jezelf af of de schrijvers van dit script ook maar enigszins hebben gecheckt of wat ze deden ergens op sloeg.
Daarnaast kan je altijd de tweede vraag stellen van had dit niet spannender en meer filmisch kunnen worden weergegeven? Iemand die achter een scherm zit, typt, en vermoeid over zijn slaap wrijft … is nou niet het hoogtepunt van een spannende actiefilm.
Oh ja, als laatste is het érg toevallig dat één van de mensen die Ethan inhuurt (voor de latere missie) toevallig ook de handlanger was van de missieleider bij de eerste missie. Er is geen enkele reden om te denken dat hier opzet in het spel is, wat het een “very convenient plot development” maakt.
Mission Impossible II (2000)
Mjah, ik begrijp waarom mensen hier niet wild enthousiast over zijn. Er zijn wat algemene problemen aan te merken. Maar het grootste probleem? Het is geen spionnenfilm.
Ik geef het een 4/10.
Wat vond ik goed?
Het idee van het begin vond ik goed. Eerst wordt Ethan helemaal verliefd op een vrouw, daarna moet hij haar voor de missie inzetten (en terugsturen naar haar gevaarlijke ex-vriend). De uitwerking is daarentegen matig.
Op dezelfde manier is het algemene idee van het plot goed, maar matig uitgewerkt. Iemand heeft een supervirus ontwikkeld, maar ook het medicijn. Vanzelfsprekend wil men dat exploiteren voor macht en massale winsten. Door een tijdslimiet te zetten op de effecten van de ziekte, krijg je automatisch een tijdsdruk die zo’n film goed kan hebben.
Daar, eh, houdt het wel zo’n beetje op.
Wat vond ik minder goed?
Zoals gezegd: het grootste probleem is dat het geen spionnenfilm is.
Er zijn geen geheimen om te onthullen. Geen valse identiteiten, verraad, mysteries om te ontrafelen of sporen om te volgen.
Je weet vanaf het begin precies de slechterik. Je weet waar diegene is en wat die van plan is. Je weet wat het virus doet en dat het antivirus ook bestaat. Je weet alles al na de eerste vijf minuten, je wacht alleen totdat de ene de andere nét iets harder met zijn vuist heeft geslagen.
Het is een doodgewone actiefilm, misschien zelfs een superheldenfilm. (Als je kijkt naar wat Ethan allemaal doet en hoe hij honderden kogels op magische wijze ontwijkt!)
En als je er op die manier naar kijkt, wordt het al helemaal een slechte en voorspelbare film.
De tijdslimiet op de ziekte (voordat je kan worden genezen) wordt praktisch vergeten. Ethan begint de timer, maar daarna krijgen we hem nooit meer te zien én geen specifieke indicatie. (Eén van de doodzondes van een tijdslimiet. Als je deze niet specifiek geeft, kan je hem net zo goed weglaten. De kijker wordt niet bang van iemand die zegt “we hebben nog maar best weinig tijd!” Want wat betekent dat? We weten het niet!
Het “plan” (om ergens in te breken of iets te stelen) wordt nergens uitgelegd. En als ze het dan uitvoeren, is het best logisch dat er geen uitlegscène was, want het plan is grotendeels “we lopen naar binnen en hopen dat het goed komt”.
De film probeert je keer op keer op keer te verrassen doordat mensen een gezichtsmasker ophebben. (En dus de identiteit van wie je ziet niet klopt.) Het was de eerste keer niet verrassend—en alle keren daarna ook niet.
Doe het één keer. Op een echt onverwacht moment, met duidelijke hints dat dit misschien aan de hand was, met grote gevolgen. Als je het vaker doet, zeg je eigenlijk tegen de kijker: “alles wat je ziet kan waar zijn of totaal niet waar, en wij gaan kiezen wat het beste uitkomt voor het plot”
Wat houden we dan over? Twee dingen: matige actiescènes en slow-motion.
Omdat het geen spionnenfilm meer is, daalt de actie dus af naar “doodgewone” races over de weg (meerdere keren) en twee mannen die eindeloos op elkaar inslaan met hun vuisten. Dat hebben we al miljoenen keren gezien. En deze keer deden ze zo weinig moeite om het anders te maken, dat het leek alsof het een filmpje was voor een middelbare schoolproject dat ze op een heide in de buurt hadden opgenomen.
Bovendien was ieders tactiek compleet onlogisch. Je wilt een spion (Ethan) met pistool aanvallen? Nou, wij gaan op een motor zitten en nemen vervolgens een helling waardoor we door de lucht vliegen en hij ons makkelijk van onder kan beschieten! Top idee! Laten we dit meerdere keren doen zonder succes!
Ik ben uiteindelijk maar gaan gewichtheffen tijdens de actiescenes. Dan gebeurde er tenminste nog wat.
Verder verliest de film véél tijd aan slow-motion. (Deze film had oprecht in 90 minuten gekund, makkelijk.)
Niet alleen is dit verspilde tijd waardoor de film eigenlijk pas na 30 minuten begint, het maakt actie alleen cooler als het met expertise wordt toegepast. Anders maakt het actie juist slungelig en grappig. Als je Tom Cruise ziet vallen na een trap in slow-motion, zie je dat hij eigenlijk best onhandig valt en dom met zijn hoofd op en neer stuitert.
Er waren drie dingen die deze film interessant hadden kunnen maken.
- Ze gingen door op het heftige begin: een heel vliegtuig vol onschuldige passagiers laten crashen. Dat moet gevolgen hebben, toch? Dat geeft aan dat de slechterik wel héél slecht moet zijn (wat de film daarna totaal niet uitwerkt)? => Je kan zo extra angst wekken voor de slechterik én misschien een thema van de gevolgen van dit soort gekke spionnen.
- Ze lieten het virus daadwerkelijk uitbreken. Dus dat men interessante situaties kreeg waarin ze moesten vechten zonder besmet te raken, waarin plekken werden afgezet, waarbij het doel werd verschoven naar “vind een manier om razendsnel duizenden mensen het antivirus te geven” (En je kan zo’n moment halverwege de film hebben dat de goeieriken, verrassend genoeg, hebben verloren!)
- Die vrouw (Nyah) moet daadwerkelijk iets levensgevaarlijks doen. Of Ethan blaast de missie af (of gaat “rogue”) om haar te beschermen. Of ze blijkt een dubbelspion aan het einde. De relatie tussen Ethan en Nyah krijgt zoveel tijd en wordt zo belangrijk gemaakt, dat het veel meer invloed had moeten hebben op het plot.
Dus dat zijn mijn gedachten. Een slaapverwekkende, cliché actiefilm die Ethan als een superheld neerzet die geen plannen of intelligentie nodig heeft, gefilmd op onnavolgbaar amateuristische wijze.
Mission Impossible III (2006)
Deze film voelt daadwerkelijk als een spionnenfilm! Het voegt de juiste hoeveelheid karakter en gevolgen toe voor Ethan, maar heeft jammer genoeg ook een aantal erg vreemde (open of abrupte) eindes.
Ik geef het een 7/10.
Wat vond ik goed?
Zoals gezegd is dit daadwerkelijk weer een spionnenfilm. Niet de allerbeste, als ik eerlijk ben. Voor zover men intelligente plannen maakt, zijn ze behoorlijk repetitief. (“Oh, wat bijzonder, Ethan kiest er wéér voor om via het dak ergens naar binnen te gaan!”)
Maar de actiescenes zijn grotendeels fris en goed uitgewerkt. Er zitten een paar lagen van misdirectie in. Het begint meteen met de spannendste scene van de film (erg goed geacteerd, overigens), waardoor alles daarna lekker in elkaar overgaat met een goed tempo.
De grootste vooruitgang is natuurlijk het toevoegen van iets waar Ethan om geeft. De hoofdtruc voor schrijvers: als je de hoofdpersoon meer inhoud wilt geven, voeg je iemand toe om wie ze heel veel geven. (En vervolgens dreig je het weg te nemen.)
Het werkt gewoon geweldig. Door hem een vrouw te geven, een reden om misschien te stoppen met zijn gevaarlijke spionnenleven, krijgt alles meteen meer spanning en betekenis. Ze doen een poging om het thema van “kan je dierbaren hebben als je dit leven leidt” vorm te geven. En een film met iets van thema of diepgang voelt altijd beter dan een film met alleen maar actie.
(Ergens is het wel interessant dat elke actiefilm ervoor kiest om de mannelijke actieheld een vrouw en/of gezin te geven. Ook dat kan je haast een schrijftruc noemen, zo vaak wordt het gebruikt, en zo effectief is het. Ik heb die theorie eigenlijk al mijn hele leven: het doel van zo’n beetje elke man is simpelweg om een lieve vrouw te vinden om mee samen te zijn. Hoe langer ik leef, hoe meer ik verhalen meemaak die dit gebruiken om iets in mij los te maken, hoe meer dit waarheid wordt.)
Julia wordt natuurlijk ook gespeeld door een actrice met een enorm lief gezicht en fijne glimlach, wat zoiets extra kracht geeft.
De toevoeging van Benji is natuurlijk leuk. Het voegt iets meer humor toe en zorgt dat niet alle personages een soort halve superhelden zijn die al dat gevaar maar normaal vinden.
Tijdens de film voelde ik wel dat het misschien beter was geweest als een groter deel van de acteurs/het team consistent was gebleven tussen de films. Nu krijg je steeds een compleet nieuwe groep personages die totáál geen diepgang of ontwikkeling krijgen, alleen maar zodat één van hen overduidelijk weer “de mol” of “de verrader” kan zijn.
De slechterik wordt geweldig geacteerd en overtuigend neergezet. Eigenlijk jammer dat we verder nauwelijks iets van hem te zien krijgen.
Ze maken—in tegenstelling tot de vorige film—géén overmatig gebruik van de gezichtsmaskers en doen niet alsof het een soort magie is. Deze film laat (voor het eerst) zien dat het tijd en moeite kost, hoe het wordt gemaakt, en wat ervoor nodig is. Ook een hoofdregel van schrijven: de restricties van krachten zijn belangrijker dan de krachten zelf.
En je ziet wat er gebeurt: door de gezichtsmaskers extra regels en tijd te geven, krijg je automatisch een scene met tijdsdruk waarin van alles kan misgaan. Door het te behandelen als een gadget (dat de kijker begrijpt), met voors en tegens, voelt het niet als magie die uit de hoge hoed wordt gehaald als het de film effe uitkomt. Het voelt als een leuk terugkerend onderdeel van de Mission Impossible films.
Het grote gevecht in de climax wordt—ook in tegenstelling tot de vorige film—niet eindeloos uitgerekt en uitgemolken. Sterker nog, het was behoorlijk snel voorbij. Daarover gesproken …
Wat vond ik minder?
Eigenlijk pas het eerste moment dat ik uit de film werd gehaald, was het lachwekkende moment waarop ze besloten een hele missie gewoon niet te laten zien :p
Was het budget op? Was de tijd op? Duurde de film te lang? Hadden ze een fout ontdekt en konden ze het niet repareren in de edit?
Ik weet niet waarom, maar Tom Cruise springt op het dak van een gebouw … en vervolgens cut je naar het einde van de missie waarbij hij ineens door een raam naar buiten vliegt. Ze slaan gewoon de hele missie over!
Rond datzelfde moment openen ze nog een paar dingen, zoals de jongen die zei “nee je kan geen relaties hebben, dat is nou juist het mooie” die lijkt een relatie te krijgen met de enige vrouw in de missie. Maar al die dingen worden compleet vergeten en krijgen verder geen afronding. Dus, eh, tja.
Ook probeert de film dus een thema te maken van “je brengt je dierbaren in gevaar met je gevaarlijke leven”. Maar de dialoog die ze daarvoor gebruiken is vaak nogal letterlijk en onrealistisch. De zinnen die men zegt klinken niet alsof iemand ze ooit in het echt zo zou zeggen. Maar oké, ze doen een poging.
De misdirectie die de film probeert toe te passen (met dat je denkt dat de ene persoon de mol is, maar het is de andere die een schoothondje lijkt) werkt redelijk, hoewel het voorspelbaar was en weinig uitwerking kreeg.
Het idee van iemand met een defibrillator expres doden (om het implantaat in diens hoofd te verwijderen), om diegene daarna weer tot leven te brengen, wordt gepresenteerd alsof het een compleet valide strategie is. Maar ik vond het eerder lachwekkend en geforceerd.
En dan is het eindgevecht van zulke korte duur dat het nogal abrupt begint én eindigt. Weer zo’n gevalletje dat ik bijna twijfel of het budget plotseling op was, of dat het in die tijd verboden was een film boven de 2 uur uit te brengen :p
Ook schudt het beeld bij de openingsmissie (waarbij ze die ene IMF agent redden, die uiteindelijk alsnog sterft aan dat implantaat) soms zó erg dat ik echt niet wist wat er nou aan de hand was.
Waarover ik niet zeker ben
De Rabbit’s Foot—de hele reden dat de film bestaat en het ding waar het allemaal om draait—wordt nooit uitgelegd. Enerzijds zou ik dit een overduidelijke fout noemen. Het is zo schrijnend dat het lijkt alsof de schrijvers gewoon geen zin meer hadden om er verder over na te denken. Ze bedenken een leuke naam, doen alsof het een grote dreiging is, maar werken het verder niet uit.
Aan de andere kant … maakt het uit? Als ze zeiden dat het een gevaarlijke stof was, en aan kwamen zetten met twee minuten uitleg over pseudo-science (zoals de meeste van deze films doen), had dat iets veranderd? Het is een gewild en gevaarlijk ding, punt, de film kan nu gebeuren.
Denk bijvoorbeeld aan films zoals Pulp Fiction. Een hele verhaallijn draait om wat er in die koffer zit, maar je krijgt het expres nooit te weten.
Bij deze film weet ik alleen niet of zoiets de intentie was van de schrijvers, of dat het gewoon een fout was en alle scenes die dit uitleggen per ongeluk uit de film waren geknipt.
Mission Impossible 4 (2011)
Dit is de eerste MI film die ik ooit zag, tijdens een feest van een vriend op de middelbare school. Nu ik hem zie inclusief de context van de films hiervoor, wordt hij een stuk beter. (Toen had ik bijvoorbeeld geen flauw idee wie Julia was en waarom ze belangrijk was.)
Deze film is duidelijk een grote sprong voorwaarts. Betere beeldkwaliteit, betere (creatieve) actiescènes, en daadwerkelijk een emotionele onderlaag die standhoudt.
Ik geef het een 9/10.
Wat vond ik goed?
Ten eerste begint het plot op een interessante manier … en daarna blijft het lekker doorgaan zonder een moment pauze. De film kijkt daardoor lekker weg en voelt veel korter dan hij is. Waar ik bij de vorige films zei dat ik soms maar ondertussen ging sporten bij saaie stukken, heb ik deze in één keer helemaal doorgekeken.
Daarbij helpt het dat de actiescenes gevarieerd zijn, zowel qua inhoud als qua beeld. Je bezoekt een aantal compleet verschillende locaties. (Zoals een wolkenkrabber van binnen en van buiten, door markten tijdens een zandstorm, een luxe feest in India, een grauwe gevangenis, etcetera.)
Denk aan de scene halverwege de film, waarbij ze van kamers wisselen. Dit is een ongelofelijk leuke scene omdat het …
- Een slim, haalbaar plan is.
- Waarbij alle hoofdpersonages betrokken zijn en onder spanning staan.
- Maar met duidelijke restricties en zwakke punten waarop het kan misgaan.
Het is een goed voorbeeld van “dit is echt het allerbeste dat je kan doen … en toch kan het op duizend manieren faliekant misgaan”. Een spionnenfilm als deze moet, in mijn ogen, gewoon een scene hebben die volledig is gebaseerd op misdirection.
Bij de eerste film merkte ik op hoe fijn het is als je variatie hebt qua kleur en alles gewoon goed belicht is. Bij deze film had ik ook het idee dat dit allemaal prima in orde was.
Ook doet het plot iets dat in de meeste gevallen is aan te raden.
- Het originele plan is redelijk simpel. (Relatief gezien dan, dit soort spionnenfilms maken het altijd vrij convoluted.)
- Maar terwijl ze het uitvoeren gaan steeds stukjes mis waardoor alsnog de spanning erin blijft en de problemen zich als het ware opstapelen.
Dit kan je bereiken met héle simpele dingen, zelfs toevalligheden. Denk aan het maskerapparaat dat zomaar crasht en de maskers niet kan maken. Waarom gebeurt dit? Geen idee, misschien kwam het ter plekke op in de scriptschrijver. Voegt het extra spanning en lagen toe aan de actiescene? Jazeker.
Of denk aan Ethan die over de buitenkant van de Burj Khalifa klimt. Steeds opnieuw is er iets anders wat toevallig net niet werkt of net verkeerd uitvalt. (De handschoen valt uit. Het snijapparaat werkt niet perfect. Het touw waarmee hij omlaag probeert te komen is net te kort. Als hij dan door het raam springt, heeft hij net verkeerd gemikt.)
Nogmaals, het doel is overduidelijk, maar door de kleine dingetjes die misgaan wordt de spanning steeds opgehoogd.
Dat doet deze film eigenlijk keer op keer goed.
Daarnaast heb je dus de emotionele onderlaag van “hoe ver je gaat als je iemand verliest die je dierbaar is”. Dit wordt niet één keer benoemd of ergens gebruikt voor goedkoop conflict. Het wordt meerdere keren benoemd, behandeld, en zelfs aangetoond. (Zoals het moment dat Carter die Assassin vermoord in een opwelling, ook al ging het tegen de missie in, omdat zij iemand had vermoord om wie Carter veel gaf.)
Dat alles leidt tot een film die voelt als meer dan een simpele spionnenfilm. De manier waarop het eindigt is ook beter dan de andere films. (Die eindigden nogal abrupt, zoals ik al zei. Alsof ze plotseling beseften dat ze aan de twee uur zaten en dus maar direct wilden afronden. Alsof ze dachten “nou, als de actie voorbij is, heeft het geen zin om nog door te gaan met de film of wel?”)
Het neemt meer tijd. Het gesprek tussen Ethan en Brandt (over het algemene thema) is goed gedaan. Niet te kort, niet te lang. Niet te dramatisch, ook niet te luchtig. En dat hij dan eindigt met Julia van afstand volgen is perfect.
Als laatste is deze film niet bang om meer humor toe te voegen en, waar mogelijk, alles wat meer als een luchtig avontuurtje te zien. Daarin wordt een betere balans gevonden dan bij de vorige films.
Kortom, er gebeurt veel in de film. Maar door de technieken die ik hierboven noem, is het toch allemaal prima te volgen, en heeft het een fijne extra laag.
Wat vond ik minder?
Ik kon eigenlijk nauwelijks iets bedenken om hier te noemen. Alleen kleinere dingetjes, als je echt zou doorvragen.
Carter heeft twee momenten waarop ze zo is van “oh nee, ik ben gewond, ik heb pijn” … en daar gebeurt verder niks mee. De volgende keer dat je haar ziet is ze helemaal prima. Het heeft geen gevolgen voor wat dan ook. Dat noemen we vals conflict en goedkope spanning die niks oplevert.
Ook ga je me niet vertellen dat Hendricks aan het einde een val van tientallen meters, waarbij hij naar tegen een paar dingen klapt, overleeft. Laat hem dan gewoon dood zijn. Aan de andere kant, ze lieten hem waarschijnlijk leven zodat hij nog eventjes kon zien dat zijn plan had gefaald, voordat hij definitief zijn laatste adem blies. Dus ik kan het nog enigszins begrijpen.
Ook werd de hoeveelheid plannetjes in plannetjes—de hoeveelheid loshangende stappen in de climax—toch wel een beetje te veel. De laatste tien minuten moest ik een beetje in de modus van: “Ik snap redelijk wat ze moeten doen om het te stoppen, maar waarom precies? Niet helemaal zeker daarover.”
Als laatste is het een cliché dat als de hoofdpersoon in de “top secret auto” stapt samen met de leider van de spionnenorganisatie … dat die auto waarschijnlijk overhoop wordt geschoten door de vijand en die leider sterft. Vlak nádat de leider de nodige informatie heeft gegeven, natuurlijk.
Maar ik weet niet of dit cliché is ontstaan na deze film of niet. En of ik het een cliché vind omdat dit dus misschien wel de eerste spionnenfilm was die ik jaren geleden zag.
Mission Impossible 3 behandelde eigenlijk iets beter de emotionele schade bij Ethan als de mensen om wie hij geeft (zoals zijn vrouw) worden bedreigd. Deze film doet het op alle andere vlakken beter. Als ze die twee hadden weten te combineren, ging deze film richting een meesterwerk.
Mission Impossible 5 (2015)
Deze film is nog een stuk strakker geplot dan de vorige, maar mist dan weer de diepgang die ik zo fijn vond. Ook gingen enkele scenes of stukjes nét wat te lang door. Daarom krijgt het een 8/10.
Wat vond ik goed?
Zoals gezegd is het plot ongelofelijk sterk. Het begint interessant, het gaat aan één stuk door met logische en leuke scenes, en het houdt dat momentum volledig vast tot aan het einde.
Ook zit er veel variatie in de scenes. De ene keer doen weer zoals vanouds een missie om in te breken op een plek met belachelijke beveiliging, de andere keer zijn drie verschillende partijen in de opera maar weet Ethan eigenlijk niet precies wat hij daar doet, en weer een andere keer moeten ze ongezien de Prime Minister in hun macht krijgen.
De opzet dat de IMF er een potje van heeft gemaakt, de gevolgen daarvan, en hoe het uiteindelijk wordt afgerond is goed. Het is een nieuwe insteek voor een spionnenfilm die goed wordt uitgewerkt en met een logische reden alle hoofdpersonages in gevaar brengt (omdat ze allemaal als “rogue” worden gezien).
Het is een beetje een terugkerende grap dat ze elke MI film denken dat Ethan rogue is gegaan. Deze film geeft er als enige daadwerkelijk een goede opzet voor. (Nou ja, buiten de allereerste film dan, die deed het ook prima.)
Dezelfde symmetrie zit in het plot. (Eerst wordt Ethan in een hok vergast door Solomon Lane, uiteindelijk doet hij precies hetzelfde terug.) Dat is altijd fijn. Geeft je het gevoel dat er echt goed is nagedacht over de film en zorgt voor een meer bevredigend einde dan het zoveelste “we vechten tien minuten door op elkaar in te slaan en uiteindelijk wint Ethan natuurlijk”.
De scene waarbij Ethan drie minuten zijn adem moest inhouden was geweldig opgezet en uitgewerkt. Hoewel de film minder humor had dan de vorige, waren de paar grappen wel goed geplaatst.
Als laatste zit er weer een element in van “Wie kan je vertrouwen? Aan welke kant staat die Ilsa Faust nou eigenlijk?” Zoals het hoort bij een spionnenfilm! Maar deze keer was het beter uitgewerkt dan normaal. Ilsa had daadwerkelijk een reden om zich te gedragen zoals ze deed. De film probeerde er zelfs een iets diepere laag in te zetten over hoeveel je over hebt voor je land, en wanneer je moet zeggen genoeg is genoeg.
Kortom, ijzersterk plot.
Wat vond ik minder?
De actiescene waarbij ze over straat racen (eerst in de auto, daarna in de scooter) ging te lang door. Het bestond uit twee delen, en ik snap niet waarom, want had er één deel van gemaakt en het was prima.
(Uiteindelijk ontsnapt Ilsa … Ethan gaat achter haar aan … en ze ontsnapt alsnog. Wat is dan het punt van dat hele tweede deel? Het maakt de film de langste tot nog toe en het was een van de weinige “saaiere” stukken voor mij.)
Op dezelfde manier gingen sommige gesprekken iets te lang door. Ze bleven maar herhalen hoe gevaarlijk het is, of welke meningsverschil ze dan ook hadden, zonder dat het ergens heen ging.
Als laatste mis ik gewoon nét dat beetje extra dat de film een 9 of 10 zou maken. Net iets te weinig humor, te weinig echt creatieve actie, te weinig diepgang, te weinig variatie in locaties of plotelementen.
De scene waarin Benji tegen Ethan schreeuwt dat hij blijft was erg goed geacteerd en gedaan … maar ook praktisch het énige moment van diepgang of karakter.
Misschien verwacht ik dan te veel. (Misschien heb ik te veel MI films in korte tijd achter elkaar gekeken! Als je deze film vergelijkt met een paar hiervoor is het kwaliteitsverschil echt wel aanzienlijk.)
Maar als je franchise al zo lang bezig is, met terugkerende personages en een plot dat is gebaseerd op de vorige film(s), kan je best wat minder focussen op de zoveelste “impossible mission” of soortgelijke “chase sequence” en meer focussen op karakters en diepgang.
Ergens in deze film oppert iemand dat Ilsa Faust kan worden uitgewist. De British Intelligence is de enige die haar echte identiteit weet, en als ze die kwijtraken, is ze dus voorgoed een terrorist en niemand die het tegendeel kan bewijzen. Dat is interessant. Toen ze dat zeiden, begon mijn hoofd meteen overuren te draaien en te hopen dat ze een keer voor zo’n dramatische aanpak zouden kiezen.
Wat voor impact zou het hebben als één van de hoofdpersonages zich op deze manier moest “opofferen”? Voorgoed weggezet als terrorist, en alleen Ethan en de rest weten nog dat het niet waar is?
Er zijn zoveel mogelijkheden voor iets dat meer aankomt. Hoe geweldig je plot en je actie ook is, het kan nooit meer dan een 7 of 8 worden, zeker niet als het al de vijfde film is die iets soortgelijks doet als de vorige vier.
Mission Impossible 6 (2018)
Deze film wordt vrij unaniem aangewezen als de beste van de franchise en vaak zelfs een van de beste actiefilms aller tijden.
Enerzijds zie ik waarom, anderzijds niet.
Ja, de film heeft een bomvol plot vol twists, verraad, gave actiescenes, en toch blijft het altijd goed te volgen. De film heeft bovendien die diepere laag die ik meerdere keren heb benoemd (wederom vanwege Julia die terugkomt), op een manier die iets toevoegt in plaats van melodramatisch in de weg te zitten.
Anderzijds is deze film veruit de langste van de franchise tot nog toe (15-20 minuten langer) … en dat is te merken.
Ik heb hier lang over getwijfeld, maar uiteindelijk geef ik het toch een 9/10.
Wat vond ik goed?
Zoals genoemd heeft deze film een fijne mix van vrijwel alles dat je van een actiefilm kan verwachten: humor, spanning, actie, razendsnel plot. Het heeft eigenlijk alle pluspunten die ik noemde over de vorige vijf films, maar bijna geen van de minpunten die ik noemde.
Actiescenes die normaal gesproken wat cliché of saai kunnen worden, krijgen nét een slimme twist die het weer fris maken. (Zoals Ethan die, zoals altijd, te voet achter iemand aan rent. Maar deze keer gaan ze over daken. Iets dat Benji pas laat doorheeft—die denkt dat Ethan gewoon over straat loopt en snapt niet waarom hij zo moeilijk doet—wat leuke grappen veroorzaakt.)
Een film die normaal gesproken bijna volledig op plot focust, krijgt juist meerdere stille momenten waarop wordt stilgestaan bij een diepere laag. (Ethan die nooit iemand van zijn team zou opgeven. Ethan die wordt herenigd met Julia, precies op de plek waar natuurlijk een atoombom zal afgaan.)
Het zijn van die kleine dingen, die helemaal niet zoveel nodig hebben, maar die alle loshangende actiescenes (die na verloop van tijd nogal samensmelten tot een grijze blur) aan elkaar plakken met een bevredigende diepere laag.
Dit wordt allemaal zo nauwgezet verweven met het plot dat het ook nooit té lang stilstaat of té veel aandacht naar zichzelf trekt. (Pas terwijl ik dit schrijf, bijvoorbeeld, realiseer ik 100% hoe de film vrijwel alles van zichzelf uitlegt. In plaats van het typische “oh toevallig gebeurt X en Y, zodat we een nieuwe actiescene kunnen hebben!”)
Ook doen ze moeite om werkelijk elke scene een tijdslimiet of extra druk te geven. Zelfs een simpele ondervraging (van Solomon Lane), die normaal in een rustig tempo op een rustige plek zou gebeuren, zetten ze onder een tijdslimiet. (Ze moeten op tijd de zender uit zijn nek halen, anders worden ze alsnog gevonden.) Het is een simpel trucje dat, als je het consistent toepast, dus zorgt dat je plot niks geks hoeft te doen en toch een enorm tempo erin houdt.
Daarbovenop zijn de beelden en de audio natuurlijk van hoge kwaliteit. Iets dat pas echt opvalt als ik deze beelden nu weer vergelijk met hoe film 1 en 2 er uitzagen :p
Maar, boven alles, komt de film nu veel beter binnen omdat ik de andere films heb gezien! (Toen ik Fallout voor het eerst zag, toen hij net uit was, had ik dus alleen de 4e gezien.) Ik begreep wie Julia was. Ik begreep Ethans verleden. Ik begreep zelfs de referentie van de White Widow naar Max, de “slechterik” van de eerste film.
Dat maakt zo’n film natuurlijk beter. Ik ben blij dat ze op die manier continuïteit behouden: de film staat echt wel op zichzelf, maar voor degene die de vorige delen kennen is er nog net ietsje meer.
Wat vond ik minder?
Ik klaag vaak in recensies (over zowel films als boeken) over dingen die te lang door gaan. Dingen die te langdradig zijn of veel efficiënter hadden gekund.
De vorige films waren allemaal bijna exact dezelfde lengte. Deze film wordt ineens een stuk langer en dat begon ik te voelen. Er zit toch een beetje laksheid in het script en de editing die de ervaring verre van verpesten, maar die niet hadden gehoeven.
“Chase sequences” gaan nét te lang door. Belangrijke informatie wordt iets te vaak herhaald. De film begint met een relatief lange expositie waarin véél informatie letterlijk aan de kijker wordt verteld. Het plot wil soms nét een stap—een “betrayal”—te veel doen.
Nogmaals, ik snap dit. Zo’n beetje de twee lastigste dingen van verhalen vertellen zijn …
- Je hebt erg weinig tijd/woorden, en dat is een vrij strikte limiet.
- Je wilt zeker zijn dat je publiek het nog begrijpt, en daarvoor moet je soms dingen herhalen of wat meer tijd geven.
Dus dit is slechts een klein minpunt. Iets waar ik als schrijver misschien te veel op focus.
Laat ik het zo zeggen.
- Als Ethan + Walker vechten met John Lark, bestaat dat gevecht eigenlijk uit twee delen, opgebroken door één grap. (Andere mannen zien meerdere mannen in hetzelfde kleine wc-hokje staan en vragen lacherig “of ze mee mogen doen”.) Hoewel dit prima is, weet ik niet of die ene matige grap zoveel tijd en moeite waard was.
- Na meerdere minuten elkaar achtervolgen, mag zo’n scene wel klaar zijn. Daarmee had je al 10+ minuten kunnen winnen.
- Er was géén reden voor die vrouw van de CIA om óók nog ingewikkeld te gaan doen halverwege. (Ze heeft haar stukje al gedaan aan het begin, dat is prima. Zodra Walker zichzelf heeft verraden, is het de IMF tegen Walker/Syndicate. Simpel, duidelijk, logisch.) Daarmee had je ook weer 5 minuten gewonnen en het plot wat versimpeld.
- Hartstikke leuk dat ze het kamp in gaan om te “zoeken” naar de atoombom tussen röntgenmachines en dergelijke. Maar daarmee wordt vele minuten verspild: hoofdpersonages die rondlopen en een apparaatje langs dat straling meet langs voorwerpen houdt. Terwijl je als kijker weet dat ze daarmee echt niks gaan vinden. (En als ze wel op die manier op een willekeurige plek de bom vonden, was het nogal teleurstellend geweest.)
Als je dat allemaal samen neemt, had de film 20+ minuten korter kunnen zijn, terwijl het alleen maar beter werd. Vandaar een hoog cijfer, maar geen perfecte film.
Mission Impossible 7 (2023)
Ik geef de film een 7.5 uit 10. Ik had ietsje meer ervan verwacht, denk ik. Het heeft dezelfde problemen als die ik heb aangestipt bij andere films, maar allemaal in mindere mate, waardoor het een nogal “gemiddelde” film wordt.
Wat vond ik goed?
Qua video en audio zat het weer heel goed in elkaar. Hoewel ze soms wel erg enthousiast werden met de muziek en de dialoog daardoor wat slecht verstaanbaar was, maar dat is een piepklein minpuntje.
Het idee van een AI als vijand, eentje die natuurlijk mogelijkheden kan doorrekenen en toekomsten goed kan voorspellen, is interessant en redelijk vernieuwend. (Natuurlijk is het al eerder gedaan in soortgelijke vormen, maar niet zo vaak dat je het een regelmatige vijand kan noemen. Dat zal in de toekomst vast wel gebeuren.)
De film begint meteen met een interessante scene vol actie—dat is altijd goed! Het heeft weer die goede afwisseling tussen rustige stukjes die meer focust op emotie of relaties, en stukjes vol actie en schieten. Hoewel het een 2,5 uur durende film is, voelde het geen moment zo.
Vooral de actie aan het einde (eigenlijk dat hele half uur met de trein) bouwt op, en op, en op, en doet steeds iets nog gekkers, waardoor het langer kan doorgaan en altijd spannend en interessant blijft.
De actiescenes zijn weer goed. Zeker nu je het creatieve element hebt van een AI die constant hun technologie in de war stuurt.
Het noemt wat interessante ideeën. Over waarheid, AI, die Gabriel waarvan werkelijk niemand weet wie hij is en wiens hele verleden is gewist. Maar het blijft voornamelijk bij noemen, wat de minst interessante of spannende manier is om het te doen.
De film doet een poging om Grace karakter te geven en een ontwikkeling, wat ik grotendeels goed geslaagd vindt. Het geeft op dezelfde manier extra diepgang aan Ethan én wat de IMF nou eigenlijk is, wat ook hoog tijd werd.
Enige karakter of diepgang op andere plekken voelt oppervlakkig of is ver te zoeken. Misschien is dat mijn schrijversbrein: ik weet wat de schrijver probeert te doen met deze ene scene of deze ene regel, dus het werkt niet meer op mij.
(Zo heb je de scene van Dunn die de bom moet ontmantelen. Ik voel aan alles dat de schrijver die erin stopte om hem meer karakter en tijd te geven. Maar omdat het bij deze ene scene blijft, komt het nooit echt binnen.)
Mijn gemiddelde score (van ongeveer een 7) komt doordat ik verder niet echt pluspunten of hoogtepunten kan aanwijzen. Maar de vele minpunten die ik hieronder noem zijn ook geen van alle genoeg om de film echt “slecht” te maken.
Wat vond ik minder?
Ten eerste zakt de film nogal in na de openingsscene. (Die enerzijds goed was, anderzijds wel érg chaotisch, zeker omdat al die mensen in de onderzeeër met een zwaar accent praten. Het duurde even om in te komen en te begrijpen wat er nou eigenlijk gebeurde.) We krijgen meer dan tien minuten gepraat vol informatie, informatie, informatie.
Nog erger: informatie achteraf eigenlijk helemaal niet zo cruciaal bleek te zijn. En later in de film herhalen ze zichzelf nog een paar keer! Na de vijfde keer is echt wel duidelijk dat niemand weet wat de sleutel precies doet en dat ze de twee helften willen samenbrengen.
Ook voelt het, wederom, niet echt als een spionnenfilm. De film is sterk gestructureerd rondom de typische “fetch quest”: ze moeten die verschillende onderdelen van de sleutel vinden en combineren. Dat is prima, want het geeft een duidelijk doel en richting. Daarom gebruiken zoveel verhalen het ook. Maar daardoor voelt het minder als een Mission Impossible film en wordt ook niet de volste potentie benut.
Pas richting het einde wordt het interessant. Als de AI zich echt bemoeit met een missie. Als het lijkt alsof er echt iemand gaat sterven of iets goed mis gaat. Zoals ik altijd zeg: verhalen worden juist spannend in de kleine dingen. Grace die de overdracht van 100 miljoen euro aankijkt, wachtend tot hij klaar is, en hem dan toch weigert. Het zijn die kleine dingen die daadwerkelijk spannend en interessant zijn, in mijn ogen.
Jammer genoeg gaat de film vaak juist voor de grote stunts of de enigszins cliché “twee verschillende partijen zitten achter ons aan” en “oh nee, wat verrassend, weer verraden door de persoon die ons steeds verraadt”.
Ik mis de rare gadgets. Ik mis de slimme plannen. Ze doen nu alles op goed geluk of met brute force. Het vermindert ook de waarde van de vele stunts die ze doen. (En ook al weet ik dat het echt is uitgevoerd, omdat ze met CGI alle veiligheid en structuur moeten weghalen die Tom Cruise gebruikte, ziet het er juist weer enigszins nep uit. Zonde.)
Ik vind het een gemiste kans. Het lijkt alsof de schrijver totaal niet weet wat zo’n AI eigenlijk doet, of zou kunnen doen, en hoe dat zou uitspelen. Ik had een film verwacht waarin het algoritme constant op interessante manieren de boel bedroog of verdraaide. Het zou een perfecte samensmelting zijn van een unieke vijand (algoritme) en een spionnenfilm (vol bedrog, plot twists, dubbele identiteit, niets is wat het lijkt).
In plaats daarvan krijgen we over de hele film eigenlijk maar drie interessante ideeën, die vrij laat komen en niet ten volste worden uitgewerkt.
- AI kan praktisch toekomsten voorspellen.
- AI kan spelen met beelden en mensen van beveiligingscamera’s laten verdwijnen.
- AI kan inbreken op je mobiele communicatie en stemmen nadoen.
Desnoods, als je het echt zo simpel wilde houden, had je véél meer met alleen deze drie elementen kunnen doen. Het moet specifieker. De film zit vol dialoog over hoe dreigend het is, en “wat is waarheid”, bla bla. Het betekent niks. Maak het specifiek.
Bijvoorbeeld, zo’n AI kan de toekomst “bijna voorspellen” doordat het heel veel data kan innemen en alles doorrekenen. Dus hoe stop je dat? Hoe doe je iets “onvoorspelbaars”? Door …
- Verkeerde data te voeden
- Een plan op te stellen gebaseerd op data die de AI niet of weinig heeft
- Volledig te leunen op de minst waarschijnlijke uitkomsten.
- De AI systematisch blind te maken voor iets (door zintuigen of invoer af te pakken)
- Een plan héél ver vooruit denken. (Want hoe verder je moet doorrekenen, hoe meer kans dat kleine onzekerheden tot grote foutjes in je conclusies leiden.)
- Etcetera
Ik denk dat de film legendarisch goed was geweest als ze de hele tijd specifieke “attacks” uitzochten om de AI om de tuin te leiden, terwijl The Entity hetzelfde terugdeed. Nu is deze film een vrij reguliere actiefilm die ook nog veel dezelfde stappen herhaalt als de vorige films.
Maar ja, dat ben ik.
Conclusie
Herinner mij eraan om dit artikel te updaten als het laatste deel uitkomt. Het enige probleem is dat nogal onzeker is wanneer dat gebeurt (met de stakingen en algehele chaos in Hollywood). Ik wilde dit artikel niet langer uitstellen, dus ik koos maar ervoor om het in deze staat te publiceren (voor nu).
Hopelijk was dit interessant om te lezen. Misschien heb je iets ervan geleerd—ik heb in ieder geval veel geleerd van proberen de films te analyseren. Van wat wel werkte en niet werkte, en waarom ik denk dat dat kwam. Ik kom altijd uit dit soort “projecten” met vijftien ideeën voor spionnenverhalen om te schrijven.
Tot zover mijn gehele recensie van de Mission Impossible franchise!
