Sinds ik iets van Nimona in huis zag slingeren jaren geleden, had ik altijd al het voornemen om de verhalen beter te bekijken. De tekenstijl was leuk, het had goede recensies, en het idee sprak me aan.
Jammer genoeg heb ik daar nooit de tijd voor gehad. Maar toen ik zag dat er dus een film uitkwam van Nimona (op Netflix), vond ik dat ik daar zo snel mogelijk tijd voor moest maken! Vandaar deze recensie die voor mijn doen ongelofelijk snel verschijnt (binnen een maand van publicatie).
Wat vind ik van de film?
Ik geeft het 8 uit 10 sterren.
Deze recensie is spoilervrij. Maar na de conclusie wil ik nog even wat dieper ingaan op mijn kritiek en daarvoor heb ik wél spoilers nodig, dus pas op als je de spoilergrens ziet.
Wat is het idee?
Ballister—de eerste ridder die niet van koninklijke komaf is—moet noodgedwongen samenwerken met Nimona—een chaotische meid die van gedaante kan veranderen—om een mysterie op te lossen en zijn eer te redden.
Zo, dat is het idee in één zin.
Het verhaal speelt zich af in een interessante mix tussen een middeleeuwse en futuristische gemeenschap. Zo heb je dus de ridders, maar de wereld zit ook bomvol technologische snufjes (zoals een soort laserwapens).
Lang geleden heeft ene Gloreth een monster verjaagd uit de stad en de mensen beschermd. Sindsdien heeft een orde ridders, allemaal van haar familielijn, de taak om de orde te handhaven en dat monster voorgoed buiten de deur te houden. Het verhaal begint dus met Ballister die als eerste persoon niet van deze familie zal worden geridderd. (Nadat we een korte proloog hebben gehad.)
Wat vond ik goed?
De audiovisuele kant is geweldig. De film heeft een hele eigen geanimeerde stijl, gedetailleerd en cartoony tegelijkertijd, en dat past ook weer helemaal perfect bij de middeleeuws-futuristische setting. Het zorgt dat alles er heel anders uitziet dan de standaard “Disney look”. En als je het mij vraagt, ziet het er beter uit.
Zoals gezegd is de eerste scene van de film geweldig. Snelle introductie tot de wereld, direct spanning opbouwen, en dan nog een twist die de spanning laat exploderen vanaf het begin.
Vanaf dat moment volgt het verhaal redelijk voorspelbare paden. Dit gebeurt nog steeds met veel actie, humor en emotionele momenten, wat het verhaal het kijken waard maakt. De bijzondere setting én een personage dat in allerlei vormen kan veranderen en altijd klaarstaat voor rotzooi schoppen? Veel leukere actie dan al die grijze superheldenfilms!
Ook weet het een paar “twists” in te voeren. Deze zijn tevens niet wereldschokkend, maar dat hoeft ook niet. Een interessante ontwikkeling is een interessante ontwikkeling, of je hem nou verwachtte of niet.
De afloop van het verhaal is goed in de zin dat het betekenis en gevolgen heeft. Ik kan daarentegen niet zeggen dat het me verraste of zoveel raakte als ze waarschijnlijk hoopten, zeker omdat de film het daarna een beetje teniet doet en nogal abrupt eindigt.
Wat vond ik minder goed?
Het verhaal zet vrij duidelijk een mysterie op aan het begin. Dit mysterie wordt totáál niet uitgewerkt en halverwege de film krijg je gewoon het antwoord in de schoot geworpen. Dit voelt als iets dat de eerste helft van de film enorm veel momentum en inhoud had kunnen geven … maar ze hadden er geen tijd voor (of wilden er snel overheen stappen voor de andere verhaallijnen).
Ook krijgen we weinig informatie over de hoofdpersonen. Ja, we leren iets van hun karakter, en zeker Nimona krijgt een lange (en treffende!) flashback. Maar dat is allemaal slechts de minimale informatie nodig om het plot te volgen. Een verhaal dat een punt wil maken over “goed versus kwaad” en dat “monsters niet per definitie kwaad zijn” … zou misschien meer tijd kunnen spenderen aan het thema verder uitwerken en de personages meer persoonlijkheid geven.
Nu weet ik te weinig van personages om zelf te oordelen wat ik nou eigenlijk van hen vind. En de dingen die ik wél weet, omdat ze gebeuren in het verhaal, schetsen eigenlijk het beeld dat onze twee hoofdpersonen een stel criminelen zijn die alleen maar de boel vernielen :p
Als laatste weet ik dus niet wat ik vind van het einde. Zonder spoilers te geven, kan ik hier weinig over zeggen. Alleen dat het nogal abrupt kwam en eigenlijk zichzelf teniet doet. (Waarschijnlijk willen ze veel dingen open houden en een eventueel vervolg klaarzetten. Maar in de filmwereld is dat nogal onzeker en betekent dat vaak dat je jouw eigen einde verpest voor … niks.)
Conclusie
Je kan deze film kijken voor de prachtige beelden en muziek alleen. Je kan de film kijken voor een redelijk sterk plot. Je kan de film kijken voor wat grappige actie en emotionele momenten als speldenprikken.
Het is erg sterk en solide, maar had in mijn optiek wel (minstens) twintig minuten langer kunnen zijn. Zodat het opgezette mysterie daadwerkelijk een mysterie was, zodat het einde meer gewicht kreeg, en zodat de personages diepgang kregen die het thema ten goede kwamen.
Dat is best een unicum, want ik klaag in 99% van mijn recensies over dingen die te langdradig zijn en van alles toevoegen dat er niet hoort te zijn :p Deze film doet het omgekeerde. Zo efficiënt vertelt dat het voelt alsof je een paar hoofdstukken mist.
Sommige zijn lyrisch over de film of zeggen dat het allerlei Oscars moet winnen. Ik vind dat meevallen. Het is een sterke film, erg sterk als je wat minder kritisch kijkt (zoals ik als schrijver neig te doen), maar zó legendarisch? Nee, op dit moment zie ik het niet. Te snel, te weinig diepgang, teveel gelikt. Misschien als ik het wat tijd geef, want de film probeert wel wat diepere ideeën te raken.
Spoilergrens!
Hieronder ga ik ietsje dieper in op sommige statements. Maar daarvoor geef ik een hele hoop spoilers!
Het begin
Waarom is het begin geweldig? Nou,
- In héél weinig tijd communiceert het verhaal waarom onze hoofdpersoon onder enorme spanning staat. (De eerste niet-koninklijke persoon die toch een ridder zal worden.)
- De scene krijgt de tijd om deze spanning op te bouwen, meer en meer. (Te veel verhalen zijn zó bang dat ze de kijker vervelen dat ze de spanning meteen weer inlossen, wat het hele idee teniet doet!)
- De spanning wordt ingelost. (Hij wordt geridderd en het hele publiek gaat toch achter hem staan.)
- En dan komt er een razendsnelle twist die direct consequenties en interessante gevolgen heeft. (Zijn zwaard blijkt een wapen waarmee de koningin wordt vermoord. Hij is erin geluisd door iemand. Zijn arm wordt afgehakt en hij moet vluchten, nu gehaat door de hele stad.)
- (En ietsje daarvoor is er een goede hint naar de twist, als de schildknaap hem probeert te waarschuwen voor iets, en hij overduidelijk een ander soort zwaard heeft dan de rest.)
De scene is misschien 5 minuten. Toch zet het personages neer, de wereld, en een conflict zo interessant dat je weet dat het een heel verhaal kan ondersteunen.
Maar hier komt ook mijn probleem.
Het missende mysterie
Zo’n openingsscene zegt het volgende: “hé, we hebben nu een mysterie! Wie is de verrader? Wie wilde Ballister erin luizen en waarom?” Dit wordt bevestigd doordat hij vlak daarna zo’n bord maakt met foto’s van mogelijke verdachten en er één regel over zegt.
Daarna? Niks meer. Er worden geen verdachten geïntroduceerd, geen hints gegeven, niks daarvan. Het verhaal belooft een soort detective-verhaallijn te hebben, maar laat het vervolgens compleet vallen. (Om dan halverwege het verhaal direct te zeggen: “Het was de Director!”)
Maar oké. We hebben een duidelijk conflict en doel, altijd fijn. We hebben een interessant shapeshifting persoon in Nimona. Dus je gaat mee in de actie en alles. De film is niet hilarisch, maar grappig genoeg.
Ik wil onder andere het gesprek tussen Ambrosius en Ballister, richting het einde van de film, aanstippen. Een voorbeeld van scherpe dialoog. Ze komen daar naartoe denkend dat ze hetzelfde doel hebben, maar met één simpele zin en andere woordkeuze, wordt plots hard duidelijk dat ze juist tegenovergestelde doelen hebben. (Ballister dacht samen met hem de Director te pakken. Ambrosius dacht samen met hem Nimona te pakken.)
Een goede scene die de vaardigheid achter het script laat zien.
Langzaam, echter, komen er vragen. De koningin is vermoord, dus wie is er nu aan de macht? Waarom wordt er geen opvolger gezocht? Hoe kan Ballister direct een alleenstaande toren vinden die meteen zijn geheime locatie wordt? Hoe weet Nimona hem daar vervolgens feilloos te vinden?
De technologie lijkt enerzijds heel geavanceerd (dus ze zouden hem toch meteen moeten vinden, of camerabewaking moeten hebben in de zwaardkamer), maar anderzijds doen ze er niks mee!
Camerabewijs van de daad van de Director wordt meteen van de hand gedaan als “het monster kan van gedaante veranderen”. Maar als dat zo is, dan is alles niet te vertrouwen, toch? Waarom zijn er dan niet veel meer beveiligingsmaatregelen? Waarom wordt ander videomateriaal wél vertrouwt? En als ze niet wisten dat het monster kon shapeshiften, hoe weten ze dan überhaupt direct dat dit “het monster” is!?
Nou ja, niet te veel over nadenken.
Over de personages
De hoofdpersoon is Ballister. Maar we leren niks over zijn verleden. Waarom mocht hij als eerste een niet-nobele ridder zijn? Wat maakte hem zo goed? Wat heeft hij al die jaren gedaan en waarom vindt hij het zo belangrijk om monsters te verslaan?
(Want dat is de enige uitleg: hij roept, als kind, dat hij alle monsters gaat doden. Waarom? Hij wordt verder totaal niet neergezet alsof dat een obsessie is.)
De échte hoofdpersoon __is natuurlijk Nimona. Het punt van het verhaal is dat iedereen haar per definitie haat omdat ze een monster is, maar dat deze houding natuurlijk slecht is, want je moet niet oordelen op basis van aannames of uiterlijk.
Men wil haar neerzetten als een goed persoon van binnen. En dit wordt redelijk goed neergezet. Het verhaal laat één keer zien dat ze een zorgzame kant heeft (als ze een meisje redt van een auto die over straat vliegt). Haar “flashback” laat heel goed zien, zonder woorden, waarom ze zo eenzaam is en waar ze vandaan kwam.
Maar daarbuiten zien we haar het hele verhaal alles vernielen, dreigen mensen te doden, en zich erg vijandig gedragen. Dit is redelijk logisch, als tegenreactie omdat je als monster zo bent behandelt. Maar omdat dit het enige is dat we zien, wordt het thema—de “les” van de film, als je wilt—ondergesneeuwd.
En dan aan het einde is iedereen zo van “je geeft je leven om de halve stad te redden? De stad die in eerste instantie in gevaar was omdat jij aanviel? Je bent een held! Je bent puur, en goed, en alles is vergeven!”
(Dezelfde mensen, voor de oplettende kijkers, die zonder enig argument of redenering een extreme negatieve reactie hebben als ze ook maar denken iets van een monster te zien. Het verhaal maakt het thema dat goedheid of racisme niet zwart-wit is … op deze manier nogal zwart-wit.)
Het was beter geweest als we méér over haar persoonlijkheid te weten kwamen. Ofwel de film zet haar neer als grijs karakter en laat je in onzekerheid hierover, ofwel ze geven haar meer diepgang die zorgt dat je het goede hart onder de vijandige kleding duidelijker ziet.
Zoals gezegd, het lijkt alsof ze “diepgang” krijgt. Maar in werkelijkheid zijn dat vooral momenten om informatie aan de kijker te vertellen of om een nieuw voorspelbaar conflict in het plot te duwen. Haar frustrerende onwil om antwoorden te geven op hele nuttige en cruciale vragen—zoals wie ze is of waar ze vandaan komt—verergert dit.
Natuurlijk wil ze haar echte backstory niet geven. Maar dan verzint ze toch iets? Dan vertelt ze toch alleen stukjes van de waarheid? Dan maakte ze toch een grapje erover? Alles is beter dan de cyclus “personage stelt logische vraag waarop de kijker ook antwoord wilt, andere personage reageert … niet” eindeloos herhalen.
En ik begrijp het: de film probeert een punt te maken over dat Nimona geen labels wil of niet wil zeggen wat ze is. Het noemt dat ze haarzelf vrijer voelt als ze aan het “shapeshiften” is. Maar dat is dan toch wat ze is? Een gedaanteveranderaar zonder vast of standaard uiterlijk. Waarom zeg je dat niet gewoon? Het is letterlijk de waarheid, zoals wij iemand onder de achttien zouden omschrijven als een kind. Het is allemaal moeilijk doen om het moeilijk doen.
Over het einde
Want hoe eindigt de film nu? Ze geeft haar leven … of nee, toch niet. Ze wordt precies datgene waarvan mensen haar beschuldigen … en dan weer niet. Ze breekt de muur waar mensen niet langs durfden … maar we weten niet wat dat nou eigenlijk betekent.
Ik had het geweldig gevonden als Nimona definitief was gestorven. Of als de helft van de stad was vernietigd vanwege haar aanval, en dat ze daarna pas de Director had overmeesterd. Dát is interessant! Grijs gebied! Gevolgen!
Maar nee. Pats boem, einde film.
Wat ik eruit haalde is vooral dat Gloreth een nogal bijzonder persoon is (en haar familie net zo raar).
- Ze accepteert volledig dat haar vriendin van gedaante kan veranderen.
- Ze is waarschijnlijk maandenlang/jarenlang bevriend met haar, wat de familie toch ook moet weten.
- Maar als ze dan van gedaante verandert voor de ogen van de familie, zijn ze ineens van “monster! dood haar!” Wat? Als ze iets kwaads in de zin had, was Gloreth toch allang dood? De film suggereert dat zij het enige monster is en dat ze niet van haar bestaan wisten, dus er is überhaupt geen reden om te denken dat mensen überhaupt een ingebouwde angst voor monsters hebben.
- En als Gloreth dan ziet hoe Nimona terugvecht (in een grotere gedaante) om haar leven te redden … nee dat is het moment dat je bang wordt en 180 graden omkeert?
Dit voelde als zoiets dat klinkt als een goede uitleg of twist, maar als je het laat uitspelen op deze manier voelt het geforceerd en raar.
Zoals ik al zei, het zit me allemaal net niet lekker, en ik denk toch dat het komt omdat het te “gelikt” is. De makkelijke, voorspelbare antwoorden worden gekozen om momenten emotioneel te maken of het thema erin te krijgen. Maar het mooie van het leven, in mijn ogen, zijn juist de momenten waarop antwoorden niet makkelijk zijn en realistisch/logisch handelen alsnog problemen oplevert.
Tegelijkertijd lijkt de film dit dus ook te beseffen, omdat het Gloreth zo negatief afschildert, en geen poging doet van Nimona een poeslief meisje te maken. Dus dit minpunt is iets dat mij “niet lekker zit”, maar echt een fout in het verhaal kan ik het niet noemen. Hopelijk kon ik dit gevoel goed onder woorden brengen.
Sociale opmerkingen
Overigens lees je dan ook online allemaal positieve dingen over dat de Ballister, een ridder en hoofdpersoon, een relatie heeft met een man! Wat geweldig! Dit is echt een film voor queers! Baanbrekend!
Nee, het is een goed verhaal, en de hoofdpersoon valt toevallig op mannen. Door het op deze manier uit te lichten maak je juist meer vijanden en bevestig je dus dat het abnormaal is. Ik vraag me af wanneer die groepen dat doorkrijgen.
Ik heb letterlijk niks hiertegen—ik ben de grootste vechter voor absolute vrijheid die je kan vinden—en toch krijg ik inmiddels een “uuugh” gevoel door dit soort opmerkingen. Het gevoel dat ze het gewoon niet in het verhaal hadden moeten stoppen, want nu krijg je weer die hele rotzooi.
(Wat overigens had gekund, want echt een cruciaal onderdeel is het niet. Familie, vrienden of geliefden, het had het verhaal niet veranderd. Twee keer zeggen “but I love you” is wel erg minimale moeite om een liefde in een verhaal te stoppen. Nog iets dat mij het idee geeft dat ergens twintig minuten van de film moest worden geschrapt op het laatste moment. Jammer!)
