Header / Cover Image for 'Serierecensie: Shadow & Bone (seizoen 2)'
Header / Cover Image for 'Serierecensie: Shadow & Bone (seizoen 2)'

Serierecensie: Shadow & Bone (seizoen 2)

Een jaar of twee geleden schreef ik een recensie voor het eerste seizoen van Shadow & Bone. Ik vond het best een redelijke adaptatie, maar niet geweldig.

Het maakt de fout die zoveel adaptaties maken: zoveel van het originele boek veranderen of schrappen, dat je eigenlijk een zelfbedacht (en véél minder sterk) verhaal vertelt. Deze serie maakt de fout zelfs dubbel zo erg: het voegt twee compleet verschillende boekenreeksen (Grishatrilogie en Kraaienduologie) samen in één relatief korte serie.

Zoals altijd, of je bewerkt de boeken op een trouwe manier, of je maakt er helemaal je eigen ding van. Visuele media is anders dan geschreven media, dus ik ben niet zo iemand die eist dat het 100% hetzelfde is. Ik begrijp dat je dingen moet of kunt veranderen ter verbetering. Verschillende media eisen verschillende aanpak.

Maar deze serie zweeft overal tussenin en dat is eigenlijk nooit goed. Ze pakken veel onderdelen van de boeken, en veranderen deze in gehaaste en slechtere verhaallijnen. Onderdelen die je absoluut, met gemak, 1-op-1 kon overnemen … worden weggelaten of zo slecht opgezet dat je ze net zo goed kon weglaten.

Ik vond beide boekenreeksen erg goed, en wilde daarom toch de serie verder blijven kijken. Misschien vooral om te analyseren wat ik goed en slecht vind aan de bewerking. Om mijn uitspraken hierboven kracht bij te zetten met argumenten, voorbeelden en oplossingen!

Daarom schrijf ik dit artikel.

Het eerste stukje is een recensie, maar het tweede stuk is vooral een analyse over verhalen vertellen en waar de serie de mist in gaat. (Inclusief spoilers, ik zal het aangeven.)

Wat vind ik van het tweede seizoen?

Het ziet er wederom mooi uit. De serie heeft echt zijn eigen visuele stijl, die afgewerkt en passend voelt. De muziek is goed, de locaties zijn meestal goed, het acteerwerk is meestal goed.

(Misschien heb ik iets te veel fantasy series en films gezien. Ik kan inmiddels herkennen in welk standaard bos ze een scene hebben opgenomen :p Met uitzondering van die scenes, vond ik de meeste locaties verrassend mooi en uniek. En, zelfs in de meest donkere setting, was alles goed te zien. Dat is zeker een pluspunt in de hedendaagse trend van “alles moet extreem donker om aan te geven hoe serieus deze serie is”.)

Dit seizoen toont één van de redenen voor het “samenbrengen” van de twee verschillende verhalen. Het zorgt dat elke aflevering een constante afwisseling heeft tussen “langzame, meer emotionele scene” en “actie, actie, actie”. (Bijvoorbeeld, je hebt eerst een rustige dialoog met Alina over hoe lastig ze mensen kan vertrouwen sinds het verraad van de Darkling, en de scene daarna zie je hoe The Crows een of andere gevaarlijke inbraak doen.)

Op zich is dit prima. Ik vertel mijn verhalen ook graag op die manier. Als je het goed doet, krijg je een lekker tempo in het verhaal, maar kan de kijker ook ademhalen. Je krijgt een fijne diversiteit in scenes en conflicten.

Als je het verkeerd toepast, echter, voelt een verhaal zowel langzaam als gehaast. Deze serie drijft vaak richting dat territorium.

We gaan eigenlijk in een kwart van het seizoen door het hele tweede boek van de reeks heen, terwijl de Crows meerdere compleet niet-gerelateerde missies aangaan gedurende het seizoen. De ene missie heeft 5 minuten opzet ergens en 5 minuten uitwerking. De andere missie neemt praktisch twee afleveringen in beslag, maar dat komt grotendeels omdat halverwege het verhaal weer compleet wordt stilgezet. Snap je wat ik bedoel met zowel langzaam als gehaast?

Waar in seizoen 1 de verschillende verhaallijnen duidelijk met elkaar waren verweven, staat alles in seizoen 2 eigenlijk los van elkaar. Het is alsof ze niet verder hadden gedacht dan het eerste seizoen. Wat moeten de personages nu doen? Wat is het nut hiervan? Geen idee! Maar we hebben een tweede seizoen om te vullen met deze compleet niet-gerelateerde plekken!

Dit werd pijnlijk duidelijk toen ik per ongeluk de helft van de tweede aflevering had overgeslagen. (Ik was een hele tijd geleden gestopt met kijken en ging nu pas verder. Ik was vergeten dat ik halverwege de tweede aflevering was gestopt.)

  • Blijkbaar was het dus niet interessant genoeg om toen te blijven kijken. Het was oké, maar ik ging liever iets anders doen. (Nu moet ik toegeven dat ik erg weinig series kijk, want ik ben liever productief en werk dus bijna de hele dag.)
  • Het duurde 15 minuten, in aflevering 3, voordat ik dacht “wacht eens even, ik heb zo’n gevoel dat ik iets heb gemist”. Een kwartier om een onderbuikgevoel te krijgen dat ik een kwart van het verhaal tot nog toe compleet had overgeslagen.

David en Genya vind ik én goed geacteerd én een mooie verhaallijn in de serie. De serie in het algemeen is verrassend … emotioneel en gegrond. Het lijkt soms wel geïrriteerd dat het ook nog fantasy moet zijn en wat spreuken moet laten zien. Dat kan ik waarderen.

Dus wat vind ik van de serie? Ik geef het, denk ik, een 4 uit 10. Als ik de boeken niet had gelezen, was dat misschien een 6 uit 10.

Waarom het tweede seizoen tegenvalt

Vanaf nu komen er spoilers over de boeken en het seizoen! Als schrijver en verhalenverteller leer ik graag van zowel de positieve als de negatieve kanten van wat ik tot me neem. Dus bij deze een korte analyse.

Er zijn drie gigantische problemen met dit seizoen.

  • Enkele verhaallijnen zijn statisch. Er is geen duidelijk doel dat hen constant vooruit drijft. Je vraagt je dus steeds af: “Waarom vertellen we dit? Waar gaan we heen? Waarom gaat het zo langzaam?”
  • De beste onthullingen of scenes (in de boeken) komen wel voor in het seizoen, maar zonder opzet. Een onthulling zonder opzet is één van de doodzondes van verhalen. (Want nu is het dus simpelweg een doodnormale scene die, hoe langer je erover nadenkt, alleen maar verwarrender wordt.) Op andere momenten worden ze veranderd, om een of andere reden, waardoor ze veel minder gewicht hebben.
  • De verschillende verhaallijnen zijn veel te weinig met elkaar verbonden. Ze proberen het mondjesmaat, door bijvoorbeeld Sturmhond ook de Crows ergens te laten “redden”. Richting het einde van het seizoen is de helft van de groep ineens bij de andere groep (want de halve wereld afreizen kost geen enkele tijd!) en komen ze pas samen. Het zijn meestal zulke kleine connecties dat ze net zo goed pas op het laatste moment erin konden zijn gestopt.

Een kleiner probleem is dat het hele verhaal leunt op het idee dat Ravka in gevaar is, of dat ze moeten vechten om “hun Ravka te redden”, of dat Ravka “op het punt staat van een burgeroorlog”. Ze zeggen het regelmatig, maar ze laten het nooit zien. Wat betekent het dat Ravka in gevaar is? Geef ons iets concreets! Laat ons zien hoe het land steeds meer vervalt en hoe erg dat is. Sterker nog, begin gewoon die burgeroorlog, dan hebben de personages tenminste iets concreets om tegen te vechten.

Nu is het alsof de koning op TV zegt “we zijn allemaal in groot gevaar!”, maandenlang. Maar jij kijkt naar buiten en ziet niks raars. Jij vraagt anderen wat het betekent, maar zij weten het ook niet. En na een jaar lang deze uitspraak is er nog steeds geen concreet gevaar verschenen.

Ik vind dit een groot probleem. Maar dit is vrij standaard voor fantasy verhalen en het is niet zo moeilijk om simpelweg achter het idee te komen van “goed tegen kwaad”, waarbij de goederiken natuurlijk hun land willen “redden”. Dus ik weet dat veel mensen er niet zoveel problemen mee hebben.

Statische Verhaallijnen

Het beste voorbeeld hiervan is de Darkling. Elke keer als hij een scene had, begon ik intern te zuchten en kreeg sterk de neiging om door te spoelen. (Ik doe dat nooit. Maar de neiging krijgen is ook niet goed.)

Wat is zijn doel? Grisha weer de machtigste orde maken in het land.

Wat zien we hem doen? Hélemaal niks om dit te bereiken!

Hij noemt zijn doel pas in aflevering 3 (aan het begin, tegen zijn moeder). Voor die tijd was ik vergeten wat hij ook alweer wilde.

Bijna elke scene klaagt hij over hoeveel hoofdpijn hij heeft, en vraagt anderen of ze misschien een oplossing hebben. Hun oplossing is constant “misschien niet zwarte monsters maken en zwarte magie gebruiken”, maar hij zegt dat het moet. Waarom? Niemand die het weet.

Dit kan wel. Natuurlijk kan je discussies hebben, natuurlijk gaat je slechterik “goede” suggesties afslaan. Maar wat gebeurt er als iemand iets voorstelt en je slaat het af? Stilstand. Elke scene met hem eindigde met stilstand. Hij zoekt een medicijn tegen zijn gezondheidsproblemen, en elke scene eindigt door tegen dezelfde muur aan te lopen.

Dit kan je oplossen door de scene iets langer door te laten gaan. Door de Darkling iets te laten noemen of hinten van wat hij nu gaat proberen. Door iets te laten veranderen na de zoveelste discussie: deze keer vermoord hij de persoon die hem tegenspreekt, wat alle anderen natuurlijk reden geeft om alleen maar te zeggen wat hij wil horen!

Het enige dat hij daadwerkelijk bereikt, is de Grisha meer gehaat maken. Hoe weten we dit? Doordat zijn moeder het zegt (en omdat hij aan het begin Grisha bevrijdt die, om onduidelijke redenen, waren gevangengenomen en vastgebonden).

En zijn moeder is net zo’n statisch punt. Hij sluit haar op … op verschillende plekken … om soms even met haar te praten of hallo te zeggen. Dit is het toppunt van stilstand. Waarom doet hij dit? Wat is het gevaar als zijn moeder vrij rondloopt? Ze kan niks uitrichten tegen hem. Er wordt letterlijk gezegd dat hij een “slim en sluw” persoon is, dus hij moet ook beseffen dat zijn moeder vastketenen haar nooit gaat overtuigen om zijn kant te kiezen?

Nogmaals, dit kan wel, maar dan moet je het anders schrijven. Geef duidelijke hints dat zijn moeder probeert te ontsnappen. Geef hem een duidelijke reden om haar gevangen te houden, misschien omdat hij één specifiek stukje informatie wil dat alleen zij weet. Verzin iets dat vooruitgang kan geven.

Zijn hele verhaallijn is stilstand, stilstand, stilstand.

Vrijwel het enige stukje vooruitgang is als hij het dagboek van Morsofa (of hoe je het ook spelt) plotseling heeft. Maar dit wordt totaal niet uitgelegd, en ik weet alleen wat dit betekent en waar het vandaan komt omdat ik de boeken heb gelezen. Vervolgens raakt hij dit dagboek van Morrelzova (of hoe je het ook spelt) meteen kwijt voordat hij iets ermee doet. Maar dat is oké, want helemaal niemand doet er nog iets mee!

In de boeken is hij geen “point of view character”. Oftewel, het hele tweede boek heb je geen idee wat hij aan het doen is, totdat richting het einde een grote climax is waarbij hij op volle sterkte terugkomt. Dat was beter geweest voor de serie. Nu proberen ze hem scenes te geven, maar er is niks om op te leunen, dus het is slechts stilstand.

Geen opzet

Dit brengt mij bij het tweede probleem. Iets waarvoor ik al bang was toen ik mijn recensie voor het eerste seizoen schreef.

Deel twee van de reeks heeft een paar geweldige onthullingen. Ze zijn goed opgezet, en daardoor voelen ze bevredigend en interessant als ze gebeuren.

Sturmhond

Eén daarvan is de onthulling dat Sturmhond eigenlijk de tweede zoon is van de koning.

Het hele boek krijg je hints naar dat die tweede zoon “van huis wegliep om in het leger te gaan”, dat zijn bijnaam “de puppy” was, dat Alina denkt dat er iets raars aan de hand is met Sturmhond. Dan komt die geweldige plot twist waarin blijkt dat Sturmhond = die tweede zoon. En alles klopt, en alles voelt goed.

De serie? Die zet niks hiervan op. Uit het niets onthult Sturmhond plotseling dat hij die tweede zoon is van de koning (waarvan je niet eens wist dat hij bestond), dat hij in het leger heeft gezeten en daar een best hoge rank had (wat je ook niet wist), precies als het hen uit de problemen helpt.

Hoe voelt het dan? Alsof de schrijvers ter plekke iets verzonnen om hun probleem op te lossen. Het voelt leeg en zinloos.

De gevolgen van opzet negeren

Sterker nog, de serie vertelt praktisch niks over de koninklijke familie en hoe het er nu aan toe gaat in het paleis. Dit is een groot probleem, omdat hierin ook een belangrijke opzet zat voor een latere gebeurtenis.

Het hele boek krijg je mee hoe de eerste zoon van de koning denkt dat hij slim is en een geweldige koning zou zijn, hoe hij enigszins lust naar macht, maar eigenlijk hartstikke dom en ontactisch is. De eerste zoon probeert de koning blij te maken door te helpen.

Daardoor sluit hij een “handelscontract” met een buurland, wat hij geheim houdt en trots vertelt op het juiste moment. Dat contract zet de poorten open zodat men vrij heen en weer kan reizen. Precies de poorten die de Darkling tegenhielden tot nog toe.

Dus het moment dat hij dit onthult, is een geweldig “oh shit!” moment voor de lezer. De puzzelstukjes zijn opgezet, het hele boek weet je dat de grens er alles aan doet om de Darkling buiten te houden, en nu dan wordt—op compleet geloofwaardige wijze—vertelt dat de poorten al een tijdje open waren en de Darkling waarschijnlijk vlakbij is.

Dan komt de aanval op het Kleine Paleis, een dramatisch hoogtepunt van de boekenreeks in mijn ogen.

Maar zonder opzet? Dan valt dat allemaal compleet in het water.

De serie probeert alleen kleine stukjes hiervan te doen, razendsnel, binnen één en dezelfde aflevering. Dat is zo ineffectief dat ze het net zo goed compleet hadden kunnen laten zitten.

(Vasily verschijnt, is twintig minuten een klootzak die Alina voor zichzelf wil, en dan gebeurt de aanval al. De reden dat de Darkling hen ineens vond? “Je hebt te veel mensen uitgenodigd op dit feest”. Ja daaaag. De aanval gebeurt totaal niet op dezelfde manier als in het boek, waardoor het een meer generieke actiescene wordt met minder gevolgen.)

Overigens geven de boeken hiermee dus ook de “oplossing” voor de statische verhaallijn van de Darkling. Hij probeert het land in te komen. Hij heeft al zijn kracht en volgelingen, hij weet dat Alina nog niet op kracht is. Maar de koninklijke familie doet er alles aan om de grenzen te bewaken en sluiten.

Als de serie dit had laten zien, was het veel interessanter geweest. Elke scene met de Darkling zocht hij een nieuwe methode om binnen te dringen, en steeds werd hij afgeweerd. Constant vooruitgang en opzet naar een climax.

Ik kan eindeloos doorgaan over geweldige opzet-en-onthulling in de boeken, die door de serie worden vernietigd omdat ze de opzet niet doen of erdoorheen haasten. Denk aan de backstory van Kaz Brekker. Geweldig verteld en opgezet in de boeken, misschien wel beter geschreven dan de hoofdverhaallijn. In de serie? Het “geheim” wordt bijna direct weggegeven en in de meest voorspelbare manier mogelijk. De confrontatie met Pekka Rollins duurt zo kort, en gebeurt halverwege het seizoen, dat het niet het gewicht heeft dat erbij hoort.

Ongerelateerde verhaallijnen

Als ik dit seizoen een paar jaar eerder had gezien, was me dit misschien niet eens opgevallen. Sindsdien, echter, heb ik wat boeken geschreven én feedback mogen ontvangen van professionele editors.

Eén probleem in mijn eerdere boeken was het bestaan van meerdere verhaallijnen die compleet los stonden van elkaar totdat je halverwege het boek was. Ja, ze kwamen uiteindelijk samen. Ja, ze waren duidelijk deel van hetzelfde universum en “refereerden” een paar keer naar elkaar.

Maar de verhaallijnen hadden geen invloed op elkaar totdat je al voorbij pagina 200 was.

Dit zorgt dat een verhaal focus mist. De verhaallijnen kunnen nog zo spannend of simpel zijn, de lezer vindt het overweldigend en rommelig. Ze lezen immers steeds hoofdstukken op compleet andere locaties, met compleet andere personages en compleet andere problemen. En dat honderden pagina’s lang.

Hoe voorkom je dat? Nou, ja, door gebeurtenissen in de ene verhaallijn constant een effect te laten hebben op dingen in de andere verhaallijn. Al vanaf het begin, hoe lastig het ook is.

De drie grootste verhaallijnen (Alina, Darkling en Crows) doen letterlijk niks met elkaar tot helemaal aan het einde. Vandaar mijn opmerking aan het begin: het lijkt alsof ze niet verwachtten een seizoen 2 te krijgen, dus ze hadden niet verder gedacht hoe ze de twee boekenreeksen aan elkaar konden blijven haken.

Dat maakt de afleveringen langzaam en rommelig. Want elke verhaallijn probeert langzaam zichzelf op te zetten, waardoor je lange periodes krijgt van alleen maar loshangende opzet, gevolgd door een lange periode met overweldigend veel actie op verschillende fronten.

Hoe had dit beter gekund? Dit vond ik de moeilijkste vraag. Want ja, de originele boekenreeksen zijn niet aan elkaar gerelateerd.

Maar een hele simpele verandering zou zijn: de Crows helpen Alina bij het vinden van haar amplifiers. Het zijn immers een stel dieven die constant op gevaarlijke missies gaan. Ze zijn perfect!

Of, je gebruikt de Crows om die belangrijke opzet te geven vanuit het paleis. Ze bezoeken het paleis opnieuw, omdat ze iets ervan willen stelen ofzo. Terwijl ze daar wat missies doen, kan je sneaky die opzet geven waarnaar ik verlangde.

De laatste optie is natuurlijk om de Crows te verbinden met de Darkling. (Hoewel ik liever had gezien dat hij dus geen scenes kreeg. Hij is niet de hoofdpersoon van het verhaal en heeft niet de meest interessante reis. Dus waarom zou een verhaal op hem focussen?) Hij probeert dat dagboek te krijgen van Morzwava (of hoe je het ook spelt), maar de Crows zitten in de weg! Die willen het dagboek ook om .

Zoals je ziet, is het geen rocket science om verhaallijnen flink met elkaar te verweven. Ik had liever gezien dat de Grishatrilogie en Kraaienduologie afzonderlijke series hadden gekregen. Maar als ze echt samen moeten, had de verhaallijnen dan beperkt tot de Crows en Alina. En had ze onlosmakelijk met elkaar verbonden, door wat simpele veranderingen.

De verhaallijn van Mattias valt hier ook een beetje onder. Bekijk het vanuit het perspectief van die acteur. Hij heeft … niks gedaan het hele seizoen. Hij zat in een cel, hij zag zijn buddy sterven, hij deed twee gevechten in een kooi, hij praatte met Pekka op nogal vage wijze. Hij had géén interactie met de rest. Hij had geen ontwikkeling of verandering. Voor hetzelfde geld heeft hij zijn scenes op één dag gefilmd, zonder een flauw idee te hebben waar de rest van de serie over gaat, en het zou werken. (Zijn enige connectie is een onnodig ingewikkelde manier om Kaz bij Pekka Rollins te krijgen, via Nina.)

Andere opmerkingen

Alina

De serie heeft een beetje het “girl on a high horse” syndroom. Ik bedoel dat metaforisch, hoewel Alina ook daadwerkelijk meerdere keren op een hoog paard zit.

Alina leest graag anderen de les, zoals wanneer ze Sturmhond slaat (voor liegen over zijn echte afkomst) en hem daarna gaat vertellen hoe verschrikkelijk het is dat hij loog.

(Laten we vooral vergeten hoe Sturmhond zijn hele koers en plannen heeft omgegooid voor haar, altijd aardig en meewerkend is geweest, en meerdere bemanningsleden zijn vermoord omdat ze voor haar die Sea Whip wilden vangen, waarna zijn onthulling hen heeft gered in vijandelijk gebied. Jup, Alina, sla hem in het gezicht en vertel hem vooral wat voor slecht persoon hij is.)

Alina heeft letterlijk iedereen, links en rechts, voorgelogen en voor de gek gehouden. Ze vertrouwt niemand en stelt alleen maar eisen. De rest volgt … waarschijnlijk alleen omdat ze de Sun Summoner is, niet omdat ze redelijk is of erg vriendelijk.

Daarnaast is Alina meestal de minst capabele persoon in de scene. Alle andere karakters lijken veel beter te weten wat ze doen, wat ze willen, welke actie ze moeten ondernemen. Zij krijgt het allemaal maar in de schoot geworpen omdat ze toevallig de Sun Summoner is.

Het is vermoeiend om naar te kijken. Het zorgt dat Alina geen heldin is waar ik achter wil staan, maar iemand die ik uit het beeld wil duwen. Het zou kunnen werken als de serie dit vrij duidelijk neerzet als een probleem met haar karakter waar ze overheen probeert te groeien.

Maar, zoals genoemd in mijn recensie van seizoen 1, Alina is veranderd van haar boekversie naar de typische filmversie: ze is een blanco karakter dat alles kan als het nodig is, of andere mensen vindt die het allemaal voor haar doen. Geen positieve verandering.

(De serie noemt meermaals letterlijk dat ze “haarzelf redt” en “niemand nodig heeft”, een boodschap die blijkbaar elk vrouwelijk personage in een serie van de afgelopen 10 jaar moet melden. Vroeger gingen verhalen over thema’s als vriendschap, vertrouwen, voor elkaar door het vuur. Ze behandelden de thema’s op diepgaande manieren, via het verhaal. Nu zeggen ze letterlijk dat iedereen in de stront mag zakken en dat je vooral jezelf moet redden. Ik vind het geen verbetering.)

Hoewel ik niet té onaardig wil zijn. Alina heeft echt wel positieve kanten en de actrice speelt haar redelijk goed. In haar vriendschap/liefde met Mal speelt ze nog een klein meisje, verwonderd en blij met die liefde. Ze is in staat kritiek te accepteren of een grapje te maken/ontvangen met een glimlach. Het is allemaal nét genoeg dat ik deze kritiek bij “opmerkingen” plaats en de serie best verder kan kijken.

Onnodige toevoegingen

Aflevering 2+3 voegen een taxidermist toe. Vanaf het moment dat ze het noemden, wist ik al dat het alleen zou zijn om extra spanning toe te voegen. Geen gewone moordenaar, nee, iemand die een deel wil afsnijden als trophy. Extra eng, extra gruwelijk. En inderdaad, even later is hij weer verwijderd … en het maakte allemaal echt niks uit. Veel te veel tijd besteed aan zo’n toevoeging die niks uitmaakte in het geheel. (Je had hem kunnen vervangen door een willekeurige soldaat van Pekka Rollins, en het was hetzelfde geweest.)

Of wat dacht je van Mal die een halve aflevering weg is (aflevering 4 op 5)? Hij wordt opgepakt door Vasily voor vluchten uit het leger … en even later komt hij gewoon terug? Zomaar? “Ik wist te ontsnappen”? Wat was het hele punt hiervan? Alleen maar om even korte spanning op te bouwen en Mal iets te doen te geven. (Want hij was al een hele tijd niks aan het doen.) Dan heb ik liever dat de serie die tijd besteed aan die opzet waarover ik de hele tijd praatte, dan … letterlijk zinloze scenes.

Ook hebben ze iets te veel gesprekken waarin ze dingen herhalen die de kijker allang weet. Dit kan erg nuttig zijn, als het cruciale informatie is, of een paar afleveringen geleden dat het voor het laatst werd genoemd. Maar dat was vaak niet het geval. Dan werd, opnieuw en opnieuw, genoemd dat ze de Firebird zochten. Het hele rijtje amplifiers werd zelfs steeds opnieuw opgenoemd! Beetje onnodig.

Echt als allerlaatste, wil ik nogmaals opmerken hoe de verhaallijn van de Darkling stilstand en onzin is. Hij laat in aflevering 6 zien met speels gemak een hele gebied te laten instorten. Als nodig, kan hij andere mensen blijkbaar zo opsporen en bereiken. Hij had allang de wereld moeten overnemen—waar wacht hij op!?

En dan komt hij met van die vage pseudo-filosofische uitspraken als anderen hem vragen waarom hij niks doet. Ik weet nog steeds niet waarom hij deed wat hij deed. Het zijn van die cliché uitspraken van een slechterik, die totaal geen inhoud hebben en in elk verhaal even slecht zouden passen: “oh, ooit zal je zien dat ik gelijk heb” en “ik ben een nodig kwaad” en “je hebt geen idee wat ik moet opofferen voor dit land” en “hoop is gevaarlijk maar ik ga niet uitleggen waarom en hoe dat samenhangt met alles”

We hebben inderdaad geen idee! Wat je bent nooit duidelijk! Je doet niks en uiteindelijk verlies je van, tja, de goederiken die wisten dat het einde van het seizoen eraan kwam.

Conclusie

Ik snap niet waarom filmmakers erop staan om op elk punt de slechtste keuzes te maken bij bewerkingen. Ik vind het vooral zonde.

De uiteindelijke media is oké om te kijken. Soms ziet het er mooi uit, soms bedenken ze een nieuwe scene of verhaallijn die ook best cool is. Maar de kans is heel klein dat een scriptschrijver met een paar maanden tijd een beter verhaal maakt dan vijf hele boeken van dezelfde schrijfster die daar jaaaaarenlang over heeft gedaan.

Als ik terugdenk aan de boeken, zie ik alleen maar verhaallijnen die je makkelijk had kunnen kopiëren naar het grote scherm (weinig aanpassing nodig, past precies binnen de structuur van een TV serie), en die véél sterker en logischer waren. Dus waarom doen ze dat niet!?

Ze hadden de twee reeksen los moeten bewerken. Het liefst compleet trouw aan het bronmateriaal.

Het is absoluut een misdaad om vijf boeken, allemaal sterk, te proppen in twee seizoenen en zelfs dan nog extra dingen erbij te verzinnen. Een groot deel van het artikel hierboven was geschreven voordat ik het einde zag. Misschien brengt het einde mijn oordeel voor de serie nog een flink stuk omlaag. Toen ik langzaam realiseerde dat ze dus écht boek 2 en 3 in één seizoen smeten, was het wel zo’n beetje voorbij.

Dit einde is compleet niet bevredigend.

  • Nikolai, het meest “likeable” karakter van allemaal, eindigt met helemaal niets. Hij is eenzaam, wordt nauwelijks erkend, heeft die duistere kracht in zich die hem teistert.
  • Alina (en twee vriendinnen) worden naar voren geschoven om ineens werkelijk alles in Ravka te beheren. (Vrij duidelijk een soort “girl power” zet van de schrijvers, die nergens op slaat.)
  • Alle overige karakters worden héél handig weggeschoven, met z’n allen, op een schip. Hun reden om op dat schip te staan is ofwel niet zo duidelijk ofwel wordt in de laatste aflevering plotseling gegeven.
  • Er zijn genoeg zielige momenten en sterfgevallen. David laten sterven zorgt nou juist voor de treurige, noot die de serie té leeg laat voelen.
  • En het gigantische conflict van de boeken, dat echt drie seizoenen had moeten hebben, wordt opgelost alsof het niets is. De sequence waarin de hele fold verdwijnt is nog geen minuut lang. De gevolgen zijn praktisch niet behandeld, ook al gebeurt dit al in de 5e minuut van de aflevering en is het daarna dus “voorbij”.
  • In de boeken eindigt Alina samen met Mal om een rustig leven te leiden en met hun geld een zo fijn mogelijk weeshuis te runnen. Het enige dat ze ooit wilden, het hele boek genoemd. Daarnaast verslaat ze de fold niet door alle kracht op haarzelf te nemen, maar juist door het te verspreiden in iedereen, iedereen een beetje Grisha te maken. Een passend einde dat het begin van het verhaal spiegelt. Een creatiever einde dat het verhaal beter afrondt.

Ik kijk de laatste aflevering … en ik voel alleen maar leegte. Heb ik hier 8 uur van mijn leven in gestopt?

De boeken hadden het tegenovergestelde. Reeksen waar ik nu nog steeds regelmatig aan denk en die ik met veel bewondering voor de schrijfster las.

Hoe meer verhalen ik schrijf, hoe meer ik het belang merk van een bevredigende afronding. Zelfs al is het voorspelbaar. Zelfs al is het zonder spektakel. Liever bevredigend eindigen, dan leeg.

Of, als ze het dan toch echt wilden veranderen, hadden ze ingrijpende veranderingen moeten doen omdat die het verhaal beter zouden laten werken op het grote scherm. Dan hadden ze er echt, vanaf het begin, hun eigen ding van moeten maken. Zoals ik het nu zie, gaat seizoen 3 het overgebleven deel van de Kraaienduologie doen, maar verder compleet verzonnen zijn. Het is alsof ze eerst met tegenzin de originele boeken uit de weg wilden hebben, zodat ze vanaf seizoen 3 eindelijk hun eigen dingen konden verzinnen.

Ik kan in vijf minuten dit artikel schrijven en allerlei simpele oplossingen vinden voor de grootste problemen. Ik geloof er niks van dat professionele scriptschrijvers dat niet kunnen. Ik hoop dat de mensen aan de top ooit gaan begrijpen dat je creatieve mensen hun werk moet laten doen en lang de tijd moet geven voor een puntgaaf script.

Zelfs de mooiste plaatjes, muziek en special effects … kunnen een haperend verhaal nooit redden.

Ze hebben echt hun best gedaan met het script dat ze hadden. Ik had simpelweg liever een ander script gezien. Eentje die de originele boeken trouw bleef, in plaats van alle elementen door elkaar te mixen en in een veel te kleine pan te gooien, waarbij de schrijvers overduidelijk liever hun eigen verhaaltjes wilden schrijven in deze wereld.

Het tweede seizoen is teleurstellend, maar acceptabel. Niet meer, niet minder.

Ik weet dat Nikolai ook zijn eigen boeken heeft, maar die heb ik nog niet gelezen. Ik neem aan dat de serie volgend seizoen veel elementen daarvan pakt. Maar het kan allang niet meer de boeken fatsoenlijk bewerken. In de serie, bijvoorbeeld, is Alina al zijn koningin (en heeft dat hele verzonnen Merzost verhaal). In de boeken moet hij juist naarstig op zoek naar een koningin. Maar neeee, de scriptschrijvers zeggen “dat ze toch niet hun twee beste acteurs samen laten eindigen in een hutje?!”, wat laat zien dat ze totáál niet de significantie van hun relatie en het “hutje” in de boeken hebben begrepen.