Toen ik begon met schrijven, als klein kind, had ik natuurlijk geen deadlines en alle tijd van de wereld. Dus als ik vastliep met een verhaal, dan … liet ik het een maand liggen, totdat ik een oplossing had of de motivatie terug had.
Nu ik schrijven als werk doe, kan dat natuurlijk niet meer. Ik heb deadlines. Ik probeer consistent een paar duizend woorden te schrijven elke dag, anders loop ik vast en duren boeken te lang.
De laatste tijd heb ik een methode ontdekt die enorm helpt in deze situaties. Ik noem het “samenvatting en door”
Wat is het idee?
Stel je loopt vast met een scene. Je weet dat in deze scene X moet gebeuren, maar je weet gewoon niet hoe je dat moet uitschrijven. Of, andersom, je weet niet precies wat er moet gebeuren, alleen dat later in het boek een personage in het bezit moet zijn van een of ander voorwerp.
Vroeger zou ik dan een pauze nemen. Ik ga sporten, of slapen, of even iets anders doen, terwijl mijn geblokkeerde hoofd een oplossing wil bedenken. Pas als ik die oplossing heb, schrijf ik door.
Nu doe ik het volgende: ik schrijf een snelle samenvatting van wat hier uiteindelijk moet komen te staan.
Ik hoef het dus nog niet uit te werken. Ik hoef nog geen oplossingen te hebben of inspiratie voor sterke dialoog.
Ik schrijf simpelweg iets als: “Bart moet ergens het zwaard in bezit krijgen, en Isabella moet te weten komen wie haar vader is”
Een korte paragraaf die uitlegt wat er in deze paar scenes ongeveer moet plaatsvinden. En nadat ik dat heb opgeschreven? Dan ga ik lekker door met het volgende stuk waarover ik wél zeker ben of waarvoor ik nu wél ideeën heb.
Je kan deze techniek dus ook gebruiken als je simpelweg op dit moment meer motivatie hebt voor een andere scene. Motivatie is niet iets om op te vertrouwen of je werkwijze op te baseren. Maar als het verschijnt, stel ik voor dat je er gebruik van maakt. Schrijf die scene waar je nu zin in hebt, gebruik een tijdelijke samenvatting voor alles daartussen.
Natuurlijk kan je op deze manier je hele boek schrijven, en pas daarna al die samenvattingen uitwerken tot volledige scenes.
In de praktijk, echter, bedenkt je hoofd meestal een dag later wel de oplossing voor die ene scene. Dan kan je meteen de samenvatting weghalen en omzetten in het echte stuk.
Bovendien, als je uiteindelijk overblijft met 20+ samenvattingen die je nog moet uitwerken, heb je het probleem alleen maar verplaatst. Als je echt zo’n weerzin hebt om een scene te schrijven, of je kan écht niet uitvogelen hoe hij moet lopen, dan moet je waarschijnlijk de hele scene schrappen en iets compleet anders bedenken.
Een voorbeeld
Ik moest toevallig aan deze tip denken omdat ik hem net weer gebruikte terwijl ik de volgende cyclus van de Levenssaga schreef.
In een van de eerdere verhalen wordt een voorwerp gevonden van een god. Dat is een belangrijke climax, want ik wist dat het voorwerp in latere verhalen zou terugkomen.
Op dat moment, echter, had ik geen inspiratie. Ik wist niet precies hoe het eruit moest zien, of wat de magie precies was.
Dus in dat eerdere verhaal schreef ik een generiek stukje waarin ze het voorwerp vonden. Iets korts zoals “ze vonden de Steen van Zekerstof + TODO: meer uitleg hier”.
Pas toen ik die latere verhalen schreef, had ik meer inspiratie (en meer druk) om details te bedenken en het idee vorm te geven. Pas nadat ik die latere verhalen had uitgewerkt, keerde ik terug naar mijn TODO in de eerste en kon een véél betere uitleg van die Zekerstof geven.
Dit werkt natuurlijk alleen omdat ik alle 10 de korte verhalen nu schrijf voordat ik ze uitbreng. In de toekomst schrijf ik ze misschien in kleinere groepjes en publiceer ze al door het jaar heen. Dan kan ik natuurlijk niet een TODO laten staan en die pas een half jaar later uitwerken :p
Deze techniek is geen wondermiddel, maar het is erg handig om te voorkomen dat je steeds “blokkeert” of “uit de flow raakt”, gewoon omdat je even niet kunt uitvogelen hoe je een half stukje van een scene moet schrijven.
Als je een wat langer werk schrijft, zoals een fantasy boek, komt zoiets zeker van pas.
Wat ik ook nog wel eens wil doen, is een lijst opschrijven. Dan heeft één hoofdstuk niets anders dan een lijstje met specifieke “plot beats” die moeten gebeuren, die ik later wel uitwerk.
Zoiets als:
- Bart betreedt gebouw.
- Beschrijf kort gebouw.
- Een tweede persoon breekt in.
- Valt hem aan.
- Bart valt op dat hij een bijzonder zwaard heeft.
- Verandert zijn doel van vluchten naar het zwaard stelen.
- …
Dit kost een halve minuut om op te schrijven. Maar daarna heb je eigenlijk een hele handige richtlijn voor wanneer je het hoofdstuk uitwerkt, terwijl je meteen door kunt naar het volgende hoofdstuk waarover je zekerder bent.
Conclusie
Tja, dat was de tip. Vrij simpel, maar ik zie bijna niemand hierover praten. Ik heb dit eigenlijk zelf ontwikkeld, na vele projecten, en ontdekte pas onlangs een paar andere schrijvers die iets soortgelijks doen.
Je loopt vast? Je hebt even geen zin in deze specifieke scene?
Schrijf een korte, concrete samenvatting van je wat je zou willen dat hier was gebeurd. Ga dan lekker door.
Flow is heel belangrijk bij creatief werk. Alles dat blokkades wegneemt is meegenomen.