Dit is een hele simpele en korte tip. Maar het is iets dat ik onlangs pas bewust realiseerde en kon toepassen om veel minder tijd kwijt te zijn aan dialoog.
Ik was een oud verhaal aan het verbeteren, maar het was een paar duizend woorden te lang. (Dit was een verhaal voor de Levenssaga. Dit is een raamvertelling waarbij de verhalen maximaal 15,000 woorden mogen zijn. En dat is een strikt maximum!)
En toen merkte ik dat er constant dialoog was van onderstaande vorm. (Dit stond niet letterlijk zo in het verhaal natuurlijk.)
- “Ik vind het maar stom.”
- “Hoezo?”
- “Het is oneerlijk en de regels werken niet voor mij.”
- “Waarom werken ze niet voor jou?”
- “Mijn familie is te arm.”
- “Waarom heb je nooit verteld dat je zo arm bent?”
- …
Vraag-antwoord. Keer op keer zei iemand iets zonder uitleg, en moest die ander vragen om uitleg.
Dit is op zich realistisch. Maar dialoog is niet bedoeld als 100% realistische weergave van hoe mensen in het echt spreken. Het is het broertje daarvan die efficiënter en scherper is.
Je kan dialoog dus zwaar inkorten door dit vraag-antwoord patroon weg te halen.
- “Ik vind het maar stom. Het is oneerlijk en de regels werken niet voor mij, want mijn familie is te arm.”
- “Waarom heb je dat nooit verteld?!”
Het kan zelfs nog beter. De dialoog hierboven volgt de typische structuur van “introductiezin + de rest van de paragraaf legt dit verder uit”.
Maar mensen praten juist omgekeerd. (Iets waarover ik laatst ook al een artikel schreef.) Ze beginnen met hun argumenten, ze beginnen met hun gedachten, en ze eindigen met hun punt. Dit bouwt ook spanning en mysterie op, als goed gebruikt.
- “Het is oneerlijk! De regels werken niet voor arme mensen. Zoals ik. En daarom is het stom.”
- “Arm? Ik wist niet dat je zo arm was.”
Je kan nóg verder gaan. Hoe mensen iets zeggen, in welke context en met welke woorden, geeft meestal al hun emotie of mening aan. Zo’n zin als “ik vind het stom” is iets dat je meestal niet zó letterlijk zegt. Dus laat die zinnen ook maar weg.
En dan kan je nóg verder gaan. Want mensen praten niet altijd in volzinnen, dus voorzetsels, lidwoorden, het begin/einde van een uitdrukking—het kan vaak weg.
“Oneerlijk! Regels werken niet voor arme mensen.” (de lezer weet inmiddels al dat de spreker arm is)
Die hele dialoog is teruggegaan naar één zin. We verliezen niks aan informatie. Het voelt zelfs realistischer.
In dit geval is het aantal woorden bijna 75% omlaag gegaan. Dat korte verhaal voor de Levenssaga is van 17,000 woorden naar 14,000 woorden gegaan, en ik heb zelfs extra paragrafen erbij geschreven die ik nodig vond.
Dit zal natuurlijk niet altijd een verbetering zijn, maar vaak genoeg om het regelmatig te proberen.
Maar dit artikel heet “herhaling in dialoog”, want er is een keerzijde. Herhaling is heel menselijk en realistisch. Vraag-antwoord, waarbij je een deel van andermans vraag herhaalt, komt vaak voor. Het zorgt voor een bepaald ritme in je dialoog.
Dus waar mogelijk probeer ik dit expres toe te passen.
- “Wat doet die rare man daar?”
- “Die rare man probeert af te dingen op zijn boodschappen.”
Het is efficiënter om “die rare man” niet te herhalen. Maar hopelijk ben je het met mij eens dat dialoog zoals dit vrij fijn en natuurlijk leest. Net zoals wij lichaamstaal en gewoontes spiegelen van mensen om ons heen, spiegelen we ook de precieze woorden/uitdrukkingen die ze vlak daarvoor zeiden.
Als zo’n uitdrukking lekker klinkt en ritme heeft, zal het herhalen de dialoog alleen maar beter ritme geven.
En datzelfde kan je doen met je eigen uitdrukkingen.
Het is oneerlijk. Het is duur. Het is een schande voor de samenleving!
Dat was de tip.
90% van de tijd kan je dialoog zwaar inkorten:
- Haal het vraag-antwoord patroon weg
- Geef dialoog een punt dat het probeert te maken en plaats die aan het einde
- Laat kleine woordjes hier en daar weg, volzinnen zijn niet nodig
- Zeg dingen niet letterlijk, laat het zien op alle andere manieren
De andere 10% van de tijd kan je met herhaling juist ritme en flow toevoegen.
- Herhaal het belangrijkste of leukst klinkende deel van andermans uitspraken
- Herhaal zinsdelen van jezelf als een soort opsomming, een patroon in hoe je iets zegt