Ah, de Fantastic Beasts films, de franchise waarover ik sinds het begin constant gemengde gevoelens heb. Zoveel mogelijkheden en goede ideeën, maar ook zoveel gemiste kansen en matige eindproducten.
Hoe zit het met de derde film?
Ik moet, met pijn in mijn hart, vertellen dat het meer van hetzelfde is. Goede kanten, slechte kanten, maar vooral een soort teleurstelling dat ze met dit budget en met deze ideeën niet iets veel beters konden maken.
Ik geef het 6 uit 10 sterren.
Deze recensie zit vol met spoilers!
Wat vond ik goed?
De actiescenes vond ik heel creatief en goed gedaan. Ziet er weer geweldig uit en is eens wat anders dan “mensen hakken eindeloos op elkaar in”. Er worden bruggen van papier getoverd, Perkamentus laat zien hoe sterk hij is en hoe hij creatief zichzelf verdedigd, dat is prima.
Ook is het meer gefocust dan het vorige deel. (Dat was belachelijk met de hoeveelheid losse verhaallijnen die het wilde onderhouden. Tegelijkertijd zorgde dat wel voor constant tempo in de vorige film, iets dat ik hier dus miste.) Vanaf het begin is er een duidelijk doel waar iedereen naartoe werkt.
Het einde met Perkamentus die toekijkt hoe de rest plezier heeft, terwijl hij eenzaam wegloopt, vond ik erg mooi en passend. Dat gevoel van eenzaamheid werd goed gepakt. Je weet dat de rest jou niet zou wegsturen als je mee wilde doen, maar je weet ook dat je er eigenlijk niet bij hoort.
Als laatste vind ik dat de film goed op een langzame, gedoseerde manier allemaal informatie en backstory onthult. Waar mogelijk laten ze iets zien in plaats van het te vertellen. Tot ver in de film weet je als kijker niet precies wat Grindelwald van plan is met de Qilin, waarom hij deed wat hij deed.
Waarover twijfel ik?
Het idee van “countersight” is goed. Alleen jammer dat ze het maar matig uitvoeren, daarmee kan je iets doen dat veel slimmer en diepgaander is.
Ik had het meer gewaardeerd als ze de film waren begonnen met zoiets als “joh, we moeten Grindelwald stoppen, maar als ik nu het plan uitleg dan weet hij precies wat er gaat gebeuren, dus iedereen krijgt een geheime missie en go!”
Dan probeer je de hele film te ontrafelen wat iedereen precies moet doen, hoe het samenkomt, wat het plan uiteindelijk was.
Op dezelfde manier is het idee van de meerdere koffers goed. Het enige probleem is dat je als kijker net zo goed niet weet in welke koffer het zit. En je verwacht dat het aan het einde toch wel goed komt, dus eigenlijk is er minder spanning dan er zou kunnen zijn.
In plaats daarvan had de camera kunnen laten zien welke koffer de juiste was. Want dan voelde je spanning als kijker als de persoon met die koffer in gevaar is.
Tegelijkertijd had men iets kunnen zeggen als “de andere koffers bevatten een bom” of “de andere koffers bevatten … een verrassing”, zodat je als kijker nog steeds wilt weten wat daarmee gebeurt.
Het idee van een grote verkiezing die stiekem wordt beïnvloed is ook goed. Maar wederom kon dat beter uitgewerkt. Je kan enorm spannende scenes krijgen met een mogelijke sluipmoordenaar, of zo’n formeel diner waarbij alles dat iemand zegt belangrijk is en ze hun woorden moeten wegen, of dat je denkt veilig te zijn … en dan pas komen de volgers van Grindelwald binnen en nemen agressief het ministerie over.
(Overigens vond ik het idee van “don’t do what is easy, do what is right” wat bijzonder. Want ik dacht dat het kandidaat laten stellen van Grindelwald “right” was. Want ja, als je hem hebt vrijgesproken van alles, dan mag hij dat inderdaad doen, vrijheid van meningsuiting en alles. Maar het script vond dat blijkbaar “easy” en verkeerd.)
Wat vond ik minder?
Op rare momenten is het verhaal ineens heel heftig, zoals met een schattig beest dat de keel wordt doorgesneden. Terwijl het op andere momenten weer het “Disney effect” heeft waarin alle personages zonder ook maar een schrammetje overleven. Ik denk dat het eerder andersom had gemoeten: tegen het einde moet er echt iets heftigs gebeuren, misschien iemand sterven, maar eerder in de film kan je het beste daarnaartoe opbouwen.
Wederom moest ik mijn helderheid flink omhooggooien en dichterbij het scherm zitten om te zien wat er gebeurt in veel scenes. Ik snap niet waarom alles zo grijs en donker moet zijn, waarom “de slechteriken” altijd in een duister, somber, verlaten kasteel moeten leven. Die mensen hebben ook behoefte aan daglicht en comfort, het zijn ook maar mensen :p
Op sommige momenten is het script heel letterlijk. (Karakters leggen exact uit wat ze voelen, wat iets is, waarom iets is gebeurd.) Op andere momenten kon een probleem opgelost doordat iemand even een zin tegen de ander zei, maar in plaats daarvan zeggen ze vage dingen die diep moeten klinken en houden verder hun mond. Een aantal belangrijke scenes worden compleet niet uitgelegd. Je moet als kijker maar “raden” wat er gebeurt of “accepteren” dat bepaalde magie ineens bestaat en ineens iets doet.
(Overigens zegt het heel wat over de huidige staat van Hollywood, dat het mij actief opviel dat de dialoog in deze film beter was dan veel series die ik de laatste tijd heb gekeken. En nee, de dialoog in deze film is helemaal niet zo goed :p Hetzelfde voor het acteerwerk.)
Op dezelfde manier is het hele conflict wat vaag. Want we hebben een groep die overduidelijk illegale dingen doet en tegen alles in gaat: Grindelwald en zijn volgelingen. We hebben de dreiging van Grindelwald zelf die iedereen ziet.
Maar blijkbaar mag dat allemaal gewoon? Alleen deze 6 personages doen er iets aan en de rest geeft er geen reet om? Theseus heeft letterlijk een van de belangrijkste banen in de wereld van de tovenaars, en de aanval op hem wordt compleet genegeerd door de rest van de wereld?
Het begin is wat langzaam. De hele film voelt langzaam. We blijven constant heel lang hangen bij shots, gesprekken verlopen traag. Ik denk dat de film veel meer “snappy” zou kunnen zijn, zodat die emotionele momenten er ook beter uitspringen (wanneer je die vertraagt).
Ze hadden dit hele verhaal kunnen vertellen in een half uur minder tijd, als ze niet steeds bleven hangen in stiltes en natuurshots. Ik heb meerdere keren gekeken naar de klok en hoe lang deze film nog duurde, dermate saai en langdradig was het soms.
En uiteindelijk eindigen we dus … nergens. Grindelwald is nog steeds de slechterik. We zijn in precies dezelfde situatie als de vorige film, of het einde van de eerste film. Het voelt meer als een veel te lange aflevering van een matige TV serie die 23 afleveringen per seizoen moet produceren.
Het grootste probleem
En dan gaan we naar de saga van de personages die geen functie hebben!
Ik snap niet waarom ze Theseus niet gewoon vermoorden. Wat ze nu doen is praktisch hetzelfde, maar dan langzamer en pijnlijker. (Ze sluiten hem op in een kerker waar niemand in of uit komt, met een monster dat je direct opvreet als je lampje uitgaat.)
En nogmaals: hij heeft een extreem hoge positie in de tovenaarswereld. Je kunt dit niet zomaar doen. Mensen zouden naar hem zoeken. Alle belangrijke tovenaars komen in opstand en willen dit tot de bodem uitzoeken!
Die Yusuf heeft echt helemaal niks te doen en blijkt uiteindelijk ook compleet onbelangrijk.
Het feit dat Queenie overstapt naar de verkeerde kant (in de vorige film), en aan het einde van deze film doodleuk terug is en trouwt, voelt dus ook zinloos. Wat heeft ze daar nou eigenlijk gedaan? Wat is het punt hiervan? Hoewel de film een poging doet om dit uit te leggen, eentje die ik best kan waarderen, is dit hele plot in het algemeen zinloos gebleken.
Het compleet op een zijspoor plaatsen van die vriendin van haar voelt als een hele rare keuze. (Zie je wel, ik weet niet eens meer hoe ze heet, en ik heb de film net gezien!) Zal vast een reden voor zijn geweest, maar het maakt deze trilogie van films enorm onsamenhangend.
En dan de hoofdpersoon. Het hele idee van “fantastic beasts” is nu al helemaal een trucje geworden, geen cruciaal onderdeel meer van het verhaal. (Vergelijk het met de eerste film, waarin alles draaide om die bijzondere dieren, de inhoud van zijn koffer, fantastic beasts.)
Newt lijkt vaak gewoon … ziek. Zijn ogen staan best wel eng. En ik snap dat het een verlegen, sociaal angstig, teruggetrokken persoon is (die liever met dieren omgaat dan met mensen). Maar iemand er constant ziek uit laten zien lijkt me niet de beste manier om dit te communiceren.
Het lijkt niet de fout van Rowling
Toen ik verder onderzoek deed, mede om te begrijpen wat sommige delen van de film nou eigenlijk betekenden, kwam ik erachter dat de originele screenplay is uitgebracht (in boekvorm) die Rowling schreef.
Die schijnt heel erg goed te zijn. Het laat veel meer details zien, veel meer nuance, legt uit waarom dingen spannend of belangrijk zijn.
Bijvoorbeeld, Dumbledore wordt blijkbaar gezocht door het ministerie. Iets dat compleet niet wordt genoemd of gesuggereerd in de film. Maar dat is dus de reden dat hij eens in de zoveel tijd een hele korte ontmoeting heeft achter een pilaar en daarna weer verdwijnt. (Hoewel zijn algemene verstopplek het huis van zijn broer lijkt, wat, tja, de eerste plek lijkt waar je als ministerie zoekt, toch?)
Waarom wordt hij gezocht? Nou, omdat het ministerie dus stiekem al is omgekocht door Grindelwald. Ook iets dat compleet niet wordt verteld in de film. Maar een hele hoop verklaard en een betere film had opgeleverd.
Oftewel, veel van mijn kritiek is niet van toepassing op het originele “boek” voor de film. Er lijkt alleen een hele hoop te zijn verloren in dat proces van verfilming, iets dat vrijwel compleet in de handen van de regisseur ligt. (En de andere scriptschrijvers, want sinds de ramp van de vorige film vertrouwen ze Rowling niet meer om in haar eentje alle vrijheid te krijgen.)
Dit was de beste video die ik vond die de verschillen duidelijk uitlegt: https://www.youtube.com/watch?v=GshEkmQe3zA
Conclusie
Visueel mooi, goede algemene ideeën voor het plot en de personages (alleen niet geweldig uitgewerkt), fijne creatieve actiescenes, onnodig traag en onlogisch op veel momenten, en het mist de kern van de serie: de fantastische beesten en de magie.
Ik had geprobeerd het aantal personages te verminderen en te blijven focussen op Newt en zijn beesten, met Perkamentus (en Zweinstein) als een secundaire verhaallijn. Ik had erop gestaan dat ze altijd logische en verklaarbare keuzes maakten, zelfs als dat misschien een film opleverde die niet aan de Hollywoodformule voldoet, want nu doet men willekeurige dingen puur omdat het plot dat nodig heeft, en het maakt de film niet beter.
Vandaar een 6 uit 10 sterren, wat misschien nog een optimistische score is.
