Het WK in Qatar herinnerde mij aan een gedachte die ik al heel vaak heb gehad over voetbal. Het is een hele rare sport. Enerzijds is het compleet begrijpelijk dat het de meest bekende of gespeelde sport is over de hele wereld, anderzijds is het compleet onbegrijpelijk.
Ik heb nu soms in de achtergrond een wedstrijd aanstaan. Ik ben te geïnteresseerd door sport en de wedstrijden om het niet te doen. Maar ik kijk eigenlijk nooit aandachtig voetbal, al jaren niet meer.
Hoe komt dat?
Waarom voetbal zo bekend is
Ik heb hier vaker over gesproken. Een spel wordt op alle manieren beter en toegankelijker als het …
- Een lage skill floor heeft: je hebt weinig nodig om de sport te beoefenen
- Een hoge skill ceiling heeft: je kan oneindig veel dingen proberen en trainen
Iedereen met een semi-rond voorwerp en een beetje ruimte kan voetballen. Iedereen die kan lopen, of fietsen, kan een bal redelijk trappen. Regent het? Waait het? Geen probleem. (In tegenstelling tot badminton, bijvoorbeeld.)
Tegelijkertijd is er veel variatie en mogelijkheid. Je kan de bal met alles aanraken behalve je handen. Je kan de bal klemmen, stoppen, opgooien, door de lucht schieten, over de grond schieten, koppen, het gaat maar door. Combineer dat met een groot veld en grote goals, en je krijgt een sport waar je altijd beter kan worden en altijd iets nieuws kan doen.
Dus ja, ik begrijp waarom voetbal grotendeels “de wereldsport” is. (Ik weet dat in sommige landen of continenten andere sporten “de” sport zijn. Maar in het algemeen wint voetbal. Kijk maar naar de FIFA: die heeft meer leden dan zelfs de Verenigde Naties.)
Makkelijk te spelen en begrijpen, en toch raak je nooit uitgespeeld.
Waarom voetbal niet zo groot zou moeten zijn
Je hebt een gigantisch veld nodig, veel materiaal, en veel spelers. Welke andere sport kan hetzelfde zeggen? De meeste sporten speel je op véél kleinere velden. Je kan ze spelen als je een racket hebt, of een bal, of een shuttle. Je speelt 1-op-1, of in teams van maximaal 3 of 5.
Voetbal is waarschijnlijk de aller moeilijkste sport om voor elkaar te krijgen (op professioneel niveau).
Als jij zin hebt in een potje tafeltennis, hoef je maar één ander persoon te vinden. Als je wilt voetballen, heb je maar liefst 22 redelijk fitte personen nodig en een groot veld :p
Maar daarnaast is voetbal een sport met heel weinig actie. Uitslagen zoals 0-0 of 1-0 zijn vrij normaal. Het kan prima dat 30 minuten lang niks anders gebeurt dan:
- Een paar verdedigers passen de bal naar elkaar
- Uiteindelijk raakt iemand verveelt en probeert naar voren te rennen
- Diegene wordt naar de grond geworsteld door de tegenstander
- Vrije trap! En dit patroon herhaalt zich.
Ongelofelijk saai. Er gebeurt niks. Geen actie. Geen slimme of knappe dingen. En dit is haast een definitie van wat voetbal is. (Ik schrijf dit dan ook na de zoveelste 0-0 op het WK. Waarbij de scheidsrechter om de dertig seconden floot voor een kleine overtreding.)
Dus waarom is het zo populair? Hoe kan een WK de hele wereld in rep en roer brengen, als het de meest saaie sport is zonder enige actie? Als het haast 100% frustrerend is om de sport te kijken?
De sport die nooit levert
Ik moest denken aan recensie die ik ooit zag over het bordspel “Root” (van Shut Up & Sit Down).
Daarin zeiden ze het volgende (ik parafraseer):
“Root is geen perfect bordspel, verre van. Na elk potje heb je een wat teleurgesteld gevoel. Maar je hebt ook het gevoel dat Root geweldig zou kunnen zijn. Je wilt opnieuw spelen, want misschien is dat volgende potje wel het perfecte potje. Je voelt de potentie van dit bordspel en wilt dat er een keer uithalen. Dus je blijft spelen, ook al levert het spel vrijwel nooit.”
En zo ben ik voetbal ook gaan zien.
Er is de potentie van een geweldige sport. Een sport met onophoudelijk duels, schoten, doelpunten, knappe reddingen en tackles. Eens in de zoveel tijd komen twee teams elkaar tegen, in de juiste omstandigheden, die dit naar buiten brengen. Vaak zegt men na zo’n wedstrijd dat dit “reclame voor het voetbal was” of “de beste wedstrijd van het seizoen” Vaak is de uitslag dan zoiets als 5-3, met dertig schoten op doel, met elke paar minuten wel weer een grote kans of knappe tackle.
Mensen willen dat deze potentie wordt gehaald. En als dat soms gebeurt, wordt dit gevoel bevestigd. Dus men blijft kijken. Men blijft geobsedeerd met dat voetbal.
Want misschien … misschien wordt de volgende wedstrijd wel weer reclame voor het voetbal.
Maar 99% van de tijd zal het tegenvallen. Dan is het een wandelwedstrijd, een 0-0, beide ploegen doen eigenlijk niks, je hebt naar niks zitten kijken. Dus je blijft achter met teleurstelling. En de hoop dat de volgende wedstrijd wel zal leveren.
En zo is voetbal de sport die bijna nooit levert. Maar door de lage skill floor kijkt het makkelijk weg, en door de hoge skill ceiling is het resultaat heel leuk als het wél levert.
Daarom zet ik vaak een wedstrijd aan terwijl ik iets anders doe. In de hoop dat ik deze keer geweldige dingen ga zien. Maar ik ben ook compleet bereid om na tien minuten de wedstrijd weer uit te zetten, want anders is voetbal gewoon saai en een verspilling van je tijd. (Een paar mensen die een bal rustig op en neer spelen en verder niks bereiken, te bang om aan te vallen of risico te nemen, totdat het 0-0 eindigt. Geweldig.)
Alleen als de wedstrijd indruk maakt, blijft hij aanstaan. En voor ik het weet heb ik een uur lang met volle aandacht gekeken—ik, de persoon die altijd extreem druk is, zowel qua werk als in zijn hoofd—want als voetbal levert, dan levert het.
P.S. Het Nederlands Elftal
Nou maakt het Nederlands Elftal dit wel heel erg bont.
Het lijkt alsof alle spelers van Oranje gewoon geen zin hebben om te voetballen. Alsof ze denken van “nou ja, als het echt moet, ik doe het voor het geld, maar ik ga dus echt niet een extra stap zetten of iets proberen”
Een van onze beste spelers is Frenkie de Jong. Die is allergisch voor schieten op doel. Hij kan een compleet leeg doel hebben en nog steeds wachten totdat hij de bal kan passen naar iemand anders.
Onze andere beste spelers zijn waarschijnlijk van Dijk en de Ligt. Die zijn allergisch voor al te agressief naar voren rennen of passen, ook al kunnen ze het prima.
Het gros van onze spelers zijn stofzuigers. Ze kunnen lang rennen en ballen afpakken. Maar als ze de bal hebben? Tja, dan gaan we maar vijf seconden wandelen, voordat we de bal weer breed passen.
En de rest zijn aanvallers die allemaal denken dat ze geweldig zijn. Waardoor ze alles op de meest moeilijke manier denkbaar proberen te doen, en 99% van de tijd gewoon de bal kwijtraken of tegen iemand aanlopen.
(Ik moet altijd denken aan zo’n filmpje van Memphis Depay. Over hoe al zijn tegenstanders gewoon … blijven staan. Want zijn idee van een passeerbeweging is heel veel schijnbewegingen maken en dan alsnog gewoon rechtdoor lopen. Regel één: een professionele voetballer moet op z’n minst een stilstaande lantaarnpaal kunnen omspelen.)
Zelfs als Nederland 3-0 voorstaat met nog 5 minuten te gaan, ben ik er nooit zeker van. Want ze waggelen een beetje achter de tegenstander aan, hangen in hun “tactische formatie”, waardoor gegarandeerd iemand echt in slaap valt en de tegenstander zo drie doelpunten scoort. Ik heb liever dat Nederland 5-5 gelijk speelt, dan dat ze winnen met 1-0 vanwege een frommelgoal.
Ik heb dus regelmatig voetbal opstaan, maar vrijwel nooit van Nederland. Want ze spelen alsof ze proberen te bewijzen waarom voetbal een stomme sport is die je niet moet kijken. Alsof ze expres hebben afgesproken om alle negatieve kanten eens flink te gaan tentoonspreiden.
Ik snap dan ook nooit als mensen heel blij zijn als we winnen, of ver komen in een toernooi. Want tegelijkertijd moeten ze toegeven dat elke wedstrijd hartstikke saai was om naar te kijken. Met uitspraken als: “om eerlijk te zijn, het bier drinken was leuker dan de wedstrijd”
Een goede sport moet, met diens regels, ervoor zorgen dat elke wedstrijd gegarandeerd zo leuk en “entertaining” mogelijk is. Voetbal doet dat niet. De regels van voetbal staan toe dat je de bal heel langzaam rondspeelt en een beetje rondloopt. Dat je extreem verdedigend bent, want de regels belonen dat vaak.
Dus ons eigen Nederlands Elftal is een goed voorbeeld van waarom voetbal de sport is die bijna nooit levert.
