Header / Cover Image for 'Ik weet het niet'
Header / Cover Image for 'Ik weet het niet'

Ik weet het niet

In een poging de vele concepten van dit blog op te ruimen, probeer ik deze alsnog af te schrijven en te publiceren. Dit bericht was origineel geschreven in 2017 en bevatte toen slechts één paragraaf.

Mensen meten vaak iemands intelligentie aan de hand van hoeveel ze weten. Ik sta bekend in mijn gezin als de persoon die je een vraag stelt waarop je maar geen antwoord krijgt, want men denkt dat ik alles weet. De meesten hebben wel zo’n vriend: degene die veel slimmer lijkt dan de rest, een geweldig geheugen heeft, en dus overal een antwoord op lijkt te hebben.

Ik denk juist dat het andersom werkt. Je kan iemands intelligentie meten door te kijken hoe vaak ze durven te reageren met “ik weet het niet”.

Er zijn ontelbaar veel dingen om te weten of begrijpen in deze wereld. De kans dat iemand een antwoord heeft op elke willekeurige vraag is zo goed als nul. En intelligente mensen weten dit en willen niet liegen, dus het beste antwoord zal vaak “ik weet het niet” zijn.

Andersom zal een minder intelligent persoon hier nooit over hebben nagedacht. Ze zullen denken dat het de bedoeling is om overal een antwoord op te hebben, overal iets op te zeggen, en dat je anders juist als dom of zwak wordt gezien.

(Een soort van Dunning-Kruger effect. Hoe minder iemand van iets afweet, hoe meer ze geneigd zijn om willekeurige verhalen te verzinnen over hoe iets werkt.)

Dus dat is het enige dat ik voorstel: dat het normaal en acceptabel wordt om vragen te beantwoorden met “ik weet het niet”.

Want het wordt niet geaccepteerd op veel plekken. Ik reageerde op de middelbare school vaak op vragen met “ik weet het niet”, omdat, tja, ik het niet wist. Maar dan worden docenten boos. Alsof het belachelijk is dat ik niet alles weet. Alsof ze willen dat ik ter plekke een lulverhaal verzin. Dan zeggen ze dingen als “jawel, je doet geen moeite” of “denk eens wat langer na”, alsof dat helpt.

(“Hmm, ik heb nooit geleerd over de Formule van Pythagoras, het zit niet in mijn geheugen. Oh, maar inderdaad, als ik er nog tien minuten over nadenk, dan ken ik het begrip ineens!”)

Maar het gaat nog verder. Alleen zeggen dat je het niet weet, is natuurlijk slechts de eerste stap. De tweede stap is op zoek gaan naar het antwoord. Proberen dat gat in je kennis te dichten. Dat kan ter plekke, dat kan op een later moment.

Mijn broertje zei laatst: “Tiamo, ik stel je heel vaak een vraag, en dan zeg je dat je het niet weet, maar dan een minuut later kom je alsnog met een antwoord dat logisch klinkt”

Toen pas besefte ik dat anderen dat niet doen :p Voor mij is het compleet normaal. Je hebt een vraag, een uitdaging, een probleem, wat dan ook. Je hebt de oplossing niet … maar je kunt wel logisch redeneren, kijken of je gerelateerde feiten kent, en zodoende misschien een oplossing formuleren. Maar dat kost tijd. Daarvoor moet je kunnen zeggen “ik weet het niet, wacht even” en pas minuten later terugkomen.

(Iets dat docenten natuurlijk op geen enkele manier gaan accepteren. “Nou, daar stelt u een goede vraag mevrouw Smid, ik ga even naar het toilet, en ik neem mijn lesboek mee, dus over 5 à 10 minuten heb ik waarschijnlijk wel een antwoord.”

Ik heb liever dat een politicus zegt “ik weet het niet, ik ga het uitzoeken”, dan dat ze constant liegen en drogredenen gebruiken om onder moeilijke vragen uit te komen. Het is lachwekkend. Het is de reden dat ik niet politiek actief ben, want als je ook maar iets weet van logisch redeneren dan zie je wat voor shitshow het is.

Misschien is dat wel de belangrijkste conclusie: in mijn ogen zal een intelligent persoon liegen en een probleem/kennisgat in stand houden erger vinden dan een tijdelijke zwakte toegeven. (Of ik zit ernaast en dit artikel komt behoorlijk arrogant over.)

Dat wilde ik even zeggen.