Mel Wallis de Vries is al jarenlang een van de meest succesvolle schrijfsters van Nederland. Ik leerde haar naam kennen toen haar boeken maandenlang verspreid door ons huis lagen, gecombineerd met het feit dat haar naam in dezelfde gigantische blokletters op de voorkant van elk boek staat.
Ik schrijf ook verhalen voor de jeugd. Ik zou ook graag succesvol worden. Dus hoewel ik inmiddels halverwege de twintig ben en niet precies hetzelfde genre schrijf, wilde ik toch een aantal van haar boeken lezen. Kijken of ik er iets van kan leren. Wat ik heel goed of juist slecht vind.
Dit boek kwam ik het meeste tegen en had de meeste prijzen gewonnen, dus laten we daar beginnen!
Ik geef het boek 5 uit 10 sterren. Daarbij moet ik dus zeggen dat ik niet de doelgroep ben en nogal kritisch kan zijn over verhalen. Als je de recensie verder leest kan je hopelijk zelf een oordeel maken of het boek voor jou is.
Wat is het idee?
Een groep jongeren gaat samen op vakantie. Op de tweede dag besluiten ze naar een natuurgebied in de buurt te gaan en daar een nacht te kamperen.
Vanzelfsprekend gaat er van alles mis en is het vervolgens de vraag wat er is gebeurd en of ze nog levend thuis gaan komen.
De eerste persoon die je tegenkomt, misschien te bestempelen als “hoofdpersoon”, houdt een vlog bij. Regelmatig begint een hoofdstuk dus alsof ze een stukje filmt en uitlegt wat er gebeurt.
Op dezelfde manier beginnen hoofdstukken soms met plaatjes, of (online) krantenartikelen over wat er is gebeurd.
Meer kan ik niet zeggen zonder spoilers te geven. Het boek heeft verder geen bijzondere opzet, of insteek, of openingsscène.
Het gaat over jongeren die in een donker en verlaten bos kamperen en natuurlijk niemand laten weten waar ze zijn.
Wat vond ik goed?
Bijzondere structuur
Ik ben zelf de laatste jaren ook plaatjes (of andere niet-tekstuele onderdelen) in mijn boeken gaan stoppen. Ik denk dat daar inderdaad véél te halen valt. Nieuwe dingen om te proberen, manieren om de aandacht van de gemiddelde lezer beter vast te houden, etcetera.
Dus dat kan ik waarderen. Dat de schrijfsters zoiets doet en probeert.
Ik vond het grotendeels goed uitgewerkt, hoewel op mijn ereader veel van die plaatjes niet goed waren opgemaakt en dus deels werden afgesneden. Ik moest maar gokken wat de andere helft van het artikel zei. De plaatjes waren oké, maar ook slecht zichtbaar op een zwart-wit ereader. Dat is op zich niet erg, want ze zijn er in mijn ogen vooral om de tekst op te breken en een algemene “vibe” van een donker bos door te geven.
Een paar goede personagekeuzes
Het boek weet wel een bijzondere groep personages samen te brengen die allemaal net wat anders zijn en een andere insteek hebben. Een andere reden om niet zo blij te zijn met deze vakantie, of zich wat raar te gedragen.
Het is niet geweldig. Het is wederom wat cliché, oppervlakkig, voorspelbaar.
Maar een poging is gedaan. En het kan veel erger, zo weet ik uit andere (jongeren)thrillers.
De thriller stijl
Daarnaast is het boek prima geschreven, met vlotte zinnen, korte hoofdstukken, weinig onduidelijkheid.
De opzet van jongeren die nietsvermoedend verdwalen in een donker bos is natuurlijk een klassiekertje. Het zorgt automatisch voor constante spanning, want werkelijk alles kan daar gebeuren, er is geen enkele veiligheid (en geen enkel licht ’s nachts), je hebt constant de vraag of ze nog gevonden worden.
Zoals het hoort in een thriller, eindigt vrijwel elk hoofdstuk met een zinnetje of een gedachte die spanning of interesse opwekt. Gecombineerd met de soms hele korte hoofdstukken, maakt het wel dat je langer blijft lezen dan je had gepland.
Dat systeem werkt gewoon goed. Zelfs al heeft het boek weinig inhoud, zelfs al slaat dat zinnetje eigenlijk nergens op, als je maar het idee wekt bij de lezer dat er iets spannends staat te gebeuren … willen ze doorlezen en het antwoord weten.
Een simpele eindzin als “maar zij weten niet wat ik morgen van plan ben” of “kon ik maar teruggaan in de tijd en wél mijn spiegel meenemen, dan had ik alles kunnen voorkomen” zorgt voor spanning en vragen bij de lezer.
Tegelijkertijd wringt daar ook de schoen …
Wat ik minder goed vond
Fake Conflict
Dit boek zit vol met “fake conflict”. Het grootste deel van de “spanning” moet komen van karakters die keer op keer zeggen dat ze denken dat ze iets horen (zelfs voordat ze naar het bos gaan en gewoon in het huis lopen) of dat ze denken dat er iemand achter hen loopt in het bos.
Vervolgens wordt daar nooit iets mee gedaan, er is nooit iemand, er zit geen grotere gedachte achter, het blijft hierbij.
Op diezelfde manier heb je personages die nogal heftige gedachten hebben over iets wat maar een klein conflict is. Je ziet het heel vaak, zeker in jongerenboeken. “Oh mij vriendin heeft een andere jongen gezoend? Tja, nu moet ze dood.” Compleet overreageren op alles om maar wat drama te krijgen.
En als laatste is het boek niet geïnteresseerd in andere manieren van een hoofdstuk spannend eindigen. Het blijft bij zinnetjes en gedachtes. Het is niet dat er daadwerkelijk iets gebeurt dat de boel op z’n kop zet. Er is geen plots besef of onthulling. Terwijl dat veel sterker is.
Je kunt een scene schrijven waarin een karakter aan het einde denkt “Ik maak me zorgen om Maartje, ze drinkt zoveel alcohol, dat kan nooit goed gaan … " Onheilspellend. Wekt interesse. Het is oké.
Maar verandert het eens naar iets dat echt gebeurt. Een personage loopt door het huis en vindt ineens Maartje bewusteloos, gevaarlijk hangend over de balustrade van het balkon. Dan hoef je de lezer niet meer letterlijk te vertellen wat het gevaar is of waar de spanning is. Dat voel je, want de lezer beseft het zelf. Beter, in mijn ogen, en vrijwel nergens in dit hele boek gedaan.
Beetje letterlijke schrijfstijl
Daarnaast vond ik de schrijfstijl soms wel héél letterlijk. Personages die precies zeggen wat ze voelen, of willen, of hoe blij/verdrietig ze wel niet zijn.
“Ik ben zooo blij om op vakantie te gaan met jou, yaaay, weet je wat, ik ga het nóg een keer heel letterlijk uitroepen!”
Dit stoorde mij vooral aan het begin, dus misschien moest ik simpelweg wennen aan het soort boek dat ik aan het lezen was.
De onthulling
Zonder spoilers te geven kan ik hier weinig over zeggen. Dus lees vooral het stuk ná de spoilergrens voor verder gedachten.
Maar dit is het punt: zo’n thriller staat of valt bij enkele grote onthullingen. Wat is er gebeurd? Wie was het? Waarom? Welk mysterie was er gaande? Waarvoor moet ik bang zijn? Voor wie moet ik bang zijn, want ze houden een geheim achter?
Alle kleine onthullingen van dit boek waren cliché en gewoon niet zo interessant.
De belangrijkste onthulling aan het einde voelde al helemaal zinloos. Ik snap wat de schrijfster dacht en waar ze heen wilde. Maar je kan letterlijk de eerste 99% van het boek compleet veranderen, hetzelfde einde eraan plekken, en het is net zo logisch en “goed” uitgewerkt/opgezet.
Het idee is dat je als lezer, als je goed oplet en actief nadenkt tijdens het lezen, het mysterie kunt ontrafelen. Het liefst vlak voordat het boek dit duidelijk maakt.
Bij dit boek kan je 95% van de dingen simpelweg niet weten. Er is geen (duidelijke) hint. Het is inconsistent met andere dingen. Je hebt informatie nodig die niet is verteld.
En in de laatste tien pagina’s vertelt de dader je in geuren en kleuren wat diegene deed, waarom, en wat je daarvan moet denken. Een beetje de klassieke “slechterik houdt een monoloog waarmee diegene zichzelf verraad en de goederik tijd geeft om te ontsnappen” die je ziet in animatiefilms.
Ook dit kan je laten zien door het te laten gebeuren. Het zou wederom sterker zijn.
Conclusie
Nee, ik ben niet zo positief over het boek. Ja, ik heb het vrij snel uitgelezen en vond dat niet zo erg.
Dat is denk ik de grootste les. Zolang je hoofdstukken kort houdt, de tekst veel afwisselt met iets anders, en willekeurige “spannend klinkende zinnen” aan het einde plakt … willen lezers blijven lezen.
Zelfs al is het plot matig, de onthullingen niet indrukwekkend, het hele idee wat afgekauwd. En, aan het einde van de dag … wat maakt dat uit zolang de lezer maar plezier, spanning en interesse voelde tijdens het lezen?
En ik denk inderdaad dat jongeren vooral geven om iets wat makkelijk wegleest en spannend voelt, minder om de inhoud of hoe teleurstellend de afloop is. Zeker als je het vergelijkt met de saaie deurstoppers op de zogenaamde “literatuurlijst” van scholen :p
Vandaar alsnog 5 uit 10 sterren.
Ik zal nog wel een paar boeken van haar lezen, ze liggen hier toch in huis. Misschien was dit een uitzondering, misschien verander ik van gedachten, wie weet.
En nu oppassen! Hieronder ga ik flinke spoilers geven!
Spoilergrens
Ik zal mijn minpunten van het boek wat uitleg geven.
Keer op keer zegt een personage “toch had ik het idee dat iemand naar ons keek” of “ik dacht iemand te zien tussen de bosjes” of “ik hoor een kreet in de verte, het klinkt als een mens”
Wat blijkt? Helemaal niemand keek naar ze, helemaal niemand zat in de bosjes, er was helemaal niks.
Het zijn letterlijk misschien wel vijftig van die opmerkingen die op niks zijn gebaseerd en geen vervolg krijgen. Dat is een goedkope manier van spanning brengen. Die op dat moment inderdaad voelt alsof er iets staat te gebeuren, alsof er achter de schermen iets aan de hand is … maar zodra je het boek uit hebt is het allemaal een grote leugen en heb je het idee dat je tijd is verspild.
Eén van de dingen die vragen moet opwekken bij de lezer, is een stukje stof dat ze vinden aan een tak. Het komt van een wit shirt. En de enige die een wit shirt droeg … was Liv die inmiddels niet meer leefde.
Slim idee. Wekt inderdaad vragen op. Wat als ze nog wél leeft? Wat als er iets anders is gebeurd de afgelopen dagen? Dat soort dingen.
Maar het blijkt niks. Helemaal aan het einde zegt Britt “oh ja, ik had stiekem een wit shirt onder mijn andere aan. Ik had pas door dat het was afgescheurd toen ik al thuis was.” Wat? Wat is dit? Hoe had ik dit moeten weten? Waarom zit dit in het boek?
En zo komen we bij de grote “eindonthulling”. De grootste teleurstelling van allemaal. Britt zegt dat alles natuurlijk ontstond, toen ze in het bos waren, en dat ze het toen heeft gebruikt om met haar camera te filmen en een super spannende reeks vlogs te maken, waardoor ze nu heel succesvol is.
Oftewel, er was geen mysterie, geen vooropgezet plan, geen grote onthulling: we hebben gelezen hoe iets gewoon ontstond en uiteindelijk vrijwel precies zo ging zoals diegene hoopte.
Natuurlijk probeert het boek dit goed te praten.
Elke nacht als ze gaan slapen denken de karakters weer voetstappen te horen rond de tent, een luide adem, brekende takken. Maar ze zien steeds niemand en worden de dag erna, tja, levend wakker.
Wat blijkt? Wat was dit? Nou, Britt maakte per ongeluk herrie tijdens de eerste nacht. Niemand had door dat zij het was, en ze besloot het te gebruiken voor haar spannende vlog.
Dat is het.
De nachten erna lag ze gewoon te slapen terwijl, blijkbaar, iedereen precies op hetzelfde moment zich precies dezelfde enge geluiden verbeeldde. De paar keer dat Jack het bos in rent achter deze “mysterieuze persoon” aan ziet hij ook héél toevallig schimmen die lijken op mensen, ook al is er dus niks, en Britt ligt gewoon te slapen.
Het slaat allemaal nergens op. Je volgt gewoon 6 jongeren terwijl ze heel dom een donker bos inlopen. Er gebeurt een ongeluk buiten hun controle, er komt een zware regenstorm buiten hun controle, en uiteindelijk gebeurt er niks terwijl het boek doet alsof er iets gebeurt, en eindigt het op een manier die ook buiten ieders controle was.
En omdat het zo kort is, en altijd met cliffhangers wil eindigen, leer je de meeste personages echt nauwelijks kennen en geef je weinig om hen.
Mensen zeggen of doen domme dingen puur zodat het boek mysterieus en spannend kan lijken. Eén van de personages wordt, zoals het blijkbaar hoort, vanaf het begin afgeschilderd als een klootzak die iedereen van alles wil aandoen (Jack). Natuurlijk is hij niet de dader, maar oh boy gaat het boek moeite doen om jou alsnog dat te laten geloven.
Hier stop ik, anders word ik gek :p
Het punt is hopelijk duidelijk: dit boek brengt niks nieuws, terwijl het de belangrijkste soort-van-vereiste onderdelen van een thriller grotendeels weet te verpesten: betekenisvolle cliffhangers en actie, grote mysteries en onthullingen, en een race naar een bevredigend einde.
Maar we leren hiervan dat het dus niet uitmaakt als de inhoud achterblijft. Zolang je constant zinnen schrijft die spannend lijken—en een bekende naam bent met veel bereik—worden je boeken verslonden. Dat tweede deel is niet echt binnen mijn controle, maar die eerste techniek kan ik op z’n minst proberen toe te passen.
