Mijn huidige manier van werken … werkt niet. Dit komt enerzijds door mijzelf (gezondheidsproblemen, uitgeput na jarenlange zware studie), anderzijds door de vele creatieve dingen die ik probeer te doen.
Na anderhalve maand praktisch niks doen—niks productiefs, in ieder geval—besloot ik dat het maar compleet anders moet.
Maar hoe? Wat doen we nu?
Wat ik altijd doe. Ik schrijf het uit, als een soort dagboek/gedachtenstroom, en probeer iets nieuws te verzinnen dat ik kan proberen :p Dat is eigenlijk al onze eerste hint …
(Zoals één van de personages in mijn laatste boek keer op keer zegt: “Wat is het nut van opgeven?” Het is geen geheim dat schrijvers doorgaans verhalen schrijven die vooral therapeutisch zijn voor zichzelf. Want als je hele jeugd elke dag een hel is geweest, is het lastig om het niet gewoon op te geven en er klaar mee te zijn. Dus dan probeer je jezelf op die manier aan de gang te houden.)
Hoe kies je projecten?
Er zijn vier algemene gebieden waarin ik ben geïnteresseerd.
- Spellen: zowel analoog (bordspellen) als digitaal (computerspellen)
- Muziek: ik schrijf het heel veel, probeer het elke dag te doen, en wil nu dus deze muziek officieel naar buiten brengen.
- Schrijven: voornamelijk fictie (en dan vooral fantasy voor jeugd/jongeren), maar ook non-fictie, dit blog, en meer.
- Ontwerpen: dingen tekenen, prentenboeken maken, websites ontwerpen—deze categorie doe ik eigenlijk alleen in combinatie met één van de andere.
Een van de moeilijkste dingen is dus het kiezen welk project ik wil doen of op welk gebied ik de komende tijd wil focussen.
Inmiddels heb ik geleerd dat drie vragen de keuze een stuk makkelijker (en duurzamer) maken:
- Helpt het met mijn carrière of inkomen?
- Kan ik het in (relatief) korte tijd ontwikkelen?
- Kan ik het veel en makkelijk evalueren? (De eerste stap bij een projectcyclus is het maken, de tweede stap is altijd feedback en iteratie. Ik doel nu op de tweede stap.)
Want ja, ik ben nu 25, moet toch wel een stabiel inkomen vinden ergens. Dus alles wat daar niet redelijkerwijs bij helpt, voelt zinloos en niet als de juiste stap.
Als het te lang duurt, raak ik in mijn huidige toestand alle motivatie/energie kwijt voordat ik het kan afmaken. (Bovendien ben ik een fysiek en praktisch persoon, dus ik moet dingen in mijn handen kunnen hebben of kunnen geven aan anderen.)
Als ik het niet kan evalueren, tja, is het project eigenlijk onmogelijk (af) te maken. Want die stap is extreem belangrijk voor een goed eindproduct dat daadwerkelijk bereikt wat het wil bereiken.
Dus wat is het probleem?
Spellen
Nou, mijn huidige instelling (en plan voor dit jaar) was “spellen eerst”. In al die jaren heb ik veruit het meeste spellen gemaakt, en daarmee het meeste inkomen of naamsbekendheid gekregen
Ik hou van spellen en heb er enorm veel ideeën voor.
Maar bordspellen hebben praktisch géén kans op carrière of inkomen.
Computerspellen duren véél te lang om te maken, terwijl ik niet de mogelijkheid heb om ze constant door mensen te laten testen. Superkleine computerspelletjes zijn ideaal qua lengte en testen, maar hebben dan weer geen enkele kans op inkomen.
Oftewel, in ieder geval in dit stadium van mijn leven, betekent kiezen voor een spelproject niets meer dan dat ik mijn eigen energie en motivatie constant weer wegneem.
Natuurlijk zijn er oplossingen.
Oplossing één: stop met multiplayerspellen maken, die zijn natuurlijk veel moeilijker te evalueren en verkopen. (Want je kan ze niet zelf testen, je moet steeds andere groepen mensen tegelijk het spel laten proberen.)
Oplossing twee: maak een algemeen systeem (qua menu, effecten, code, plaatjes, etcetera) dat ik vanaf nu in alle spellen zet. Het maakt al mijn spellen op veel punten identiek/saai/voorspelbaar, maar zou véél tijd schelen. Je kan nóg verder gaan door alle spellen binnen hetzelfde genre/thema/mechanisme te houden. (Zo heb ik een akelige hoeveelheid ideeën voor spellen die een variant zijn op voetbal, die zouden 80% van hun code kunnen delen.)
Ik overweeg dit serieus. Maar het is wederom extra werk, zonder dat alle nadelen verdwijnen.
Schrijven
Met verhalen zien we hetzelfde probleem, hoewel in iets mindere mate.
- Prentenboeken zijn véél werk, met weinig afzetmarkt en lage marges (want duurder om te printen).
- Langere boekenreeksen kosten al snel één of meerdere jaren van je leven. (En een half boek is natuurlijk op alle manieren die er toe doen hetzelfde als géén boek.)
- Maar korte, op zichzelf staande (jeugd)boeken kan je ook weer nauwelijks verkopen.
Echter, er zijn enkele grote voordelen.
- Schrijven is véél makkelijker dan spellen maken. (Ik meen het. Iedereen die spellen maakt als beroep zou een medaille moeten krijgen “it’s not rocket science—it’s even harder”)
- Je kan in minder tijd iets neerzetten. (Met een beetje discipline kan je in een paar weken de eerste versie van een boek afhebben. Elk spel dat complexer is dan Flappy Bird zal altijd meer tijd kosten om helemaal te maken.)
- Het is minder “fragiel”. (Eén verkeerd woordje in een computerspel, en het hele ding crasht, of de hele balans van het spel is weg. Bovendien kan jouw spel zomaar over 10 jaar onspeelbaar worden op allerlei apparaten omdat we inmiddels naar nieuwe software zijn overgegaan.)
Kijk maar naar dit blog. Sinds de oprichting 6 jaar geleden is er geen moment geweest dat er niet constant nieuwe dingen werden geschreven en gepubliceerd. En ik zou mezelf niet eens een “blogger” noemen en heb al in geen jaren op mijn to-do lijst gezet dat ik iets met het blog moest doen.
Schrijven is makkelijker, tijdlozer, met sneller resultaat. Het is dus redelijk snel te doen, zelf te evalueren (feedback is nog steeds essentieel, maar ik kan prima zelf beoordelen of iets lekker leest, of ik iets interessant of spannend vind), en de boeken blijven altijd bestaan en per verkoop geld opleveren.
Muziek
Het enige dat me tegenhoudt is mijn fragiele gezondheid, en dan met name mijn stem. Anders denk ik oprecht dat ik een hele berg geweldige nummers heb geschreven, die met een acceptabele uitvoering en opname heel wat kunnen bereiken.
Dus ik heb toch weer stemtraining opgepakt. Doe nu elke dag netjes al mijn oefeningen. Ben meer bewust gaan oefenen met gitaarspelen, bovenlichaam recht houden, etcetera.
(Nu al een hoop interessante dingen geleerd waaraan ik kan werken. Zo bood ze mij een glas water aan bij binnenkomst, en een paar minuten later zei ze: “Is er een reden dat je de hele tijd het water niet meteen doorslikt, maar eerst in je mond laat hangen?” Toen kwam ik er dus achter dat mijn rare lijf had afgeleerd om dingen normaal door te slikken. De spieren deden het gewoon niet meer. Dus ik train nu letterlijk elke dag, eh, water doorslikken.)
Muziek is: snel te maken (sommige nummers komen geheel tot me in een kwartiertje), zelf te evalueren (feedback is nog steeds essentieel, maar ik kan zelf prima horen of iets vals is, of uit de maat), en levert een minibeetje inkomen op voor elke stream.
Dus wat is het plan?
Het belangrijkste, elke dag, zijn de stemoefeningen. Als ik mijn stem ook maar enigszins zou kunnen gebruiken, zou ik de hele dag muziek opnemen, en ik denk dat het makkelijk goed genoeg zou zijn om er een carrière van te maken.
Het is ook het enige dat ik nog doe zonder druk: gewoon elke dag even een halfuurtje een gitaar oppakken, of achter de piano gaan zitten, en een beetje improviseren. Ik ben van binnen 100% een muzikant, die vanwege gezondheidsproblemen al jarenlang geen muzikant kan zijn, en geen leven kan verzinnen waarin het niet uiteindelijk lukt om dit te doen.
Verder zet ik al mijn schrijfideeën op een rijtje. Geordend op: hoeveel tijd kost het? + wat is de kans op inkomen?
En dan werk ik ze uit. Zelfs als ik maar één hoofdstuk schrijf elke dag, wordt zo’n boek redelijk snel af en presenteerbaar. (Is dat een Nederlands woord? Ik probeer presentable in mijn hoofd te vertalen in ieder geval.)
Dus elke ochtend en avond doe ik eerst mijn oefeningen. (Dat deed ik sowieso al voor mijn lichaam, maar nu dus ook voor mijn stem. En de nieuwe oefeningen die ik heb vragen wat meer aandacht en energie.) Gezondheid eerst. Proberen mijn stem terug te vinden eerst.
Als er nog iets van energie over is, probeer ik wat te schrijven. Als ik denk dat mijn lichaam het aankan, neem ik muziek op. (Zoals altijd: honderden nummers zijn al geschreven, het probleem is de uitvoering.)
Binnenkort ga ik langs mijn huisarts om te kijken of iemand van buitenaf kan helpen of meekijken.
En dat, eh, is het.
Ik heb een belachelijk aantal projecten die 99% af zijn en gewoon nog moeten worden uitgegeven, maar ik heb geen zak zin in die laatste procent. Ik weet hoe stom het is, ik weet dat als ik er even een week voor ga zitten dat ik dan een heel nieuw project kan presenteren aan de wereld, maar het lukt al maandenlang niet meer.
Op diezelfde manier wil ik niets liever dan een leuke vriendin, maar ik zie geen weg daarnaartoe, en het is ook niet aantrekkelijk als ze vragen “dus wat doe jij?” en jij antwoordt “oh ik werk elke dag 8 uur lang keihard aan het vinden van een partner, want ik heb nergens anders motivatie voor” :p
Conclusie
Er moet iets enorm veranderen. Ik heb alles gedaan dat ik zelf kan doen, alles gedaan wat men zou adviseren (of al heeft geadviseerd de vorige keren dat ik bij hulpverleners kwam). En ik heb geen idee of die verandering betekent dat ik uit huis ga, backpacken in Australië, compleet iets anders ga doen, of juist te horen krijgen dat ik nu écht drie maanden moet uitrusten en niks doen/bedenken.
Maar ik hoop iets te vinden.
Mensen geloven mij niet als ik zeg dat ik de afgelopen 10-15 jaar geen seconde gelukkig ben geweest. Ze denken dat ik overdrijf, en ik weet zeker dat dit het verhaal is van vele jongeren die geen geweldige start hadden in het leven.
Mensen zien een hele fitte jongen die altijd aan de gang blijft, en denken dat alles oké is. Zelfs als ik letterlijk keer op keer zeg dat het niet zo is. Zelfs als ik uitleg dat ik moeite doen en probeer er het beste van te maken, maar dat zoiets ook z’n grenzen heeft.
(Mijn moeder houdt nog steeds vol dat het een “miscommunicatie” was dat ze me heeft gedwongen een zware studie te doen. Ik heb anderhalf jaar lang gezegd, expliciet, hardop, met uitleg en argumenten, “ik wil niet studeren”. Maar als je onder de achttien bent, is blijkbaar alles wat je zegt of wilt irrelevant.)
(De mensen om mij heen hadden het geluk dat ze een kind hadden die rustig en welbespraakt zijn problemen communiceerde, maar blijkbaar krijg je als tiener alleen je zin als je dingen kapotmaakt, jankt, en bij alles tegenwerkt, maar nooit iets uitlegt.)
Gek genoeg heeft “moeite doen” me op dit vlak 100% tegengewerkt. Toen ik jaren geleden voor het eerst bij de huisarts kwam met mijn klachten, zei hij letterlijk: “Ik zie je sporten, je doet het goed op school, je maakt grapjes terwijl je vertelt, dus ik kan niet inschatten hoe zwaar je klachten nou eigenlijk zijn.”
Als je uitlegt altijd last van je stem te hebben en nauwelijks te kunnen praten, stellen mensen voor dat je een keelsnoepje neemt en je over een paar dagen vast weer prima voelt :p
Het is voor velen niet voor te stellen dat je niet gelukkig wordt van geld verdienen, of status, of macht, of carrière en diploma’s. Dat je iets anders wilt dan wat je wordt opgedrongen, en dat als je tien jaar lang niks kan doen van wat je wilt doen, dat je daar niet gelukkig van wordt. Het verbaasde me toen ik tien jaar oud was. Het verbaast me nog steeds.
Iedereen vraagt in zulke gevallen: “waarom ben je niet gelukkig?”
Terwijl de logische vraag is: “waarom zou ik wél gelukkig zijn?” Je hebt me 20 jaar lang verboden of verhinderd om de dingen te doen die mij gelukkig zouden maken!
We moeten stoppen met kinderen alle zin in het leven, waarmee ze worden geboren, af te pakken en vervolgens verbaasd toe te kijken hoe de problemen zich opstapelen. Niemand wil verplicht vastzitten in een klaslokaal. Niemand hoopt aan het einde van zijn leven “dat hij wel genoeg diploma’s heeft gehaald, gewerkt, en geld verdiend”. We moeten stoppen met luisteren naar kinderen als ze kutgedrag vertonen en allerlei problemen geven, en het belonen als kinderen zeggen wat het probleem is en daarnaar luisteren.
Deze conclusie ging een beetje een andere kant op dan de rest van het artikel. Sorry.
Ik schrijf inmiddels uit automatisme “conclusies” voor elk artikel, maar vaak is het helemaal niet nodig of heb ik geen enkel plan ervoor :p