Ik maak al jarenlang lijstjes van “wat ik wil doen in
(Toen ik nog naar school ging, maakte ik dan halverwege het jaar nog zo’n lijstje van “wat ik wil doen deze zomervakantie”, maar zomervakantie bestaat inmiddels niet meer voor mij.)
De reden waarom ik nu pas voor het eerst hierover schrijf, is omdat dit pas het eerste jaar in mijn leven is dat ik niet naar school (inclusief studie) hoefde, en dus volle bak bezig kon met mijn leven beginnen en carrière opstarten.
Het is dus interessant om te kijken: wat was ik van plan? Wat heb ik daarvan uiteindelijk gedaan? En wat voor wijze lessen heb ik daarvan geleerd en wil ik in 2022 gaan doen?
Het plan voor afgelopen jaar
Misschien is “hét plan” een beetje een ambitieuze naamgeving, want ik werk heel improviserend en maak nooit echt plannen. En nee, dat is geen smoesje, ik heb jarenlang heel gedisciplineerd wél plannen gemaakt … en jarenlang niks bereikt als resultaat.
Maar het komt in de buurt. De notities hieronder zijn letterlijk hoe ik dit soort dingen naar mezelf opschrijf.
Websites
Websites: allemaal een flink herontwerp geven. Ze zijn te langzaam, soms gewoon lelijk, te moeilijk om te updaten, gebruiken technologie van jaren geleden (en scoren mede daardoor slecht in Google). Daarnaast is een nieuwe (losse) muziekwebsite handig, en op den duur (stretch goal hiero) een eigen webshop.
Muziek
Muziek: eindelijk al die muziek die ik heb geschreven opnemen en online zetten. Ook die twee musicals afschrijven en fatsoenlijk opnemen. (“Die twee musicals” refereert naar dingen die ik nooit eerder heb besproken op het blog, ik zal er dadelijk ietsje meer over zeggen.)
Schrijven
Schrijven: ik wil dolgraag een prachtige grote fantasyreeks neerzetten, maar klein beginnen is beter. Die ene musical kan makkelijk omgezet naar een boek. Dat andere boek (wat gewoon af is) moet uitgegeven. En dan kijken of ik een handvol kortere jongerenromans kan produceren (waarvoor ik de ideeën al klaar heb liggen). Zolang ik maar blijf schrijven!
Games
Games: alle oude openstaande spelprojecten afmaken. (
Ontwerpen
Ontwerpen: een interactief prentenboek lijkt me een grappig idee. Kan ik dat maken? (Combineert ontwerpen, schrijven en games. Drie in één klap.)
Een kanttekening
Als je ongeveer weet wat ik dit jaar heb gedaan, zijn sommige dingen misschien een verrassing, andere juist hartstikke logisch. Voordat we verder gaan wil ik dus even zeggen: hoe het ook is gelopen, de kwaliteit van de dingen die ik nu maak (en kan maken) is 1000x beter dan voordat dit jaar begon.
Toen ik deze lijst opstelde, bijvoorbeeld, had ik welgeteld één prentenboek gemaakt in mijn leven, jaren geleden. Daarom staat het woord “prentenboek” maar één keer in de lijst, helemaal achteraan, met een groot vraagteken. Nu heb ik 5 boeken zelf gepubliceerd, waarvan 4 prentenboeken, en is op mijn lijst voor 2022 een veel groter deel gereserveerd voor dit onderdeel :p
Zodra je groeit, verandert wat je kunt en wilt maken, dus misschien is het toch beter om zo’n lijst eens per half jaar te maken. Maar ach, laten we kijken wat het is geworden.
De uitwerking?
Websites
Websites: ja! Ik heb al mijn websites compleet opnieuw ontworpen en ingericht. Het is een drastische verbetering. Als je dit blog pas sinds deze zomer (of later) volgt, weet je niet hoe het eerst was. Nou, geloof me, maar goed dat je later bent ingestoken :p
Ook heb ik die muziekwebsite gemaakt én een soort-van-strak-plan voor een webshop opgesteld. (Wat ik nodig heb, kosten, wat ik ermee wil doen, etcetera.)
Dus so far, so good.
Muziek
Muziek: hier ga ik een krappe voldoende voor geven. Ik heb een muzikaal album afgemaakt (wat nog openstond) en één singer-songwriter album op Spotify.
Veel meer nummers zijn al (af)geschreven, of misschien zelfs redelijk ver opgenomen, maar dat telt niet echt. Het gaat om dingen afmaken en op Spotify krijgen. Met meer discipline hierin hadden dit makkelijk 3 of 4 albums kunnen zijn. Maar ja, ik ben eigenlijk vooral een muzikant, wat betekent dat ik enorm perfectionistisch ben als het hierop aankomt. En dat vertraagt.
Enkele jaren werd er op dit blog gratis een musical aangeboden. Ik vond het toen erg goed … maar zag op een gegeven moment de beginnersfouten. (Het script was nét te lang. Er was geen opname van de muziek, alleen bladmuziek.) Ik haalde het offline, met de instelling het te verbeteren en dan betaald te maken.
Het plan was dus om dat dit jaar te doen, maar daar is niets van gelukt. Toen ik mijn eigen muziek ging opnemen, merkte ik hoeveel er komt kijken bij muziek opnemen en mixen, en hoeveel ik nog te leren had. Dus ik wil eerst meer ervaring opdoen (met mijn eigen kleine EPs), voordat ik een musical (of all things) aan muziek ga opnemen.
Opmerking: overigens heb ik wel weer honderden nieuwe nummers geschreven dit jaar, een stuk of twintig soundtracks voor spelletjes, en heel veel extra muziekkennis opgedaan. Maar dat is meer een soort “gegeven” voor mij en geen onderdeel van het plan. Nogmaals: het gaat om dingen maken en afmaken, niet hoeveel ideeën je wel niet genereert.
Schrijven
Schrijven: ook een krappe voldoende, hoewel misschien iets positiever dan het gedeelte hierboven.
Ik heb geen nieuw schrijfproject opgestart en helemaal afgemaakt. Laten we dat voorop stellen: niets van dat alles is gelukt.
Natuurlijk heb ik wel “Het Boek Tegen School” gepubliceerd, maar dat had ik eigenlijk al eind 2020 geschreven (grotendeels), en 75% van het werk bestond uit de cartoons en de vormgeving. Het is een half prentenboek op die manier.
Maar dit blog gaat nog altijd als een tierelier. Voor alle projecten die ik maak moet ik natuurlijk marketingteksten schrijven, en ik merk hierin toch sterk te zijn verbeterd. Dus dit jaar heb ik wel minstens wat miljoenen woorden erbij geschreven.
Wél was ik begonnen aan twee fantasyreeksen, nog rond het begin van het jaar. De ene is voor een schrijfwedstrijd die in Mei 2022 afloopt, dus die kan ik nog afmaken en insturen. De andere werd, wederom, te ambitieus om toentertijd aan door te werken. Maar als ik teruglees wat ik toen schreef, zie ik dat het veel potentie heeft en dat mijn schrijfwerk toch is verbeterd.
Games
Games: als je dit allemaal leest, denk je misschien “waar is je tijd dán naartoe gegaan?” Nou, voor (minstens) 50% naar spellen.
Ook hiervoor ga ik een voldoende geven, maar niet met overtuiging :p
Ja, een heel aantal oude projecten is afgekomen, maar pas deze laatste maand van het jaar. En een heel aantal moet nog komen, waarschijnlijk Januari of Februari volgend jaar. En van enkele heb ik moeten zeggen: “nee, dit ga ik nooit meer afmaken, dat is het nu niet meer waard”
Maar ik ben vooral trots op de hoeveelheid spellen, de diversiteit/kwaliteit ervan, en dat de meeste best klein zijn gebleven. In totaal heb ik 10 spellen gemaakt en gepubliceerd. Daarbovenop zijn er nog zo’n 5 spellen die klaar staan om te worden gelanceerd. De snelheid waarop ik nu kan werken, de kwaliteit van de code, het is allemaal van een heel ander niveau dan begin dit jaar.
Op de Play Store ben ik van 2 spellen naar 8 gegaan. Moet je nagaan: eind vorig jaar had ik pas net uitgevogeld hoe dat allemaal werkte en was ik zo blij als een kip toen mijn spel gewoon op mijn mobiel werkte! Magie! Nu regel ik zonder problemen in 5 minuten alles wat er gedaan moet worden voor zo’n mobiele uitgave.
Dit jaar zag ik voor het eerste enkele mensen mijn spellen kopen, voor het eerst (niet verwaarloosbaar) inkomen uit advertenties in mijn mobiele spellen, voor het eerst een feature op de voorpagina van de spellenwinkel.
Toch zijn er ook wat minder positieve observaties, waarop ik dadelijk terugkom. (Dit heeft mede te maken met mijn belofte om “hele kleine mobiele spelletjes” te maken, die totaal niet is uitgekomen.)
Ontwerpen
Ontwerpen: en dit is dus waar de rest van mijn tijd naartoe is gegaan. Ik heb 3 prentenboeken gemaakt en dus dat Boek Tegen School. Dat, eh, tja, kost veel tijd.
Ik kan dus niet anders dan een perfecte score geven voor dit onderdeel 🙂 Sterker nog, ik heb het in zekere zin 300% waargemaakt.
Dat idee van “interactief prentenboek” heb ik daadwerkelijk gemaakt. Het was redelijk succesvol, maar ik leerde vooral hoe het de volgende keer béter kon, en kreeg weer nieuwe ideeën die sterker waren. Dat is hoe het werkt, en dat is waar je als kunstenaar op moet hopen: dit project is een experiment en niet perfect, maar daardoor leer ik misschien hoe het de volgende keer iets meer perfect kan.
Op naar 2022!
Dus nu zijn we hier. Het jaar 2021 is bijna voorbij. Ik heb ongelofelijk veel gemaakt en bereikt, wat zich nu uit in het feit dat ik compleet uitgeput ben en de afgelopen week zo’n 12 uur per nacht heb geslapen. Dus ik ga de laatste week van het jaar eindelijk vrij nemen en bijtanken.
Toch zijn ook veel delen van het plan niet uitgekomen. Delen die ik belangrijk vond en die ik nu wéér als eerste op de lijst zou zetten.
En misschien de meest droevige observatie: ik vind mijn werk inmiddels van een behoorlijk hoog niveau … maar écht een inkomen of succes kan ik er nog niet mee vinden. Er is een stijgende lijn, maar hij stijgt niet snel genoeg, en ik zou het toch leuk vinden om voor mijn 30e een betrouwbaar inkomen te hebben van dit werk.
Dus mijn eerste instinct: voor komend jaar gaan we even niet kijken naar alle dingen die ik wel leuk of grappig zou vinden. We bekijken het als een business: welke projecten geven zo efficiënt mogelijk zoveel mogelijk inkomen?
Maar mijn tweede instinct: ik weet uit ervaring dat ik 10x sneller en beter werk als ik onbegrensde passie heb voor wat ik doe. Als ik gewoon voor de lol een spel maak met een grappig ideetje, in plaats van serieus bezig te zijn met iets groots. Dat is waarom mijn “one week games” daadwerkelijk in one week afkomen en verrassend goed scoren, terwijl mijn andere spelprojecten langer duren, niet afkomen, of minder opleveren (ondanks de hogere kwaliteit).
(Ook iets wat ik dit jaar pas heb bedacht. De One Week Games. Zou je bijna vergeten.)
Dus na een paar dagen een soort quarter-life crisis te hebben gehad, ben ik op het onderstaande uitgekomen.
Websites
Hier is echt niks meer te doen. Die webshop is leuk, maar allesbehalve essentieel, zeker als ik nog te weinig heb om echt te verkopen.
Muziek
Dit wordt het speerpunt van 2022. Ik hou té veel van muziek maken, en heb té veel (in mijn ogen behoorlijk goede) nummers geschreven, om hier nog langer mee te wachten.
De afgelopen week heb ik door mijn muziekfolders gegraven en willekeurige bestanden aangeklikt om terug te luisteren. Op een gegeven moment had ik 50 liedjes geluisterd, 100, 200, en allemaal vond ik ze goed of mooi of interessant. Tot het punt dat ik urenlang naar mijn eigen demo’s had zitten luisteren en dacht: “wat ben ik voor belachelijks aan het doen, ik moet hier gewoon werk van maken”
Ja, de kans op inkomen is klein. En ik heb mijn gezondheidsproblemen die het allemaal moeilijk maken. Maar daardoor heb ik me al die jaren laten tegenhouden, terwijl het overduidelijk is dat mijn hoofd niets anders wil dan constant muzikale dingen bedenken.
Dus hier is een idee: 1 album per maand. Haalbaar, zeker als ik ze wat korter houdt, en bij mijn simpele “singer-songwriter” liedjes begin. De aanvoer is geen probleem (al maak ik 50 albums, ik heb genoeg). Maar ik moet ze gaan opnemen, gaan maken, en op Spotify zetten.
Die musicals laat ik even voor wat ze zijn. Ik hou van musicalmuziek schrijven (en luisteren), maar het is dus té groot en té moeilijk op dit moment. (En nog onzekerder qua inkomen.)
Schrijven
Die schrijfwedstrijd ga ik aan meedoen! Ik heb tot 1 Mei. En ik heb op dit moment 5 hoofdstukken en een algemene rode draad. (De eerste prijs is daadwerkelijke officiële publicatie van het boek, wat te waardevol is om niet te proberen.)
Dat ene boek dat praktisch af is? Dat wordt afgemaakt en uitgegeven. (Daar had ik dus eigenlijk ook een musicalversie van gemaakt. En ik wilde die tegelijk lanceren, zodat ze reclame voor elkaar maakten. Maar ik weet nu dat het een belachelijke reden is om het uit te stellen, dus het boek komt eerst, en de musical zien we wel.)
Verder denk ik nog steeds dat kortere jongerenromans de weg zijn. Als ik een hele reeks wil schrijven, dan ben ik minstens een jaar kwijt, waarin ik weinig anders kan maken … en tja, daar heb ik noch het geld noch het geduld voor. Dan moet je ofwel een stabiele baan ernaast hebben, ofwel zekerheid hebben over publicatie.
Schrijven is in zekere zin net zo’n onzeker inkomen als muziek. En als ik een keuze moet maken, is vrij duidelijk dat muziek wint en meer mijn hart heeft. En muziek is een sluimerend inkomen: die liedjes op Spotify kunnen over tijd geld blijven genereren uit streams, terwijl een boek alleen iets oplevert als mensen het daadwerkelijk per exemplaar kopen.
Dus, hoeveel pijn het mij ook doet, ik ga komend jaar niet al die ambitieuze schrijfprojecten van mij uitwerken.
Games
Het begin van 2022 staat nog in het teken van mijn Decemberproject: maak alle oude dingen af. Het waren er te veel voor in December :p
Ik moet dus ergens een lijn trekken. (Dit project is té oud, het gebruikt systemen die ik niet meer begrijp, dan maak ik liever iets geheel nieuws.) Die lijn is soort van getrokken en komt erop neer dat er nog 3 oude projecten aankomen.
Daarnaast is mijn grootste valkuil dat ik spellen te groot maak. Niet alleen kosten ze daardoor te veel tijd, het maakt de spellen ook niet beter. Want ze worden te complex, te moeilijk om in te komen voor beginners, te … rommelig.
Dus ik heb de afgelopen weken onderzoek gedaan naar hypercasual games. Dat zijn van die extreem simpele mobiele spelletjes die je kunt spelen als je even een minuut moet wachten, of op de WC zit, of in de bus, of wat dan ook. (Denk aan Flappy Bird.) Toen ben ik ideeën gaan generen, en ik denk dat ik wel een stuk of 5-10 acceptabele voorstellen heb.
Het plan is om deze spelletjes te maken en binnen een week te publiceren. Dit betekent: géén extra inhoud, géén menu’s of extra coole features, gewoon een simpel spelletje en niets meer. Met advertenties erbij moet dit een sluimerend inkomen opleveren. En het levert vooral ervaring op en méér afgemaakte spelletjes.
Pas als ik dit heb gedaan, en er is nog tijd, ga ik over naar de iets grotere projecten die de tand des tijds hebben doorstaan. (Meestal ben je super enthousiast over iets nadat je het heb bedacht. Maar dan enkele weken later, of enkele maanden, kom je erachter dat het helemaal niet zo’n sterk idee was. Vanzelfsprekend wil ik alleen uitwerken wat overblijft na deze schifting :p)
Dit betekent dus: komend jaar géén grandioze spellen van mij, geen projecten die ik voor (veel) geld zou verkopen of op Steam wil krijgen. We blijven nog even klein, kleiner dan dit jaar. Kwantiteit over kwaliteit.
Ontwerpen
De reden waarom ik steeds maar terugkom bij (prenten)boeken, is omdat ik een fysiek persoon ben. Ik wil eigenlijk iets maken dat ik uiteindelijk in mijn handen kan houden.
Ook kom ik steeds terug omdat het vele vaardigheden combineert (net zoals computerspellen): tekenen, schrijven, layout ontwerp, etcetera.
En als laatste: grappig genoeg zijn mijn zelf uitgegeven boeken mijn grootste inkomstenbron. Geen vetpot, verre van, maar links en rechts worden ze wel gekocht en verdien ik een euro of twee per boek.
Dus dit is het plan: twee prentenboeken. Eén die iets meer innovatief mag zijn (zoals een interactief prentenboek), één die in een stijl moet waarin ik weinig ervaring heb (zo doe ik weinig handgetekend of geschilderd). Als ze goed genoeg worden, overweeg ik de proefdruk naar uitgeverijen te sturen, maar dat is dus een grote “als”. Zelfs als ze me allemaal afwijzen, weet ik dat mijn werk iets van een indruk zal achterlaten, zo kwalitatief is het inmiddels wel.
Conclusie
Dus dat is het plan voor 2022.
De reden waarom ik niet echt plannen maak, normaal gesproken, is omdat ik het verschrikkelijk vind om al van tevoren te weten wat ik ga doen. Het is heel demotiverend. Want aan het einde van de dag (of de maand, of het jaar) kan je hoogstens hebben gedaan wat je al van plan was of jezelf teleurstellen. Het is erg lastig om je verwachtingen voorbij te schieten, jezelf positief te verrassen, meer in het nu te leven, je hart na te jagen.
Maar als je elk moment springt naar wat je op dat ogenblik het meest interesseert (of nuttig lijkt), krijg je dus snel een situatie waarin je niks afmaakt en maar wat aanrommelt.
Dus ik probeer een middenweg te vinden. Wel een algemene strategie voor mijn carrière en projecten, maar zonder specifieke taken op specifieke tijden in te delen.
Het punt is dat ik nu 24 ben, over een paar maanden 25. Ik heb nog geen (stabiel) inkomen waarvan ik zou kunnen leven, en op sommige momenten lijkt dat ook nog ver weg. Ondanks de hoeveelheid projecten die ik maak, waarvan ik steeds meer écht goed vind, is een doorbraak nog niet gebeurd.
Dus ik kan wel door blijven gaan met keihard werken en nóg meer/betere dingen maken … maar dat lijkt me zinloos, want kwaliteit is niet meer het grootste probleem. (Ik zeg niet dat alles wat ik maak geweldig is, maar dat het niet meer het (grootste) probleem is :p Marketing, feedback/testen, iets van een consistente output en geldstroom, daar gaat het nu om.) Het lijkt me slimmer om gewoon een geheel andere aanpak te proberen.
Tegelijkertijd heb ik, mijn hele leven, eigenlijk niks gegeven om carrière. Ik wilde gewoon een lieve vriendin en een gezin beginnen. Geld, status, diploma’s, zelfstandigheid, bekendheid, allemaal dingen waarvan mensen mij altijd hebben verteld dat ik er heel veel om moet geven, maar dat doe ik niet.
Het is natuurlijk niet raar dat succes vooralsnog uitblijft, want ik kan dus “pas” een jaar of anderhalf hier serieus mee bezig zijn. Al die tijd daarvoor ging 99% van mijn tijd en energie naar school. Het is niet vreemd dat het minstens een paar jaar duurt voordat je goed genoeg bent om ergens succes te hebben. En zoals ik al vaker aanstipte: in dit jaar is de kwaliteit en professionaliteit van mijn werk vertienvoudigd, dus als die lijn doortrekt moet ik wel ergens iets bereiken.
Maar ik ben niet van plan om tot mijn 30e thuis te wonen en eenzaam dezelfde dingen te doen, en er zit ook een zekere tijdslimiet op een (groot) gezin beginnen.
Dus het lijkt me hoog tijd dat ik iets probeer te forceren. Al mijn projecten klein houden én direct afmaken. Alles richten op dat er geld moet worden verdiend. Het gaat niet om een paar geweldige projecten per jaar, het gaat om vijftig acceptabele. En ja, daardoor verlies je creativiteit en innovatie, het is meer “zakelijk”, maar de tijd voor ronddolen is dus voorbij.
En als jij zelf creatief werk doet, of nog je carrière richting moet geven, zou ik precies ditzelfde advies geven. Maak superkleine dingen. Maak veel dingen. Maak ze af. Focus vanaf het begin op dat je er zoveel mogelijk geld mee wilt verdienen. En ja, dat voelt “vies”, en veel mensen zullen zeggen “nee joh, volg je hart! Verkoop jezelf niet!”, maar die mensen hebben niet het afgelopen jaar geprobeerd hun hart te volgen en uiteindelijk met nog geen rooie cent gezeten :p
Tot zover dit semi-negatieve, semi-hoopvolle verhaal over mijn afgelopen jaar en het komende 🙂
En ja, je hebt volledig het recht om mij boos toe te spreken als ik halverwege volgend jaar weer compleet ben afgedwaald van dit pad.
De afterparty
Misschien denk je: “als je alleen een gezin wilt, waarom zoek je dan niet gewoon iemand anders die het geld verdiend?”. Of “waarom neem je dan geen vaste baan en doet creatief werk ernaast?”
Eerste vraag
Stel je voor. Je gaat op date (weet ik veel, via Tinder) en binnen een uur kom je erachter dat die man tegenover je eigenlijk het liefst zou stoppen met werken en voorgoed zou leven van jouw inkomen. Wat voor goede indruk denk je dat het achterlaat? :p En dan wil hij ook nog veel kinderen! Waar gaan we dat van betalen!?
Bovendien heb ik me dus die hele periode in ons verschrikkelijke onderwijssysteem zwaar depressief gevoeld, wat niet echt, eh, helpt bij het ontmoeten van mensen en moeite steken in een relatie beginnen.
En dan krijg je het kip-en-ei-probleem: als ik werk en inkomen zou hebben, is het makkelijker iemand te ontmoeten en indruk te maken … maar daarvoor moet ik veel tijd stoppen in mijn carrière, waardoor ik weer geen tijd heb om iemand te ontmoeten en indruk te maken!
Ik weet eerlijk gezegd niet meer waar ik het zoeken moet. Ik zou graag bij clubs of verenigingen gaan binnen de gebieden waarin ik werk (zoals een schrijfclub of een game meeting), maar ik doe zoveel, en ik wissel steeds af, waar moet ik beginnen? Waarvoor moet ik kiezen? Waar haal ik de tijd vandaan? En is dat wel de plek waar ik iemand ga ontmoeten? (Ik had net een plekje voor mezelf gevonden bij badminton, gaat dat niet meer door vanwege Corona!)
De gedachte “had ik maar meer tijd” galmt al jaren door mijn hoofd. Maar ja, tijdmachines bestaan niet, dus we moeten nu maar tempo houden en proberen mijn gestolen jeugd in te halen.
Uiteindelijk is het allemaal een kwestie van keuzes en prioriteiten. Ik moet nu belangrijke keuzes maken en kan niet alles blijven doen en proberen, maar heb tegelijkertijd veel te weinig tijd gehad om die keuze goed te maken en er gewicht achter te zetten.
Zonder relatie kan ik leven, zij het behoorlijk ongelukkig. Zonder eten op tafel en een dak boven mijn hoofd kan ik niet leven, zo simpel is het.
Tweede vraag
De tweede vraag is een hele terechte, die bij mij ook nog regelmatig opkomt.
Ik heb een diploma Toegepaste Wiskunde en een gigantisch portfolio met wat ik allemaal kan (qua computervaardigheden). Alle techbedrijven in de omgeving zouden me met open armen en een goed salaris ontvangen. (Wat de vele berichten op LinkedIn ook bevestigen … ze lezen niet eens wat ik doe, het is “diploma? Hier heb je een baan!” Beetje raar.)
Beter kan het niet toch? Dan heb ik een vast inkomen, een vaste baan, met vaardigheden die ik allang heb, opgelost!
Maar er zijn twee problemen.
- Mijn chronische ziekte voorkomt dat ik op de standaardmanier kan werken. Ik moet véél pauzes nemen en véél bewegen. Soms geeft mijn lichaam gewoon op, kan ik mijn armen niet meer bewegen bijvoorbeeld. En als je lichaam zo hard vecht elke dag, moet je ook flink goed slapen en eten. Dit was op de universiteit al een groot probleem, en daar heb je nog meer vrijheid dan de typische kantoorbaan.
- Ik heb zojuist vijftien jaar lang elke dag van mijn leven getwijfeld of ik wel door moest gaan in deze hel. Al die jaren, mijn hele jeugd, als slaaf van een belachelijk onderwijssysteem. Het was elke dag een gevecht uit bed te komen, niet mezelf van kant te maken, wéér mezelf op te peppen en bezig te blijven. Als ik nu een vaste baan neem waar ik een hékel aan heb, en niet meer mijn creatieve zelf kan zijn, gooi ik mezelf terug in die hel. En ik verwacht het niet lang meer te overleven.
En in dat licht is de vraag eigenlijk anders: “wil je nog jarenlang knokken om als kunstenaar je brood te verdienen, of wil je over twee maanden zelfmoord plegen?” En het antwoord natuurlijk overduidelijk.
Mijn excuses als dit te eerlijk of heftig is. Ik heb lang geleden een principe ontwikkelt dat ik nooit meer zou liegen. (Na een hoop frustratie met alle mensen om me heen die constant waarheden achterhielden of mij beschuldigden van liegen. Als je lang genoeg niet één leugentje voor bestwil vertelt, moeten mensen wel accepteren dat jij niet het probleem bent.)
Dus dat is wat ik doe: proberen de waarheid te zien en te vertellen.
En de waarheid is dat ik niet kan leven zonder elke dag enorm creatief te zijn. Dus ik zal komend jaar weer hard gaan vechten om daarmee mijn leven in te (kunnen) vullen.