Ik probeer altijd de films van Pixar bij te houden, omdat ze vaak toch bijzondere ideeën en werelden hebben. Iets “extras” tegenover andere animatiefilms.
Maar toen Onward uitkwam, was de reactie online een grote “meh”. En na de teleurstellingen vanuit Pixar de laatste jaren besloot ik toentertijd om het maar te laten zitten.
Maar nu, een jaar later, ben ik toch behoorlijk benieuwd naar de film en besloot hem een kans te geven. (Mede omdat ik online steeds meer stukjes tegenkwam van mensen die héél positief waren over de film.)
Wat is mijn oordeel? Ik vond het eigenlijk een behoorlijk goede film. Zeker niet de allerbeste van Pixar, maar wel een van de betere.
Je moet het zo zien: vaak als ik ’s avonds een film kijk, ga ik ondertussen oefeningen doen, want dat is hard nodig voor mijn gezondheidsproblemen. Om de 20-30 minuten zet ik de film even op pauze om weer tien keer op te drukken. Bij de meeste films/series heb ik hier geen enkele problemen mee … maar bij deze film wilde ik maar blijven kijken en was er nooit een goed moment.
Wie deze recensie trotseert, heeft geen spoilers geleerd! (Behalve dan het allerlaatste stukje, ik zal het aangeven.)
Wat is het idee?
Ian’s vader is overleden voordat hij werd geboren. Zijn broer Barley heeft nog wel een paar herinneringen aan hem, maar daar stopt het. Hij wil niets liever dan vader nog een keer ontmoeten.
En dan is Ian jarig … en krijgt hij een bijzonder pakketje van vader. Voor zijn dood, heeft hij blijkbaar een spreuk ontwikkeld waarmee hij nog één keer, nog één dag, terugkan naar deze wereld.
Je raadt het al: ze proberen het … maar de spreuk gaat mis. Ze krijgen alleen de onderste helft van vader terug (als in, zijn benen). Wat nu? Nu moeten ze op avontuur om een magische steen te vinden waarmee ze de spreuk kunnen afmaken, voordat de zon ondergaat!
Wat vond ik goed?
Het sterke begin
Ten eerste is het natuurlijk een bijzonder concept. Een overleden ouder die nog één dag terug kan komen, dat is al uniek. Maar dat ze er ook nog voor kiezen om het mis te laten gaan en alleen diens benen te laten verschijnen, maakt het al helemaal speciaal. Het opent allerlei deuren die je anders niets eens zou zien.
Bovendien zorgt dit natuurlijk voor een gezonde tijdsdruk. (Elk verhaal wordt beter als je urgentie toevoegt.) Ze hebben maar één dag! Voor alles!
Maar er was iets anders dat mij interesseerde, waar online (of in de marketing voor de film) eigenlijk niet over wordt gepraat. De film begint met een “uitleg” waarom er vroeger magie was … en nu niet meer. Die uitleg is niet zo’n cliché fantasyverhaal als “een grote slechterik heeft alle tovenaars vermoord” of “een of andere glimmende steen werd gestolen en daardoor verdween alle magie”.
Nee, het is heel erg logisch en menselijk: magie leren kostte moeite en inspanning. Dus toen iemand bijvoorbeeld een lamp uitvond, die met één druk op de knop licht kon maken, waren alle tovenaars zo van: “hé, dat is veel makkelijker dan een lichtspreuk uitvoeren!” Over tijd leerden steeds minder mensen magie, en gingen in plaats daarvan apparaten maken en daarop vertrouwen, en zo is het verdwenen.
Dit heeft een enorm potentieel! Dit is zo interessant. Enerzijds omdat je er een hele wereld op kunt bouwen, anderzijds omdat het heel realistisch is. Wij, als mensheid, zijn heel veel kennis kwijtgeraakt gewoon omdat mensen stopten het te gebruiken. Omdat ergens een ander alternatief verscheen, of men moest de prioriteit aan iets anders geven. Luiheid en gemak kan goed zijn, omdat het uitvindingen oplevert die dingen beter doen, maar ook slecht.
Toen ik de introductie hoorde, dacht ik meteen “wow, dit kan wel eens interessanter worden dan ik dacht”. Daarom viel het enorm tegen, toen bleek dat hier verder niks meer mee wordt gedaan. Er is niet eens een “wereld” die wordt opgebouwd in Onward. Je leert een handvol spreuken en dat is het. Dat is de grootste gemiste kans.
Het plot
De film, in het algemeen beschouwd, is behoorlijk standaard. Het is een quest langs een paar punten, waarbij de hoofdpersonen proberen een of ander magisch voorwerp te bemachtigen.
Dus voordat ik het plot prijs, moet ik eerst dat minpunt benoemen: ze hadden een stuk creatiever kunnen zijn. Zoals veel mensen online al zeiden: de film probeert eigenlijk een campagne van Dungeons & Dragons na te doen, maar als je een willekeurig persoon vraagt die dat spel veel speelt, zal diegene 1000x creatievere dingen bedenken.
Maar, door het in deze structuur te gooien, blijft de film wel altijd op tempo. Alles wat gebeurt, is belangrijk, heeft gevolgen, en brengt het plot of de personages vooruit. Dit is een van de weinige momenten waarop ik denk dat een film van onder de 1,5 uur de perfecte lengte heeft.
Zelfs op de rustige momenten, waarin een beetje informatie moet worden verteld of de broers gewoon op reis zijn, gebeuren er belangrijke dingen. Men switcht naar een andere verhaallijn. Men zet een ander emotioneel draadje op. Zoals ik in de introductie zei: ik zag geen enkel moment om pauze te nemen.
En dan, in de “verplichte” grote actiescene aan het einde, behouden ze godzijdank diezelfde vaart. De scene duurt niet te lang, het heeft allemaal (creatieve) wendingen, en was van begin tot eind interessant om te kijken. (Daar kunnen die superheldenfilms nog wat van leren. Daar gaan ze doodleuk 40 minuten op elkaar inhakken, tussen de ruïnes van ingestortte gebouwen, en ze verwachten dat ik daarvan niet in slaap val?)
De emotionele kern
Eigenlijk wordt deze film vooral gedragen door de emotionele kern. Die magie, die wereld, die quest … het is allemaal vrij standaard en niet de reden om de film te kijken.
Het gaat over het missen van een ouder die je nooit hebt gekend. Het verlangen naar die persoon die je mist … en daardoor niet de realiteit zien, waarin je misschien al genoeg mensen hebt die om je geven en die voor je zorgen.
De manier waarop langzaam dat verlangen wordt onthuld, evenals relaties of spijt uit het verleden, en hoe dat uiteindelijk samenkomt in een perfect einde—dat raakte me.
En ja, misschien komt dat omdat ik zelf mijn broer onverwachts ben verloren. Online heb je ook vele berichten van mensen, die laaiend enthousiast waren over de film, die zelf ook hun vader/moeder zijn verloren op jonge leeftijd. Natuurlijk komt het dan meer binnen.
Maar zelfs dan, als je dat even vergeet, denk ik gewoon dat het heel sterk is gedaan. Niet weggemoffeld, zoals een film die eigenlijk alleen maar actie wil zijn. Niet melodramatisch, waarbij je alleen maar je ogen kunt rollen. Maar gewoon goed en oprecht en sterk uitgevoerd.
Elk personage, elke verhaallijn, elke scène, heeft iets te maken met het thema “te bang zijn om je eigen potentieel te vervullen”. Met het thema “te veel naar het verleden kijken, te weinig naar de toekomst”. (Waar de titel Onward waarschijnlijk ook op slaat.) Dit is iets dat ik nu pas realiseer, bij het schrijven van de recensie, maar waarschijnlijk onbewust bijdroeg in het versterken van de film.
(Hier zal ik aan het einde, met spoilers, nog iets over zeggen.)
En de rest?
De rest is … prima :p
De muziek is goed, maar niks geweldigs of memorabels. De visuele kant is goed, maar wederom niks wat je ophangt in je slaapkamer. Er zit humor in, een paar écht grappige dingen, maar daarvoor kijk je hem ook niet.
De hoofdpersoon vond ik eigenlijk wat saai. Het is weer de typische “verlegen, introverte jongen die moet leren uit z’n schulp te kruipen”. Maar voor dit verhaal werkte het goed. En diens broer, Barley, was eigenlijk veel interessanter en het perfecte tegengewicht voor deze saaiheid. Het is een grote, stevige jongen—zo’n beetje het stereotype “pestkop”-uiterlijk—die eigenlijk gewoon heel ondersteunend, actief, aardig, en dapper is.
Zoals de film richting het einde ook probeert duidelijk te maken …
Conclusie
Onward verdient een beter lot. Het is een veel betere film met meer waarde dan mensen het—in eerste instantie, tenminste—geven. Het liet mij iets geven om een auto. Geef het een kans.
Natuurlijk hadden ze de wereld véél meer kunnen uitbreiden. Ze hadden veel verder kunnen gaan met het concept, maar het is vrij duidelijk dat ze daar niet om gaven. Het ging de schrijver om de emotionele kern en die is zeker overgekomen. (De schrijver schijnt zelf ook diens vader te zijn verloren voordat hij hem kon ontmoeten.) Het feit dat er nog een goedlopend, zeer onderhoudend plot omheen is gekomen en een mooie, leuke film is een bonus.
Bovendien kunnen we hiervan natuurlijk leren, mocht je zelf geïnteresseerd zijn in verhalen (schrijven). Een verhaal blijft overeind staan als je hoofdpersonen hebt die echt naar iets verlangen en alles zouden doen om het te krijgen. Het krijgt vuur als je er een goede urgentie achterplakt. Dat is misschien wel het belangrijkste.
Extra opmerkingen
Pas op! Nu komen er grote spoilers!
Zoals te verwachten, lukt het uiteindelijk, op het allerlaatste moment, om vader terug te brengen.
Maar nu speelt de film haar laatste kaart. Ian, de persoon waarmee het allemaal begon, die alles opzij duwde om z’n vader te ontmoeten … heeft hard gevochten en zit nu vast tussen de stenen. Hij kan vader niet ontmoeten. Hij kan slechts door een spleet toekijken hoe zijn broer een minuutje met vader doorbrengt, voor hij weer verdwijnt.
Dit is het perfecte einde. In zekere zin had de schrijver zich in een hoekje geschreven: na al die opbouw, na die hele reis, hoe moet die ontmoeting met vader verlopen!? Wat zeggen ze? Hoe ziet hij eruit en wat doet hij? Hoe lang duurt het?
Er zijn niet echt bevredigende antwoorden. Door het te veranderen naar de huidige setting—Ian die van een afstand moet toekijken en zijn broer de ontmoeting gunt—los je dit hele probleem op, terwijl je ook nog een einde maakt dat emotioneler is en meer uniek.
Dus zelfs al heeft de film z’n zwakke punten, hij is alleen al het kijken waard voor het ongelofelijk sterke einde. Want, als ik erover nadenk, zijn er maar héél weinig verhalen die goed zijn in eindigen … terwijl het toch een van de belangrijkste dingen is.
Want in zekere zin doet deze film een plot twist plot twist. Je verwacht geen plot twist, maar hij is er toch. Maar het is geen twist van “vader leefde al die tijd al” of “de magie zat altijd al in je” of zoiets, het is een twist die compleet onverwacht is en niets anders dan een realisatie bij de hoofdpersoon (Ian).
