Soms zie ik toevallig een trailer voorbijkomen, of slechts een paar mooie plaatjes, en denk ik meteen: waarom zie ik dit nu pas? Dit ziet er interessant uit, ik schrijf het op!
Zo gebeurde het dat ik Raya and the Last Dragon op een lijstje interessante projecten zette. Eens in de zoveel tijd kijk ik of titels op die lijst al zijn uitgekomen … en daarom lees je nu deze (relatief korte) recensie.
De avontuurlijke setting, het idee van een hoofdpersonage die bezig is met inbreken in locaties beveiligd met booby traps, de mooie visuals en uniek uitziende wereld—al die elementen trokken me in eerste instantie aan.
Heeft de film aan mijn verwachtingen voldaan? Wat is mijn oordeel? Ik geef het een 7.5 uit 10 sterren, wat ik optimistisch zal afronden naar een 8.
Deze recensie is spoilervrij tot aan de spoilergrens.
Wat is het idee?
Eeuwen geleden leefden draken samen met mensen.
Totdat een mysterieuze vijand—de Druun—de wereld teisterde en met elke aanraking mensen tot steen vervormden.
Uiteindelijk lukte het de draken om deze wezens te vernietigen … maar niet zonder zelf te verdwijnen. Het enige dat overbleef was één dragon gem, vol met drakenmagie om deze vijanden af te houden.
En door wie moet die worden bewaakt? Juist ja: de familie van Raya.
(En wie is er nogal incapabel qua het bewaken van dragon gems? Juist ja: de familie van Raya.)
Wat ging er goed?
Mooi & Uniek
Zoals altijd, weet Disney een film vol visuele pracht neer te zetten. Niet alleen ziet alles er mooi en gelikt uit, de film is ook sfeervol en kent veel bijzondere locaties en personages.
Zo heb je de drukke handelstad die op het water is gebouwd of het gebied genaamd Spine dat er, met diens spitsige bergen, uitziet als een ruggengraat van een draak. (Visuele grapjes kan ik altijd waarderen.)
Of wat dacht je van een jongen die in z’n eentje, als een ware kok én koopman, een garnalenrestaurantje bijhoudt op zijn boot. Hartstikke grappig, passend, en bijzonder.
Een sterke basis
Ook voelt de film samenhangend en goed getemporiseerd. Er zitten geen overduidelijke gaten in het plot, verhaallijnen die geen reden hebben, of scenes die véél te snel (of langzaam) gaan.
Hier en daar moest ik lachen om iets dat écht grappig was. Of werd ik verrast door een slimme keuze die het verhaal in een betere of frisse richting stuurt. En alles dat werd opgezet, werd ook weer netjes afgerond.
Ik noem het nu als een pluspunt—en dat is het natuurlijk ook—maar zal dadelijk benoemen dat het daardoor ook niet “vernieuwend” voelt, meer alsof Disney hun standaardformule volgt.
Frisse uitwerking van thema’s
Als laatste zijn de thema’s—vertrouwen, samenwerking en verwerken van verlies—redelijk goed geïntegreerd en weergegeven gedurende het hele verhaal. Er zijn oneindig veel films over “samenwerking” en “vertrouwen”, maar toch voelde deze film anders, alsof het toch een andere invalshoek nam.
Het durft op bepaalde momenten het verhaal iets serieuzer te maken. Waar een Disneyfilm normaal gesproken over een moment heenwalst, of de meest “makkelijke optie” kiest, weet het hier toch een paar keer de meer emotionele optie te kiezen die het thema beter neerzet.
Wat ging er niet goed?
Voorspelbaar
Het verhaal is behoorlijk voorspelbaar en rechttoe rechtaan. Op dit punt, na jaren van “evolutie” van televisie en visuele media, denk ik dat we wel op het punt zijn om iets nieuws te proberen. Zelfs de kleinste kinderen worden niet meer voor de gek gehouden: die hebben in deze tijd al twintig films gezien die op precies dezelfde manier verlopen en eindigen.
En als je zo’n formule volgt, dan krijg je een verhaal dat “solide” is, maar verder weinig toevoegt. De boodschap gaat ten onder, omdat men die formule wilde volgen, in plaats van de allerbeste manier vinden om die boodschap over te dragen. Dus ik denk dat velen vooral schouderophalend zullen weglopen bij deze film.
Te weinig tijd, te weinig karakter
Daarnaast worden er zóveel locaties, personages en concepten geïntroduceerd … dat geen van hen de tijd krijgt om zich echt te ontwikkelen. Je weet niks van de personages; ze hebben nauwelijks karakter. Maar liefst vijf gebieden worden opgeworpen … en uiteindelijk leer je geen daarvan écht kennen.
Zo’n groots “avontuur”, wat mij dus in eerste instantie aantrok tot de film, kan je gewoon niet vertellen in de standaard 1,5 uur durende film. Maak de film 2,5 uur. Maak het een reeks films, of een serie, maar probeer het niet allemaal in zulke korte tijd te stopen.
Het maakt niet alleen de film zwakker, het voelt ook “zonde”. Al die moeite om prachtige gebieden te bedenken, interessante personages, een wereld met draken—en we krijgen alles maar een paar seconden te zien!?
Gemiste kansen
De hele film lang krijgen we te horen dat Raya “mensen niet kan vertrouwen”. De hele film draait om haar trust issues.
Doe dat niet! Het is een film, laat het zien. Gebruik de plaatjes, de locaties, de handelingen, de gezichtsuitdrukkingen, al die dingen om het thema en de (karakter)ontwikkeling aan te geven.
Op diezelfde manier besloten ze de draken een heel … bijzonder cartoony uiterlijk te geven? Het past niet echt in de film en voelt meer alsof ze hun standaard “Disney prinsessenhoofd” op een draak hadden geplakt. Wat is er mis met realistische draken? Draken in de stijl van de rest van de film?
En als ik het er toch over heb: die draken komen nauwelijks voor in het geheel. Voor hetzelfde geldt was het een kip die de gem had uitgepoept en het verhaal was nogal hetzelfde gebleven. Wat al helemaal raar is als je het Raya and the Last Dragon noemt en daar vol op inzet.
En dan komen we bij het knelpunt: de film opent met Raya die langs de booby traps moet kruipen, middels slimmigheden en behendigheid, om bij de dragon gem te komen. Dat staat ook prominent in de trailer(s).
Maar na nog één zo’n scene … verdwijnt dit hele concept uit de film. De hele marketing, de hele opzet, geeft een soort Indiana Jones sfeer af. We gaan inbreken in tempels en mysterieuze plekken! Op zoek naar geheime informatie of stukken van de dragon gem! We gaan zien hoe Raya al deze uitdagingen aanpakt, en met slimme trucjes, of acrobatiek, zichzelf overal doorheen redt!
Maar nee. Niks van dat alles. Na die (sterke) opening … draait het verhaal compleet een andere kant op. Het is een begrijpelijke draai, vanuit het oogpunt van de thema’s en de Disneyformule, maar dat maakt het niet minder jammer.
Conclusie
Het is een prima film. Het ziet er prachtig uit, er zitten mooie thema’s en momenten in, je zal je er zeker mee vermaken en geen spijt hebben van je keuze.
Maar het is te weinig avontuur om een avontuur te zijn. Te voorspelbaar om binnen te komen. Te kort en cartoony om écht een wereld, en mysterie, en intrigerende personages neer te zetten. Te weinig humor en afwisselende actiescènes om een soort blockbuster te worden.
En waar is de muziek!?
Spoilergrens
Ik wil het kort houden, dus dat ga ik doen.
Velen zijn “blij” dat de film geen muziek heeft. En ja, met de korte tijd die we hebben, zou het ook niet hebben gepast. Maar muziek is véél sterker dan dialoog of mooie plaatjes. Als je een film met een serieuze ondertoon wilt maken, die binnenkomt bij mensen, denk ik dat ijzersterke muziek véél beter had gewerkt dan een paar huilende mensen die elkaars hand vastpakken.
(De muziek uit (onder andere Disney) films heeft mij al vaak kippenvel gegeven. Geen enkele film zonder muziek heeft dat ooit gedaan.)
Vanaf het moment dat de “rivalry” tussen Raya en Namaari wordt ingezet, weet je al hoe het gaat eindigen. Ze gaan veel vechten. Raya gaat bijna verliezen. Dan gaat Namaari bijna verliezen óf worden verleidt tot iets slechts. En uiteindelijk, nét voordat iedereen sterft, gaan ze hun ruzie bijleggen en ineens beste vriendjes worden. (En dat is inderdaad de samenvatting van de film.)
Op diezelfde manier weet je dat niemand echt doodgaat, dat iedereen terugkomt, dat ze uiteindelijk wél gaan samenwerken en allemaal lief zijn voor elkaar. Te voorspelbaar. Te rechtlijnig. Waarom dan überhaupt nog die film maken?
Ik vind het gewoon zonde. Had het aantal gebieden teruggebracht tot 3. Had elk gebied z’n eigen (unieke) “booby traps” gegeven die Raya moet omzeilen om zo iets te verzamelen, zoda de héle film in hetzelfde thema blijft en het meeste gebruik maakt van die hele wereld en avontuurlijke opzet. (Want ja, het feit dat Raya de bewaker is van die dragon gem, komt eigenlijk óók nergens meer terug?) Had er een leuke plot twist in gegooid halverwege.
Of had er een groot avontuur van gemaakt. Vijf films, elk speelt zich af in z’n eigen gebied (met unieke verhaallijn, uitdagingen, etcetera). Geef die leuke, grappige personages ook echt de tijd. Haal die eentonige vechtscenes weg—fysiek geweld is in veel gevallen juist de meest sááie manier om conflict op te lossen in een verhaal.
Maar ach, uiteindelijk is het een prima film, die gewoon niet helemaal voldeed aan mijn wensen en verwachtigen.