Ongeveer eens per jaar denk ik “hmm, laat ik een nieuwe serie zoeken om te kijken”. Vaak doe ik dan even onderzoek, maak een lijstje van series die mij het leukst lijken … en doe er dan verder niks mee. Ik heb helemaal geen tijd om veel series te kijken.
Totdat ik alle lijstjes samennam en zag dat één naam overal terugkwam: LOST.
Dan moet het wel goed zijn, toch? De serie was al jarenlang afgelopen, maar nog steeds vond ik online zeer actieve discussies en die-hard fans. (Jammer genoeg las ik ook dat het einde teleurstellend was. Toen ben ik meteen gestopt met Googlen, voordat ik daadwerkelijke spoilers tegenkwam.)
Daarnaast vond ik het idee meteen interessant en vernieuwend: een vliegtuig crasht op een mysterieus eiland. Hoe zijn ze gecrasht? Wat is er met het eiland aan de hand? Komen ze ooit weer thuis?!
Het is nu ongeveer twee jaar later en ik heb de hele serie gezien. Mijn rating? Nou … eigenlijk heeft deze serie twee gezichten. Daarom geef ik het twee ratings:
Seizoen 1, 2, 3: 8 uit 10 (★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ☆ ☆)
Seizoen 4, 5, 6: 6 uit 10 (★ ★ ★ ★ ★ ★ ☆ ☆ ☆ ☆)
Vanaf nu noem ik dit deel 1 (seizoen 1, 2, 3) en deel 2 (seizoen 4, 5, 6).
Natuurlijk heb je uitschieters naar boven en onder in alle seizoenen. Deze serie wisselt snel tussen een 10 en een dikke onvoldoende, waardoor zo’n gemiddelde rating ietwat vertekenend kan zijn. Maar dit is mijn algemene gevoel over de seizoenen en ik zal hieronder uitleggen waarom.
Deze recensie is spoilervrij.
Ik heb ook een heel uitgebreid en diepgaand artikel over deze serie geschreven. Deze is natuurlijk niet spoilervrij. Dit is de link naar dat artikel: Over LOST (de TV serie)
Wat is het idee?
De serie begint met een vliegtuigcrash op een mysterieus tropisch eiland. (Dit is tevens de tagline voor de serie, wat enerzijds erg vaag is, maar anderzijds de beste omschrijving van de serie is :p)
Vanaf dat moment leren de (overlevende) passagiers elkaar langzamerhand kennen. Ze moeten samenwerken om te overleven op het eiland en te worden gered. Ook gebeuren er veel “rare” dingen op het eiland, en stukje bij beetje ontdek je (samen met de hoofdpersonages) wat er aan de hand is en waarom.
Wat doet de serie goed?
De opzet is sterk, want je wil meteen weten wat er precies is gebeurd en hoe het afloopt. Het is gewoon heel slim om een vliegtuig te laten crashen op een mysterieus eiland. Ik bedoel, als het een boot was geweest, zou je zeggen: we repareren de boot en we zijn weg. Als het geen eiland was geweest maar ergens anders, was de serie ook een stuk minder lang geweest. (“Oh nee, we zijn gecrasht!” “Hmm, Amsterdam 5km. Oké iedereen, als we even doorlopen krijgen we vanzelf hulp.” *einde serie*)
De schrijvers van deze serie waren zeer ambitieus. Ze bouwen een hele wereld op en proberen hier en daar “grotere levensvragen” op te roepen. Soms slagen ze hierin en voelt de serie groots en meeslepend, soms falen ze enorm en voelt het nep of pretentieus. Maar het feit dat ze het proberen vind ik al grote pluspunten waard, zeker als je ziet wat voor cliché en “makkelijke” series met regelmaat verschijnen.
De visuele kant is ook dik in orde. Het eiland (en zijn gebouwen/locaties) is mooi om te zien en voelt realistisch. Ook is deze serie deels een “fantasy”, met onverklaarbare of “magische” dingen die gebeuren op het eiland, waardoor ze soms special effects moeten gebruiken. Meestal zijn deze goed en overtuigend, met hier en daar een effect waaraan duidelijk minder aandacht is besteed. Desondanks springt de serie het meest tot leven bij de vele actiescenes.
De muziek is fenomenaal. Vóór LOST waren er nauwelijks TV series die orkestmuziek gebruikten of hun eigen melodieën/motieven hadden, zoals bij films vaak gebeurde. Deze serie liet zien dat het ook kan bij een drama show. Het liet zelfs zien dat het heel goed past en de emotionele momenten naar een veel hoger niveau tilt. Het geeft de show een “larger than life” gevoel, met z’n opzwellende violen en dramatische achtergrondmelodie. De muziek zit voor eeuwig in mijn hoofd (voorspel ik) en is zó goed dat ik het van tijd tot tijd terugluister.
Maar de personages zijn, in mijn ogen, het sterkste punt van de serie. Uiteindelijk, als ik zo terugkijk, volg je bijna 20 personages van heel dichtbij in de serie. Dat is veel. Maar omdat je hun achtergrond in “stukjes” te zien krijgt, en deze altijd betrekking heeft tot de gebeurtenissen op het eiland, voelt het niet als veel. Je voelt je juist steeds meer verbonden met de personen op het eiland. Na een paar seizoenen weet je precies hun achtergrond, wie ze zijn, hoe ze handelen en spreken, wat ze willen, etc. Het is echt heel knap hoe de serie zoveel unieke personages kan neerzetten en gebruiken.
(Ik moet toegeven dat ik zelf altijd personages het belangrijkste vind van een verhaal, dus misschien ben ik hierin wat bevooroordeeld. De serie zou een stuk lager cijfer krijgen als het niet die sterke personages had. Als je de serie nog niet gezien hebt, vraag ik je om de eerste vier afleveringen te kijken … en het dan met mij eens te zijn :p)
Er sterven veel mensen in deze serie. Sommige van die sterfgevallen hebben een enorme emotionele lading, ook vanwege de band die je hebt opgebouwd.
Wat doet de serie niet goed?
Andere sterfgevallen zijn wel héél plotseling of afgeraffeld, terwijl richting het einde van de serie steeds meer mensen ineens weer tot leven worden gewekt. Dood is blijkbaar niet dood … heel soms. Maar ja, dat kun je verwachten bij een serie met fantasy elementen.
Ook verliest men in deel 2 van de serie steeds meer oog voor de personages. Er is weinig ontwikkeling meer en alle personages doen vooral wat het plot vraagt. Het is duidelijk dat de schrijvers er een einde aan moesten breien. De zorgvuldige, goede, emotionele karakterontwikkeling van deel 1 verdwijnt steeds meer. (Soms komt deze wel even terug, zoals bij aflevering 9 van seizoen 6, maar veel te weinig.)
Het lijkt erop dat de schrijvers na deel 1 (einde seizoen 3) te horen kregen: jullie krijgen nog 3 seizoenen, dan is het uit. In deel 2 zijn de seizoenen namelijk korter (17 afleveringen) en véél directer op weg naar het einde. Dit vind ik goed, want in deel 1 (25 afleveringen per seizoen) waren er iets te veel momenten waarop men overduidelijk tijd aan het rekken/opvullen was.
Opmerking: na wat onderzoek blijkt dat de schrijvers zelf, halverwege seizoen 3, hadden aangevraagd om te stoppen na 6 seizoenen.
Ik was bijna gestopt met kijken na het begin van seizoen 4, omdat ik de serie te rommelig vond en niet het idee had dat het ergens heen ging. Ik begon steeds meer tegen mijn zin in te kijken. Maar toen werden de seizoenen dus veel “efficiënter” en vond ik extra energie om weer tot het einde kijken.
Dit brengt mij bij het grootste pijnpunt: het plot. Soms sterk, soms zwak, maar voor het grootste deel gewoon heel … matig? Het plot staat heel vaak stil. De serie is dan slechts personages heen en weer aan het verplaatsen, een beetje achtergrond aan het vertellen, en kunstmatig conflict aan het creeëren. Karakters zijn boos op elkaar … gewoon omdat het kan. Karakters luisteren niet naar logica of andermans instructies … gewoon omdat het kan. Eerst is er een hele aflevering ruzie omdat men iets NIET wil, enkele afleveringen later is er ruzie omdat men datgene juist WEL wil. Na tien afleveringen heb je veel conflict gezien, maar iedereen staat nog precies waar ze stonden.
(In mijn meer diepgaande artikel zal ik deze uitspraak verder uitleggen, want daarvoor moet ik zo’n beetje het hele plot van de serie geven. Ook zal ik uitleggen hoe ik denk dat een beter plot eruitziet.)
Richting het einde van deel 1 kom je erachter dat de schrijvers ook geen idee hebben waar ze heen willen. In deel 2 proberen ze alle losse eindjes aan elkaar te knopen, maar de schade is allang gedaan. Bijna elke aflevering wordt een nieuw “mysterie” geïntroduceerd, komt er weer een nieuwe “plot twist” of “bijzondere locatie op het eiland” die compleet uit de lucht komt vallen, en je begint er steeds minder om te geven. De personages en het mysterie van het eiland maken de serie—het plot zeker niet.
Moet ik deze serie kijken?
Als je houdt van ijzersterke personages en veel mysteries, dan is deze serie voor jou.
Als je een fatsoenlijk plot wil of je enorm ergert als een serie fantasy elementen gebruikt om elk probleem ineens op te lossen, dan weet ik niet of je deze serie wilt kijken. (Als je iets luchtigs met veel humor wilt, of niet tegen bloed/geweld kan, is deze serie al helemaal niks.)
Ik denk dat je het beste gewoon kunt beginnen aan seizoen 1 van de serie. Als je halverwege (of richting het einde van) dat seizoen nog steeds enthousiast bent, kijk dan gerust verder. Als je na deel 1 (einde van seizoen 3) nog steeds verder wil, dan is deel 2 waarschijnlijk ook voor jou, hoewel je moet accepteren dat de serie dan een beetje verandert en vooral naar zijn einde wil toewerken.
Als je ergens in de serie twijfelt of je verder moet kijken, is mijn advies: stop met kijken. Het wordt niet beter, alleen maar slechter. Ik vind het jammer dit te moeten zeggen, want de serie begint echt veelbelovend, maar het is mijn eerlijke gevoel. Als je wilt weten hoe het afloopt of hoe het eiland in elkaar zit, kun je dat gewoon opzoeken en daarmee tevreden zijn. (Nou ja, het einde laat ook wat te wensen over, maar dat bespreek ik ook pas in mijn meer diepgaande artikel.)
