Ik raak de laatste tijd gefrustreerd als iemand op WhatsApp zijn blauwe vinkjes heeft uitgezet.
Eigenlijk is dat best bijzonder, want vóór eind 2014 had WhatsApp die mogelijkheid niet eens. Je had één vinkje voor een verstuurd bericht en twee vinkjes voor een afgeleverd bericht, meer niet. Daar kon iedereen prima mee leven. Als je op school vroeg “waarom reageerde je niet op mijn berichtje?”, zei die ander “oh sorry, ik heb het niet gelezen”, en alles was goed. Je kon het toch niet controleren. Iedereen vond het normaal dat je niet wist of iemand een bericht gelezen had of niet. Sterker nog, het werd als asociaal gezien om wél van anderen te eisen dat ze bewijzen dat ze iets wel of niet hadden gelezen.
Mijn theorie
Inmiddels is dat anders. Mensen kunnen je ter verantwoording roepen. Ze versturen een bericht, zien aan de blauwe vinkjes dat jij het hebt gelezen, wachten een paar minuten (of een uur, of een dag), en zeggen vervolgens passief agressief “je hebt het gelezen—reageer dan!” Om daar vanaf te zijn zetten mensen de blauwe vinkjes uit.
Ik niet. Ik vind het prima dat mensen weten als ik iets heb gelezen. Het zet een gezonde sociale druk op mij en houdt mij zodoende eerlijk. Als ik iets lees en ik kan meteen reageren, dan doe ik dat netjes. Als ik iets lees maar kan niet reageren, dan hoop ik dat anderen mij daarin vertrouwen. (Soms lees ik iets en word ik onderbroken, of moet ik net weg, of houdt de WiFi ermee op, of heb ik een tijd nodig om een antwoord te formuleren.)
Vergelijk het met een “live” gesprek. Als iemand jou een vraag stelt en je vervolgens aan blijft kijken, zet dat een kleine druk op jou om te luisteren en zo goed/snel mogelijk te antwoorden. Dat vinden we allemaal heel normaal. Ook al is de vraag onverwacht, we negeren anderen doorgaans niet, en lopen zeker niet middenin een gesprek weg. Met online communicatie is dat eigenlijk niet anders.
Nee, ik ben veel meer geïnteresseerd in het omgekeerde effect. Als ik een bericht verstuur en iemand leest het, maar reageert niet … wat heb ik dan verkeerd gedaan? Was het niet interessant genoeg? Was het onduidelijk? Heb ik te veel gestuurd, of op het verkeerde moment? Heb ik iets gemeens gedaan of gezegd?
Vroeger kon ik hele epistels schrijven over WhatsApp, om vervolgens teleurgesteld te zijn dat er geen of minimaal antwoord kwam. Daarvan leerde ik het belang van kort en bondig schrijven. Niet iemand anders lastig vallen met onnodige dingen, niet iemands tijd verspillen met onduidelijke verhalen. Als je een vraag hebt, stel die vraag dan meteen. Voor het digitale chatverkeer bestaan geen koetjes en kalfjes!
Ik heb dan ook de volgende theorie ontwikkeld: hoeveel blauwe vinkjes jij ziet bij het openen van WhatsApp zegt iets over je schrijfstijl (en je relaties met mensen). WhatsApp is ideaal daarvoor, aangezien je slechte communicatie niet kunt opvangen met lichaamstaal of andere context.
Enkele vrienden van mij reageren doorgaans heel snel. Als ze dat niet doen, weet ik dus dat de kans groot is dat ik onduidelijk ben geweest. Vaak zie ik dan even later dat mijn verhaal te lang was, of dat ik een vraag in een hele anekdote heb verstopt (in plaats van hem expliciet te stellen), of dat ik dubbelzinnig ben geweest in mijn bewoording.
Ook ken ik mensen die meteen reageren als ze van mij groot nieuws lezen (of het nou goed of slecht is), en aan de andere kant mensen die zo’n bericht lezen en er prima een week later pas op reageren. Dat zegt heel veel over je relatie.
Mijn regels
Zodoende heb ik enkele regels opgesteld om het meeste te halen uit je WhatsApp-communicatie:
- Als je een vraag hebt, of iets van iemand wil, zeg dat dan meteen. Mensen willen iets snel kunnen lezen en beantwoorden. Ze hebben echt wel door wanneer jij een lulverhaal ophangt omdat je iets van iemand wilt. Vraag het gewoon meteen.
- Stel hoogstens één vraag of maak hoogstens één belangrijke opmerking. Iedereen kent het wel: je stelt meerdere vragen … en als je eindelijk reactie krijgt reageert de ander maar op één van je vragen. Wat zeg je dan? “Hé, ik had nog meer vragen, LET NOU EENS OP!” Nee, dat is zo onaardig. Maar wat moet je wel doen? Er is eigenlijk geen goede opvolging daarvoor. Dus doe één ding per keer.
- Hou het kort. En als het dan echt lang moet, breek het op in meerdere berichten. Een lang WhatsApp bericht leest echt verschrikkelijk onhandig op de mobiel. Breek het op, haal onnodige opmerkingen of bergen smileys weg, en kom terug tot de kern.
- Zeker sinds de komst van WhatsApp Web werd dit een probleem voor mij. Dan typte ik al mijn berichten op mijn grote computerscherm, om er even later achter te komen dat het een muur van tekst was op de mobiel.
- Nee, je moet niet elk woord een eigen bericht geven. Ja, je kent die mensen wel. Die na elke paar woorden de behoefte voelen om een nieuw bericht te beginnen. En dan het liefst een zin eindigen met veertien ongerelateerde smileys, in plaats van, ik noem maar iets, een punt.
- Soms is reactie niet nodig of mogelijk. In het echt eindigen gesprekken op een duidelijk moment. Iemand loopt weg, of moet naar zijn volgende afspraak, of zegt “doei!”, of wat dan ook. Op WhatsApp gebeurt dat niet echt. Je zegt niet “welterusten!” in ALLE chats die je die dag hebt geopend. Dus je moet er comfortabel mee zijn dat een gesprek soms gewoon … tja … eindigt. Sommige opmerkingen zijn vrij duidelijk de laatste opmerking, en daar hoeft dan niet nog iets achteraan. En zeker niet “oké” of “top” of iets anders waar de ongeïnteresseerdheid van afstraalt.
- Soms mag je best mensen herinneren. Mensen zijn druk, mensen vergeten dingen. Ik heb veel succes gehad met aardige, maar duidelijke herinneringen. Iemand heeft je bericht gelezen, maar na een paar dagen nog niet gereageerd? “Ik wil niet vervelend zijn, maar heb je al een antwoord op mijn vraag?” doet wonderen.
- Hoewel ik wel een hekel heb aan van die zinnen als “ik wil niet vervelend zijn”, want ze zijn eigenlijk onzin. Het is hetzelfde als iemand die zegt “niet beledigend bedoeld, maar je bent best wel een lul” of “ik wil niet klagen, maar het stinkt hier”. Je kunt ook gewoon zeggen “het stinkt hier”, en het heeft exact dezelfde betekenis. Maar goed, mensen hebben nou eenmaal behoefte aan een klein beetje gemaakte aardigheid. Uit ervaring weet ik dat “niet om druk op je te zetten, maar zou je op mijn vorige bericht willen reageren?” beter werkt dan “reageer eens op mijn berichten !!!”.
- Och, wat heb ik een hekel aan mensen die dubbele interpunctie gebruiken. Waarom drie uitroeptekens in plaats van één??? Zie je hoe stom het eruit ziet? :p Ik kijk met nog meer verbijstering naar mensen die een spatie zetten tussen het laatste woord van de zin en een punt/uitroepteken/vraagteken. (“Had je mijn mail ontvangen ?”) Ze moeten dat ergens geleerd hebben, maar waar? En waarom?
Zo, dat waren mijn tips. Sinds ik dit heb geleerd, verstuur ik minder onzin via het internet, en krijg ik meer (waardevolle) reactie. Een win-win situatie!
En dat verklaart ook meteen waarom ik het haat als mensen die blauwe vinkjes uitzetten. Dan weet ik niks. Was mijn bericht onduidelijk? Of heeft die ander het gewoon nog niet gelezen? Moet ik een herinnering sturen? Of ben ik die lul die dadelijk stuurt “HÉ REAGEER EENS IDIOOT”, terwijl de ontvanger na een ongeluk in het ziekenhuis ligt en zijn mobiel dus niet bepaald heeft bekeken?
Wees geen lul, gebruik blauwe vinkjes :p
Opmerking! Wat ik me wel altijd afvroeg: waarom heeft WhatsApp niet gewoon drie vinkjes ingevoerd? 1 = verstuurd, 2 = afgeleverd, 3 = gelezen. Logisch toch?
Het ontwikkelaarsteam zal er vast hele goede redenen voor hebben gehad, maar ik kan ze niet vinden. Was het te verwarrend? Was men al te veel gewend aan het twee-vinkjes systeem? Wilden ze gewoon héél graag de kleur blauw in het ontwerp verwerken? Waren ze bang dat het uit de hand liep? (Voor ze het wisten hadden ze ineens 20 vinkjes die allemaal iets anders betekenden. “Mijn bericht heeft 18 vinkjes, wat betekent dat?” “Dat het bericht gelezen is, en de ontvanger begon met reageren, maar daarna per ongeluk zijn mobiel in de wc heeft laten vallen.” “Ahja, dan wacht ik wel tot ik 19 vinkjes zie.”)