Enkele dagen geleden ben ik met mijn gezin naar de Efteling geweest. Normaal gesproken schrijf ik niet op het blog over mijn activiteiten of uitjes (want hoe interessant is dat nou voor anderen?), maar deze keer heb ik daadwerkelijk wat leuks te vertellen. En een interessante gedachtegang over attractieparken en uitjes die ik wil delen.
Het is belangrijk voor dit verhaal om te onthouden dat we naar de Winterefteling gingen. (Niet dat we een keuze hadden. Het is niet alsof ze aan de poort zeggen: “als je hier bij de neppalmbomen links gaat, kom je bij de Zomerefteling. Als je uitglijdt over de nepsneeuw daar, zit je in de Winterefteling. Veel plezier!”)
Poortwachters
De Winterefteling gaat pas om 11 uur open, maar je kunt wel eerder naar binnen. Zodoende stonden al om half 11 gigantische rijen mensen voor dichte poorten te wachten. Eén van de weinige attracties die je vanaf de ingang kunt bezoeken, is de nieuwe attractie genaamd Symbolica. Natúúrlijk wilde iedereen daar als eerste in. Dus op een gegeven moment moesten we ons door die wachtrij wringen om überhaupt verder het park in te komen. Hiermee komen we bij regel 1:
Nee, je wilt niet in die lange rij staan.
Als er een nieuwe attractie is, ga daar pas later op de dag naartoe. Als ergens om wat voor reden dan ook een lange rij staat, ga lekker iets anders doen. Er is vrijwel altijd een later moment waarop het véél rustiger is. (Hierover later meer.)
Opmerking: een paar poorten—zoals die van het Sprookjesbos—stonden al open. Maar, omdat ze toch mensen wilden tegenhouden tot het 11 uur was, hadden ze een intimiderende medewerker in de opening geplaatst. Mijn vraag is: waarom? Laat die poort dan gewoon dicht! Schijnbaar hebben ze een personeelsoverschot. “Wat doe jij vandaag?” “Ja ik moet deuren openzetten, en dan vervolgens de opening weer blokkeren.” “Gaaf.” Of hebben ze daar ooit problemen mee gehad? Dat een wilde horde kinderen een dichte poort helemaal heeft platgelopen? In dat geval: ik denk niet dat één pietluttige medewerker neerzetten dan helpt.
Baggage
Vroeger moest men hun baggage altijd aan de zijkant leggen. Als je in een achtbaankarretje stapte, legde je jouw rugtas/heuptas/sjaal/etc. aan de overkant op het perron.
Niet meer! (Tot onze verbazing, overigens.)
Bij alle attracties stonden borden dat je de baggage mee moest nemen. Er stond niet eens bij waarom, of dat je het goed vast moest houden. Ze deden alsof het de normaalste zaak van de wereld was.
De eerste attractie waarbij dat moest was de Python. Hadden wij weer. De eerste keer dat we baggage mee moeten nemen … gaan we twee keer over de kop en twee keer door een schroef. Ik probeerde mezelf en anderen gerust te stellen door natuurkundige principes uit te leggen, en waarom je de tas niet kwijt gaat raken, maar ik was er eigenlijk ook niet zo zeker van.
Dat viel allemaal hartstikke mee. Je zit knoerdvast in de meeste attracties, en als jouw spullen onder jouw benen zitten, of desnoods om je voet gewikkeld, gaan die echt nergens heen. Sterker nog, hoe vaker we het systeem toepasten, hoe beter we het vonden. Waarom was dit vroeger anders? Waarom zou je baggage ook eigenlijk wegleggen, als je het net zo makkelijk mee kan nemen? Het scheelt een hele hoop gedoe. Dus, regel 2:
Baggage meenemen in de attractie is misschien wel beter dan elk ander systeem.
Onze eerste gedachte was natuurlijk: er zijn ooit veel tassen gestolen, of spullen kwijtgeraakt, en daarom doet de Efteling het nu anders. Maar ik denk eigenlijk dat het iets anders is. Het is deel van een groter plan om wachtrijen in te korten.
Wachtrijen
De Efteling is berucht om haar gigantische wachttijden. Ik heb ooit met mijn gezin 2,5 uur gewacht voor de Baron. Weet je hoe lang die attractie is? 130 seconden. Weet je hoeveel tijd daarvan je daadwerkelijk in beweging bent (vanaf de vrije val)? 17 seconden. (Althans, mijn vader meent het te hebben geteld. Maar als ik zo terugdenk schat ik dat dit een juist getal is.)
Dat viel heel erg mee, terwijl het Eerste Kerstdag was en al om half 11 ’s ochtends de parkeerplaatsen bomvol stonden.
Hoe heeft de Efteling dat gedaan? Nou, onder andere door het baggageprobleem op te lossen. Niemand verspilt meer tijd met baggage neerleggen, afgeven, in kluisjes stoppen, wat dan ook.
Een andere aanpassing was dat de Python een soort van “op afspraak” ging werken. Je kon een plekje reserveren! Een paar minuten voor tijd scande je de code, nam plaats in de wachtrij, en vrij snel was je inderdaad aan de beurt. Het werkte prima … behalve dan dat heel veel mensen menen dat ze niet mee hoeven te doen aan het systeem. Die gaan in de rij staan, proberen toch binnen te dringen, etc. zonder te reserveren. Dat snap ik niet, maar ach, uiteindelijk waren we daar doorheen gebeukt en stonden we op tijd in een aanzienlijk kleinere wachtrij.
Een derde systeem is: wachtrijen splitsen. Bijna alle attracties hebben inmiddels een normale wachtrij en een single rider wachtrij. De single rider is doorgaans zeer kort, maar dan wordt je dus wel naast een wildvreemde geplaatst, in plaats van je vrienden of familie. Uiteindelijk gaan nog steeds evenveel mensen in de attractie, maar het voelt korter, en de karretjes worden efficiënter gevuld.
Bij de Baron heb je zelfs een tweede splitsing: mensen die op de eerste rij willen zitten, en mensen die op de tweede/derde rij willen zitten. Natuurlijk willen veel mensen graag op de eerste rij. Maar als je daar niks om geeft, kies je die andere rij, en ben je doorgaans véél sneller aan de beurt.
Opmerking: aan het eind van de dag stond er zelfs géén wachtrij voor achterin het karretje, maar wel een wachtrij (van 15-20 minuten) voor voorin het karretje. Dus wij kropen onder het hek door en stonden meteen vooraan. Dat voelde wel raar, omdat een hele rij mensen je boos aankeken, terwijl ze nog een kwartier moesten wachten. Maar ja, we deden niks verkeerds of asociaals.
Dus hier komt regel 3, wat eigenlijk een aanvulling is op regel 1:
Ga na hoe belangrijk je het vindt om voorin te zitten, of naast een bekende te zitten, en maak daarvan gebruik om je wachtrijtijd in te korten.
Die nieuwe attractie (Symbolica) heeft ook wel iets te maken met de kortere wachtrijen. Dat ding slurpt alle mensen op. Het staat middenin het park, iedereen komt er supervaak langs, het is nieuw, het is voor alle leeftijden—het is een mensenmagneet! De hele dag heeft voor Symbolica de langste wachtrij van het hele park gestaan. Dus, herinner je regel 1, en ga niet in de nieuwste attractie totdat het later op de dag is.
Wachtrijen, maar dan beter
Ondanks al deze trucs en verbeteringen, moet je toch gemiddeld 15-30 minuten wachten. Wat doe je al die tijd? Hoe vermaak je je?
De dag voordat we gingen had ik dat eens uitgezocht. Online waren er veel mensen die de vraag stelden, maar er waren weinig antwoorden. Veel spelletjes zijn onmogelijk om te doen in een wachtrij. De spelletjes die mogelijk zijn, worden snel saai, of lopen snel uit de hand en kunnen vervelend zijn voor medewachtenden.
Uiteindelijk had ik dus niks voorbereid. En dan gaat iedereen terug op de standaardmodus: slechte woordgrappen maken. Dit vult men aan met opmerkingen over de Efteling/attractie/mensen om ons heen, en om het laatste gaatje te vullen gaat iedereen veel eten en een klein beetje klagen.
(Wist je, bijvoorbeeld, dat er echt héél veel woordgrappen te maken zijn over de naam Epke Zonderland?)
Ik denk dat hier een gat in de markt is. Ik moet en zal een spel uitvinden dat je in wachtrijen kunt spelen! Waaraan moet zo’n spel voldoen?
- Je hebt geen tafel nodig. (En ook niet veel of grote spullen.)
- Je kunt lopen/bewegen terwijl je het doet. (Je wilt niet die lul zijn die de hele wachtrij ophoudt.)
- Je bent andere mensen niet tot last.
- Alle leeftijden kunnen het spelen; het blijft interessant. (Eventueel zijn er meerdere variaties op hetzelfde thema.)
- Potjes zijn kort. (Anders moet je steeds halverwege je spel afbreken omdat je in de attractie gaat.)
Ik zat te denken aan een soort rollenspel met kaartjes. Misschien een variatie op _Wie is de Mol? _Iedereen krijgt een rol toebedeeld, maar één iemand is de mol. Vervolgens krijgt iedereen een paar kaarten waarmee een spel wordt gespeeld (de details moet ik nog even bedenken), en de mol wint als het spel mislukt/de score negatief is/niemand hem ontmaskerd, en anders winnen alle andere spelers. Het enige wat je dan nodig hebt is een kleine stapel kaartjes die men desnoods in z’n jas- of broekzak kan steken.
Ik denk dat dit mogelijk is en zelfs heel leuk kan zijn. (Als je dit leest, en je hebt een geweldig idee hiervoor, laat het dan vooral weten. Laten we samen wachtrij-misère uit de wereld helpen!)
Regel 4:
Bedenk gave, leuke, creatieve dingen om te doen in een wachtrij.
Opmerking: hier zijn twee grappige links die ik vond over dit onderwerp.
- Ideeën voor “line games”: https://www.reddit.com/r/boardgames/comments/3sbhnv/ideas_for_games_to_play_while_in_lineresting_at/
- Een thesis met ideeën voor de wachtrij van de Droomvlucht: https://pdfs.semanticscholar.org/6be1/39ed0f29cc0dd55dd723d5ce288233211985.pdf
De achtbaantheorie
Ik heb geleerd dat een achtbaan zo leuk is als jij het zelf maakt. De regels zijn:
- Achtbanen zijn leuker met beide armen in de lucht
- Probeer eens je ogen dicht te doen
- Als je vraagt of je mag blijven zitten, mag dat vaak
- Schreeuwen hoeft niet (althans, niet als je bij mij in de buurt zit)
- Bij Joris en de Draak klopt iets niet. Water wint altijd van vuur.
- Als je zwaait naar andere mensen, zwaaien ze vaak terug.
- Nee, achterin ga je niet sneller, DAN ZOU HET ACHTERSTE KARRETJE NAMELIJK OP HET KARRETJE DAARVOOR BOTSEN
- Strik je veters
Toen we in de Baron stapten hoorde ik mijn zusje zeggen dat ze bang was haar schoenen te verliezen. De baron heeft immers geen onderstuk—je hangt met beide benen los. Mijn andere zusje zei dat ze niet bang hoefde te zijn. Waarop ik—extreem tactisch—zei: “oh nee dat is best een reële angst, ik ben ooit mijn slipper verloren in een zweefmolen”
Ik weet niet of we mijn slipper hadden teruggevonden. Ik denk het wel, anders zou ik nog regelmatig door mijn ouders herinnerd worden aan dit genante moment. Mijn punt is dat het een mogelijkheid is. En nog best gevaarlijk ook: als jij met 100 km/u door de lucht beweegt, en jouw schoen schiet uit, hoe hard denk je dan dat die naar beneden vliegt? Hard genoeg om iemand knock-out te krijgen. En dat wil je niet: knock-out gaan op je dure dagje Efteling vanwege een vliegende schoen.
Toen we rond 7 uur ’s avonds nog een keer in de Baron gingen was het dus even beven. Ik voelde wel degelijk dat mijn schoenen losser waren gaan zitten. Bij elke schok schoven ze heen en weer over mijn voeten. Toen de rit ten einde was gooiden mijn zusje en ik tegelijk onze benen omhoog om te kijken of de schoenen er nog aanzaten :p
Opmerking: achterin de achtbaan heb je wel de illusie dat je sneller gaat. Immers, op het moment dat jij op de top van de achtbaan bent, heeft het karretje al snelheid. Als jij voorin zit, begin jij als eerste de afdaling, en heb je dus nul snelheid op dat moment. (Dit wordt vervolgens gecompenseerd door het feit dat het achterste karretje “eerder stilstaat” op het einde van de baan, wanneer je het perron weer binnenrijdt.)
Opmerking: alle achtbanen hebben een minimum lengte waaraan je moet voldoen. Maar waarom hebben ze geen maximum lengte? Bij veel achtbanen moet ik altijd even schrikken als we ergens onderdoor gaan. Als ik mijn handen in de lucht heb trek ik ze snel even in. De ruimte is echt niet zo heel groot. Wat als iemand erg lang is, of bijzonder lange armen heeft? Is dat nog nooit misgegaan?
Opmerking: ik noemde net de “dure Efteling”. Ja, de Efteling is duur en wordt alsmaar duurder. De enige reden dat wij (met onze enorme groep) gingen was omdat we dachten een geweldige actie te hebben gevonden. Per kaartje iets van 20 euro korting. Ik weet het, te goed om waar te zijn. Men had alles gecheckt … en toch waren we er ingetuind. Uiteindelijk kregen we gemiddeld “slechts” een paar euro korting per kaartje. Ik wil daarom een tussendoorregel invoeren: nooit reisorganisaties vertrouwen—nooit.
Als de avond valt
Het begon te schemeren. De hele groep kwam weer samen (na eventjes allemaal een ander rijk te hebben bezocht) om naar Ravelijn te gaan.
Pluspunten:
- De mensen aan de poort waren heel aardig.
- Mijn moeder die zich kapot schrok en ter plekke een nieuw dansje uitvond toen er ineens keihard fonteinen de lucht inspoten.
- Ze hebben de show veranderd (en verbeterd) ten opzichte van de eerste keer dat ik het zag. Er waren nu daadwerkelijk stunts zichtbaar, er was korte interactie met het publiek, het verhaal was te volgen (maar wel nog steeds slecht).
Minpunten:
- WAAR IS DE DRAAK!?
Het hoogtepunt van de voorstelling hoort een draak te zijn. Dat is de “eindbaas” die onze helden moeten verslaan. Wij zaten precies achter een torentje in het decor, dus die hele draak hebben we nooit gezien. We hebben 10 a 15 minuten naar sporadische vuurstralen lopen kijken. Maar toen we op de rest van het publiek gingen letten, kregen we het idee dat er helemaal geen draak is. De “draak” hebben ze heel stiekem verscholen achter allerlei stukken decor … waardoor ze de illusie wekken dat er een draak zou moeten zijn.
We weten nog steeds niet hoe de vork in de steel steekt. Ik weet alleen dat de eerste versie van Ravelijn wél een draak had. En dat was inderdaad het hoogtepunt.
Toen was het donker. En rustig … verdacht rustig. We dachten dat veel attracties al gesloten waren, maar toen we aankwamen bleek er gewoon nul wachtrij te zijn. We zijn in zeer korte tijd vijf keer in de Joris en de Draak gegaan, in de Baron, en in de Bobslee (die best wel tegenviel na die andere twee achtbanen). De regel is:
Wacht tot later op de dag, of rond etenstijd, en sla dan toe.
Opmerking: elke keer wordt ik weer herinnerd aan hoe groot de Efteling is. Je moet echt véél lopen om op andere plekken te komen. Mijn benen zijn echt wel afgetraind, maar ik heb nu (een week later) nog steeds spierpijn in mijn linkervoet. (En ik heb toevallig gister met mijn rechtervoet loeihard tegen een ijzeren staaf van de trampoline getrapt. Het was een ongelukje :p Dus lopen is niet mijn sterkste punt deze feestdagen.)
WNF Knuffels
Al jarenlang heb ik een ritueel als ik naar een dierentuin of pretpark ga. Aan het einde van de dag ga ik naar de souvenirwinkel en koop één (of twee) schattige sleutelhangers. Vrijwel elk park heeft diezelfde soort dierensleutelhangers, vaak van WNF of Ravensden, maar net iets andere dieren.
Ik dacht altijd dat je eerst naar de Pandadroom moest, voordat je uiteindelijk in de WNF souvenirshop terecht kwam. Ik heb dat altijd gedaan. Wat blijkt? Je kunt gewoon via de uitgang. Er zit daar een restaurant, en als je even langs de tafels loopt, sta je al tussen de oerwoudgeluiden en ijsglijbanen. (Het zou ook niet logisch zijn als de Efteling een winkel “verstopt” achter een van de minst geliefde attracties.) Maar goed, de Pandadroom staat er al sinds 2002 (!), en ik heb dat nooit gezien.
Uiteindelijk heb ik dus twee lieve knuffeltjes gekocht. Die zullen aan mijn overvalle tas of sleutelbos worden toegevoegd :p
De magie van de Efteling
En als je dan uit de Efteling loopt, terug naar de auto, terug naar je saaie niet-magische huis, voelt het toch altijd een beetje verdrietig. Het is toch alsof je een andere wereld, een andere sfeer, een fijn gevoel verlaat. Bij andere attractieparken heb ik dat niet of veel minder.
Als je kijkt naar de attracties zelf is de Efteling niet veel soeps. Andere parken hebben grotere, uniekere, spannendere attracties. Als je een paar keer in een van de attracties bent geweest zal een volgende keer je alleen maar teleurstellen—is dit het? De droomvlucht is mooi, maar echt opwindend is het niet. Ravelijn is wel grappig, maar ik ken vele betere shows.
En toch—toch weet de Efteling altijd op een of andere manier de juiste snaar te raken. Het is altijd stijlvol, sfeervol, warm, magisch. Ze hebben precies de juiste verlichting, op de juiste plekken vuurtjes en live bands. Alle aandacht gaat naar het gevoel, het thema, de versiering. Als je naar de Efteling gaat weet je dat het prachtig gaat zijn, fijn gaat voelen, mooi gaat klinken. Je vergeet eigenlijk dat de attractie misschien weinig vernieuwend is.
Andere parken kunnen opscheppen over hun attracties. Toverland heeft de grootste, langste, snelste en hoogste houten achtbaan van de Benelux (Troy). (Daarvoor had de achtbaan Goliath uit Walibi deze titel, als ik me niet vergis.) Andere parken hebben meer attracties, meer unieke attracties, meer gedurfde ondernemingen of misselijkmakend snelle ritjes. Maar naar welk park zou ik terugwillen? De Efteling.
Waar het eigenlijk om draait
Nee, ik ga hier geen cliché of cheesy kerstgedachte afdraaien. (Zeker omdat dit artikel waarschijnlijk pas af zal zijn na de kerst. Het zijn drukke dagen.) Ik wilde iets interessants opmerken. Misschien wel de laatste regel:
Mensen gaan niet naar attractieparken voor de attracties.
Hoe leuk is het nou eigenlijk om je ingewanden door elkaar te laten schudden en blauwe plekken op te lopen in een houten achtbaan? Hoe bijzonder is het nou eigenlijk om naar poppen van elven en trollen te kijken in de Droomvlucht? Hoe speciaal is het nou om een paar mensen op een paard te zien rijden in Ravelijn? Als ik puur mijn ervaring analyseer, valt elke attractie op zich alleen maar vies tegen. Ze worden snel saai, je voelt het effect nauwelijks meer, etc.
Maar daar gaat het niet om. Het gaat om alles eromheen. De anticipatie voor het uitje. De spanning in de wachtrij. Het samenzijn met mensen in een bepaalde sfeer. Lang samenzijn, echt samenzijn. Samen een verhaal vertellen met alles wat er op zo’n dag gebeurt. Samen een avontuur opbouwen. Eentje waarover ik uiteindelijk in 3000 woorden een zeer beknopte samenvatting schrijf.
Die twee WNF-knuffeltjes zullen hopelijk voor eeuwig aan mijn spullen blijven hangen. En elke keer als iemand ze opmerkt, of als ik er zelf naar kijk, zal ik dit hele avontuur herinneren. En daar gaat het om.