Na jaren van ploeteren heb ik eindelijk een stapeltje projecten waarop ik trots ben. Zo trots zelfs, dat ik een stappenplan opzette om deze projecten uit te geven.
In mijn hoofd zat nog een romantisch beeld van het uitgeefproces. Je stuurt je manuscript op, inclusief handgeschreven briefje en lovende woorden, om even later een officiële brief te ontvangen met—laten we reëel zijn—een afwijzing.
Inmiddels, echter, kan het anders.
De laatste jaren is self-publishing steeds populairder en succesvoller geworden. Na alle wilde verhalen wilde ik toch eens kijken hoe het in elkaar stak. Zodoende stuitte ik op Brave New Books. Het is een samenwerking tussen Bol.com en Singel Uitgeverijen, en zag er op alle manieren goed uit. Nog belangrijker: het is geen oplichterij.
Iets waaraan zoveel positieve kanten zaten moest ik proberen 🙂
Mijn testproject
Het was mijn eerste poging tot self-publishing, en je kunt nooit zeker genoeg zijn, dus ik pakte het project wat voor dit experiment het beste geschikt was.
Het voelt stom om dit over een eigen project te zeggen, maar het moest voldoen aan deze voorwaarden:
- Ik had er de minste verwachtingen bij.
- Het project wil het liefst gedrukt worden. (Het werkt minder goed als e-book of als ik het lekker zelf print).
Zodoende kwam ik op een geïllustreerd boek dat ik jaren geleden heb gemaakt voor de surprise van mijn zusje. Het begon als een klein en onschuldig idee, maar uiteindelijk heb ik zelfs tot ver na pakjesavond eraan doorgewerkt. Ik zeg niet dat het slecht is, zeker niet, maar dit is een boek waarvan ik niet verwacht dat ik het ooit via een klassieke uitgeverij zal publiceren.
Om het geschikt te maken voor publicatie, hoefde ik uiteindelijk slechts kleine stappen te ondernemen.
Het boek zelf, inclusief voorbeeldpagina’s en extra uitleg, heeft een eigen pagina gekregen op dit blog. (Mede omdat ik niet tevreden ben met de standaard online preview en presentatie.)
Deze pagina kun je hier vinden: Kat van Sinterklaas [pagina]
Kosten
Er zijn veel “uitgeverijen” die vragen om een investering van jouw kant. Uitgeverijen die best jouw boek willen uitgeven … maar alleen als jij zelf 300 exemplaren koopt, en betaalt voor de omslag en marketing. (Zij heten “vanity press”; zoek het op en wees geschokt.)
Bij Brave New Books hoefde dat niet. Er wordt pas gedrukt als daadwerkelijk een boek besteld is, waardoor je van tevoren niks hoeft te betalen.
Behalve voor een ISBN dan. Ze zeggen op de site wel dat het ook zonder kan, maar eigenlijk heb je dan 0,0 kans om gevonden en gekocht te worden. Dus het moet wel.
Ook is het belangrijk om op te merken dat je twee verschillende ISBN’s (ISB-nummers?) nodig hebt. Eentje voor een papieren versie van je boek en eentje voor een digitale versie (ebook). Deze worden namelijk gezien als twee unieke uitgaves van hetzelfde product.
Als laatste geldt de Wet van de vaste Boekenprijs. Als je eenmaal een prijs hebt bepaald, staat deze vast. Als je iets aan het boek wilt veranderen, inclusief de prijs, moet je een nieuw ISBN aanvragen. Alleen minuscule veranderingen (zoals typefoutjes) zijn toegestaan.
Het Proces
Het proces is goed en simpel uitgelegd.
Ten eerste maak je natuurlijk een account aan middels je email.
Vervolgens kun je een nieuw boek aanmaken. Als dit is gelukt, heb je een 7-stappenplan, welke je ook in die vaste volgorde moet doorlopen.
Hieronder staat een overzicht. (Dadelijk licht ik enkele stappen toe met opmerkingen en kanttekeningen.)
- Je geeft algemene informatie over je boek. Hier kies je bijvoorbeeld het type (hardcover, paperback of ebook) en de grootte van de bladzijdes.
- Je koopt een ISBN. (Of niet. Als je het niet doet, mag je dus wel je boek publiceren, maar hij wordt nergens verkocht.)
- Je uploadt je manuscript. Je krijgt een proefversie terug, die je kunt gebruiken om te checken of het er goed uitziet. (De computer kan namelijk niet zien als het ergens een fout heeft gemaakt bij een bladzijde afsnijden, bijvoorbeeld.)
- Je geeft diepere informatie over het boek. (Korte omschrijving, lange omschrijving, enkele trefwoorden, etc.)
- Je maakt een omslag. Voor de onwetenden: de omslag slaat om je boek heen, en beslaat dus de voorkant, zijkant en achterkant. Je kunt zelf een plaatje uploaden, of gebruik maken van hun programmaatje.
- Je geeft een prijs. Vervolgens zie je waar alle opbrengst naar toe gaat (hoeveel naar jou, hoeveel naar Brave New Books, etc.) Je kunt de prijs aanpassen, maar dat verandert alleen hoeveel jij verdient. (De prijs kan niet lager dan de productiekosten, natuurlijk, want dan verliest iedereen alleen maar geld.)
- Laatste check. Je gaat nog een keer over alle details heen en kijkt of alles klopt. Hier kun je de algemene voorwaarden accepteren en uiteindelik het product publiceren.
Stap 1: Algemeen
De keuzes die je hier maakt zijn essentieel.
- Type: dit bepaalt voor het overgrote deel de prijs van je boek. Een hardcover is steviger en mooier, maar ook meteen misschien wel 10 euro duurder. Ebooks, daarentegen, zijn grotendeels prijsvast en overstijgen nauwelijks de 5 euro. Een paperback is de meest gekozen, goedkopere optie.
- Bladzijdegrootte: probeer een inschatting te krijgen van wat elke grootte voorstelt. Hoewel A4 het standaard papierformaat is op een computer, is een roman met A4-bladzijdes natuurlijk hartstikke onpraktisch. Maak hier een wijselijk besluit. Als je deze grootte later pas verandert, mag je namelijk weer je hele manuscript gaan aanpassen.
- Papiersoort: deze bleek belangrijker dan ik dacht. Er zitten namelijk eisen aan het aantal pagina’s, afhankelijk van het soort papier. Zo wil ik natuurlijk glanzend papier (want dat is perfect voor foto’s/plaatjes), maar dan had ik minstens 80 pagina’s moeten hebben. (Ik heb er 46.)
- Romandruk: fijn voor romans (mat, getint papier, en ietsje dikker).
- HVO: goed voor non-fictie, zoals studieboeken (met weinig tot geen plaatjes)
- Glanzend: zoals gezegd, duurder, maar wel beter voor grafische dingen.
Mijn boek is relatief kort. Dat komt omdat alle pagina’s A4-formaat hebben. Als ik deze in standaard A5-formaat had gezet, was het boek vele malen langer geweest, maar dat had afbreuk gedaan aan de grote plaatjes en het ritme van de rijm.
Dit zorgt ervoor dat mijn boek überhaupt geen hardcover kan zijn, want die vereisen een minimale rugdikte. (Anders is het onmogelijk om zo’n dikke kaft om het boek te plaatsen.) Dit is jammer, maar geen spelbreker.
Wel zal ik hier de tip geven: als je een geïllustreerd boek wilt maken, denk van tevoren héél goed na welk formaat je neemt, en check online hoe duur zoiets wordt als je het gaat uitgeven. (Als je vooral tekst schrijft kan je altijd later nog vrij makkelijk layout en opmaak veranderen.)
Zo zie ik bijvoorbeeld veel vaker geïllustreerde boeken in A4-formaat, waarbij de plaatjes ook zwart-wit zijn, die wél voor een schappelijke prijs verkocht kunnen worden.
Stap 3: Manuscript
Ik weet niet hoe moeilijk dit is voor andere mensen, want ik kan zelf grafisch ontwerpen, maar het leek allemaal vrij simpel.
Je krijgt een template, en als je die netjes volgt, komt het allemaal automatisch goed. (Dit template is niets anders dan juiste papierformaat, juiste bleed ( = afloop van pagina’s om drukfouten te minimaliseren), etc.)
Als je manuscript klaar is met uploaden, wordt hij omgezet en door een algoritme gecontroleerd. De website telt automatisch het aantal pagina’s en geeft je een proefdrukversie. Deze kun je zelf handmatig controleren om te kijken of het écht allemaal goed is gegaan.
Ik heb dat dus compleet genegeerd. Ik heb met behulp van professionele software (te weten Adobe Illustrator en Adobe InDesign) de tekeningen en juiste afmetingen gemaakt, en zelf een PDF geëxporteerd.
Stap 5: Omslag
Hiermee had ik de meeste problemen, maar dat kwam misschien door mijn eigen frustratie.
Afhankelijk van je aantal bladzijdes en papiersoort, wordt je boek natuurlijk dikker of dunner. De omslag verandert derhalve qua grootte.
Toen ik dus halverwege het proces een manuscript uploadde met één pagina minder dan eerst, gooide hij mijn omslag helemaal weg en zei dat het niet meer klopte!
Vervolgens verschenen OVERAL foutmeldingen, totdat ik aan beide kanten weer iets had dat klopte. Ik begrijp dat dit belangrijk is, maar ze hadden ook gewoon mijn geüploade omslag kunnen laten staan, en kunnen wachten tot ik de rest kloppend had gemaakt.
Voor het ontwerp van de omslag leveren ze een programmaatje. Het is oké. Je kunt ermee uit de voeten. Je kunt iets creëren wat er redelijk professioneel uitziet. Brave New Books levert ook “diensten”, waaronder iemand anders de omslag laten ontwerpen. Als je echt hulpeloos bent qua computer- of tekenvaardigheden is dat een optie. (Later meer hierover).
Ik heb even ernaar gekeken, maar toen geheel mijn eigen ding ontworpen.
Dit werkte prima, want ook in dit geval controleert hij wat je uploadt en laat hij zien of het klopt.
Stap 6: Prijs
Je kunt dus het boek “privé” uitgeven. Dan kun je het zelf laten drukken—voor vrienden en familie zeg maar—maar wordt het nergens verkocht.
Als je een ISBN hebt, echter, kan je het laten uitgeven. Je hebt twee opties:
- Bol.com exclusief: het wordt alleen op Bol.com uitgegeven. Je hebt een minder breed publiek, maar een grote opbrengstmarge.
- CB boekhandels: het wordt verspreid over Nederlandse (en Vlaamse) boekhandels uitgegeven, maar je opbrengstmarge is kleiner. (Merk op dat het hier online winkels betreft. Het is best mogelijk dat een winkel besluit om het in haar fysieke winkels te plaatsen, maar dat wordt niet automatisch gedaan of geforceerd.)
Als je het boek zelf wilt kopen, is dat relatief goedkoop. (Doorgaans is het de helft van de verkoopprijs.) Hier zitten namelijk geen kosten voor o.a. distributie bij.
Ik moet toegeven dat ik in eerste instantie schrok van de verkoopprijs van mijn boek. Dat is op zich niet raar. De tussenkomst van Brave New Books zorgt voor een aantal extra euro’s. Het feit dat één druk per keer wordt gedaan, in plaats van 1000 exemplaren in één bundel, zorgt ook voor hogere kosten per boek.
Ik denk dat het, uiteindelijk, wel opweegt tegen het gemak en de reikwijdte van Brave New Books. Mijn prentenboek (met dus 46 kleurpagina’s, in A4 formaat) was ongeveer 22 euro als paperback en 30 euro als hardcover. Hierbij waren mijn winstmarges zo’n 2 euro.
Ik zou dus ervoor kunnen kiezen om mijn eigen winst drastisch te verlagen, en, zeg, voor 20 euro dit boek te verkopen. Dat lijkt me geen torenhoog bedrag voor een boek met 46 full-color A4 prenten.
Met “gewone manuscripten”, die dus slechts tekst bevatten, denk ik dat dit nog meer meevalt.
Kortom: verkoopprijs is “oké”, hoewel je misschien iets van je eigen marge moet inboeten, en de fancy hardcover altijd te duur wordt.
Een identiek alternatief voor Brave New Books is Mijn Bestseller (mijnbestseller.nl). Het enige verschil dat ik van buitenaf kan zien is dat Mijn Bestseller enkele euro’s goedkoper is. Aangezien het doel van dit artikel was om Brave New Books uit te testen, ga ik niet nu ineens switchen naar Mijn Bestseller.
Maar voor een volgend boek of experiment zal ik het zeker proberen, want gek genoeg scheelt het aanzienlijk. (Al zal de prijs nooit zo laag worden als wanneer je een “echte uitgever” het boek laat uitgeven. Die kan namelijk “bulk” bestellen, waardoor de prijs per boek enorm zakt. Als je een service als Brave New Books kiest wordt elk boek één voor één geprint wanneer besteld.)
Diensten
Brave New Books verdient—naar mijn inschatting—vooral aan haar diensten. Onderaan de bewerkingspagina van je manuscript kun je vele diensten aanvragen, zoals iemand die fouten eruit haalt, iemand die de omslag ontwerpt, iemand die je helpt met ebook formattering, etc.
Iedereen heeft zo zijn blinde vlekken. Iedereen kan een “second opinion” gebruiken, of simpelweg feedback, van een lezer of een taalexpert. Zelfs mensen met een hoge taalvaardigheid missen wel eens spellings- of grammaticafouten. Nog belangrijker: taalvaardigheid betekent niet meteen dat je een goed en interessant verhaal kunt vertellen.
Maar ik zou dit in een eerder stadium regelen. Ik zou hiervoor niet bij zo’n platform aankloppen op het laatste moment. Ik heb altijd geleerd om de verschillende fases van een creatief proces gescheiden te houden, zoals “werk maken” en “werk uitgeven”.
Het is tevens prijzig. Je vraagt iemand om zijn professionele blik te werpen op misschien wel honderdduizend woorden, en daar nuttige feedback op te geven. Daarmee bedoel ik niet perse dat zij teveel geld vragen, maar dat een goed manuscript nou eenmaal veel tijd + geld + energie kost. Zelfs bij self-publishing.
Ik zou zoiets niet (snel) gebruiken, maar het is een optie, want je moet wel op een manier andere mensen mee laten kijken.
Opbrengsten
Oftewel, waar staan we aan het eind van de rit? Ik zal mijn concrete situatie geven:
- Ik heb het boek (als paperback) te koop gesteld voor 19,99 euro.
- De puur financiële kosten voor mij waren 12,75 voor één ISBN.
- De opbrengst per boek is voor mij 0,76 cent.
- Dus, als zo’n 20 exemplaren worden gekocht, heb ik in ieder geval geen verlies geleden.
Dit, gecombineerd met het gemak waarmee BNB te gebruiken is, geeft voor mij wel aan dat het een prima optie is. Niet om snel rijk te worden, zeker niet, maar wie schrijft er nou om rijk te worden?
Oké oké, we kennen allemaal wel een paar namen. Ik probeerde meer het punt te maken dat artiesten vaak liever iets moois maken, veel mensen bereiken, en hun visie willen uitwerken. En dat kan zo, heb ik het idee.
Hierbij moet dus opgemerkt dat Mijn Bestseller een alternatief is, maar dan met grotere winstmarge voor jou.
De statistieken hieronder (van de afgelopen paar jaar) zullen laten zien dat je niet rijk wordt van self-publishing. Het is veel werk voor jou en jou alleen, terwijl je meestal slechts tientallen exemplaren verkoopt, voor een lage winstmarge.
De traditionele route van uitgeven blijft aantrekkelijk. Ik denk dat het ieders voorkeur zal hebben. Het enige probleem is natuurlijk dat je daar binnen moet zien te komen en genoeg indruk moet maken, je kan niet “kiezen” voor traditionele uitgave op deze manier.
De Afterparty
Natuurlijk is het nog maar kijken hoe mijn boek het daadwerkelijk doet.
Het boek heeft “Sinterklaas” in de titel, en hoewel het zeker niet alleen een Sinterklaasverhaal is, verwacht ik natuurlijk rond die tijd de meeste kans op verkopen.
Mocht je geïnteresseerd zijn, het boek heet dus “De Kat van Sinterklaas” en is hier te vinden: Kat van Sinterklaas (Dit linkt automatisch naar de webshop van Brave New Books. Maar het boek is ook op alle andere plekken verkrijgbaar, zoals Bol.com.)
Ook heb ik een pagina met voorbeeldpagina’s en foto’s van het proefexemplaar: Kat van Sinterklaas [pagina]
Hieronder staan alle updates, in aflopende volgorde (dus de nieuwste updates eerst, tot aan de oudste).
26 November 2022
Het boek is 26 keer gekocht. Een omzet van €24,03.
Bij de andere uitgever, MijnBestseller, heb ik bijna twee keer zoveel verkochte exemplaren en omzet. Maar ik heb daar dan ook véél meer boeken uitgegeven. De resultaten hier zijn alleen voor dit ene boek, de enige die ik bij Brave New Books heb uitgegeven.
20 Februari 2021
We zijn inmiddels wéér een jaartje verder, plus iets extras. Het boek is inmiddels 18 keer gekocht. Dat brengt de totale omzet op €19,04, wat betekent dat ik winst heb gemaakt! Hoezee! Maar liefst zeven eurootjes.
Als de huidige trend doorzet, heb ik over tien jaar vast honderd euro verdiend met het boek. Niet slecht, voor een zelf uitgegeven prentenboek, dat oorspronkelijk voor mijn zusje was, zonder enige marketing of iets dergelijks. (Natuurlijk verre van genoeg om van te leven, maar ik had ook niet anders verwacht.)
8 November 2019
We zijn inmiddels een jaartje verder, dus ik kan wat statistieken delen! Het boek is inmiddels 10 keer gekocht, wat ik als een klein succesje beschouw. Het grootste deel van de aankopen waren rond september/augustus/oktober, hoewel eentje in Januari het boek blijkbaar alvast wilde hebben.
Daardoor zijn mijn opbrengsten vooralsnog €7,12. Nog een jaartje en ik heb in ieder geval geen verlies geleden op dit boek!
Doe met deze cijfers wat je wilt. Ik vind het zelf wel interessant dat het boek het beste verkoopt in de paar maanden voordat Sinterklaas aankomt, én dat het meer wordt gekocht naarmate het langer online staat. Ik heb in de tussentijd geen reclame ervoor gemaakt—ik ben zelfs doorgegaan met compleet andere projecten—maar toch verkoopt het boek steeds meer en sneller.
Dat patroon zie ik vaker ontstaan. Ik ken het zelf als de “long tail” van kunstprojecten: hoe langer projecten online staan, hoe meer ze ineens beginnen op te leveren. Zo heb ik ook een computerspel dat al enkele jaren online staat, welke in het eerste jaar slechts tientallen bezoekers/downloads opleverde, maar mij nu in totaal al bijna 10,000 downloads heeft opgeleverd. Soms werkt de wereld op bijzondere wijze.
Januari 2019
De prijs van mijn boek is zomaar omhoog gegaan (van 19,99 naar 20,56). Dat vind ik minder, om het zonder overleg of notificatie zomaar een halve euro omhoog te gooien. Ik gok dat het te maken heeft met de verhoogde BTW (laag tarief ging van 6% naar 9% sinds 2019), maar ik heb eigenlijk geen idee.
Oktober 2018
Na het ontvangen van mijn proefexemplaar, ben ik zeer tevreden over de printkwaliteit en professionaliteit, maar niet tevreden over het afsnijden.
Sommige pagina’s zijn zó scheef afgesneden dat belangrijke dingen (zoals tekst, paginanummers, hoofdstuktitel) net een beetje afgeknipt zijn. Van mijn kant is er niks te doen aan dat scheve afsnijden (dat komt door hun manier van drukken), maar wat ik wél kan doen is voor de zekerheid alle belangrijke elementen op de pagina’s iets meer naar binnen toe zetten. Dus dat heb ik gedaan. Zelfs als Brave New Books een grote error maakt bij het afsnijden van de A4-pagina’s, zal alles nog goed zichtbaar en leesbaar moeten zijn.
Oktober 2018
Ik twijfelde nog wat over de juiste papierkeuze, dus contacteerde ik de klantenservice.
De reactie was snel, en netjes, maar niet echt behulpzaam.
Ze hadden geen zin om in mijn specifieke geval te duiken en zeiden dat ik gewoon een eigen testexemplaar moest bestellen om te kijken of de gekozen papiersoort me beviel. Ook merk ik, nu ik beter internet heb, dat hun website soms enorm traag is (en heel soms daardoor uiteindelijk iets niet doet of niet laadt). Jammer, dat zijn toch wat minpuntjes voor BNB.
Augustus 2018
Ik wilde nog even controleren hoe alles ook alweer zat. (Vooral om Brave New Books te vergelijken met Mijn Bestseller). Inloggen kan, maar als ik mijn boek wil inzien/bewerken, krijg ik een storing. Blijkbaar is er een fout opgetreden en is men bezig met bestanden herstellen.
Ik krijg dit bericht al wekenlang en kan praktisch niks doen. Jammer, dat zijn toch wat minpuntjes voor BNB. Uiteindelijk heb ik alles maar opnieuw geüpload en ingesteld.
