Ik keek al lange tijd uit naar de film Ready Player One. De recensies waren lovend, het idee was intrigerend, en natuurlijk: de regisseur was Steven Spielberg! Onlangs kon ik hem eindelijk kijken … en ik bleef met gemengde gevoelens achter.
Het idee is goed. Een wereld die naar de knoppen is gegaan, waarbij de realiteit zo verschrikkelijk is, dat iedereen in de virtuele realiteit is gaan leven. Ik vond de opzet zelfs redelijk geloofwaardig (in vergelijking met dingen als Tron).
Ik zie het namelijk best gebeuren dat in de toekomst een virtual reality spel de wereld overneemt en de levens van hele gemeenschappen ingrijpend verandert. (Hoewel ik het ook weer zie gebeuren dat zo’n spel twee weken een gigantische hype is en vervolgens pijnlijk afsterft. Pokemon Go, iemand?)
De uitwerking is ook goed. De uitvinder van de online wereld (genaamd OASIS) is gestorven, maar heeft geen opvolger aangegeven. In plaats daarvan zit in het spel ergens een Easter Egg die men kan vinden door drie sleutels te verzamelen uit challenges.
Dat is de rode draad van het verhaal. Daaromheen zitten enkele andere verhaallijnen van liefde, familie, vrienden, een grote verzameling pop culture references, en de onmisbare “evil corporation” die zonder reden alles kapot wil maken.
Pas op: spoilers! Als je alleen mijn uiteindelijke uitslag wilt weten: 3.5 uit 5 sterren.
De eerste jeuk …
Daar komt de eerste jeuk al opzetten. Waarom heeft elk verhaal zo’n ongeloofwaardige, overduidelijke slechterik?
In dit verhaal wil het tweede grootste technologiebedrijf van de wereld de OASIS overnemen zodat die overal advertenties kan plaatsen en er geld aan kan verdienen. Ze besteden hier ontelbaar veel tijd, geld en mankracht aan. Waarom? Ze zijn al de tweede grootste! Ze zijn al rijk en succesvol! En denken ze echt dat men het zomaar pikt als ze overal advertenties opgooien? Nee, mensen kennende gaat iemand anders dan een tweede OASIS bouwen zónder advertenties, en springt iedereen daarnaartoe. En waarom doen ze dat zo gewelddadig en overduidelijk gemeen? Ze proberen tijdens het verhaal zelfs een keer de hoofdpersoon op te blazen, omdat ze bang zijn dat deze eerder de Easter Egg vindt. Naast het feit dat het vermoorden van de grootste celebrity in OASIS hen best een slechte reputatie zou opleveren, waren zijn vrienden ook in het bezit van die sleutel, dus het was allemaal voor niks geweest.
Als de film vervolgens uitdraait op een gigantisch gevecht op één plek gaan bij mij al helemaal alle cliché-alarmbellen rinkelen. Het enige interessante was de connectie tussen de echte wereld en de virtuele wereld. De hoofdpersonen zitten in een busje, terwijl ze in de virtuele wereld vechten, en bij elke stoot vallen ze dus om of moeten even improviseren. Verder is het een standaard “op elkaar inhakken totdat de goeierikken winnen”. Dat vind ik jammer. Ik had meer van Spielberg verwacht (die namelijk vooral bekend staat om zijn storytelling), maar deze film is natuurlijk gemaakt aan de hand van een boek, dus veel keuze zou hij niet hebben gehad.
Maar, de uitdagingen zelf, de puzzels, de vrienden die elkaar stuk voor stuk in het echt leren kennen en samen tegen de “boze corporatie” vechten is allemaal goed en spannend gedaan. Wel vraag ik me nog steeds af hoe men elkaar zomaar ineens in het echt kon herkennen, aangezien ze elkaars gezicht nooit hadden gezien. En zijn de hoofdpersonen weer eens veel te snel en clichématig op elkaar verliefd geworden, hoewel dat goed en overtuigend was gespeeld.
Ook de visuele kant is prima in orde. De overgang tussen het echte leven en de OASIS is vlekkeloos, terwijl nog wel duidelijk het verschil te zien is. Ik heb me nergens aan gestoord en ik zat er helemaal in. (Wél vielen sommige grappen een beetje tegen. De grap was dan best goed, alleen had het een bepaalde timing en gezichtsuitdrukking nodig om perfect te vallen, en dat lukte niet bij de geanimeerde personen.)
De tweede jeuk …
De tweede jeuk kwam bij mij opzetten rondom de hoofdpersoon, zijn familie en zijn buurt. Hij leeft bij zijn tante en haar vriend. Verder wordt er nauwelijks iets uitgelegd en zien we alleen dat die vriend (zoals in zoveel verhalen) zonder reden een klootzak is. Nog steeds zonder verder uitdieping van dit verhaal, komen zijn tante+vriend ineens om bij een explosie (die dus bedoelt was om de hoofdpersoon te vermoorden). Hij lijkt er de rest van de film niks om te geven. Het publiek ook niet. Ondanks dat zijn buurt, zijn familie, zijn woon/werkplek hier en daar een grote rol speelt, is het totaal niet uitgelegd of uitgediept. Aan het einde roept hij ook zijn neighbourhood op om de “boze corporatie” tegen te houden. Dat had waarschijnlijk een euforisch samen-staan-we-sterk-moment moeten zijn, maar uiteindelijk viel dat dus ook op z’n neus, zeker toen de boze businessman een pistool trok en de menigte helemaal niks deed.
Een twijfeljeukje …
De derde en laatste jeuk is een twijfeljeukje. Gedurende het verhaal lijkt het moraal te zijn dat de realiteit het enige is wat telt, want het is het enige wat echt is. Men moet weer in de echte wereld gaan leven en aan die wereld bouwen, in plaats van hun karakter level-uppen in de OASIS. (Ik vindt dat level-uppen een woord is.) De uitvinder van het spel had niet bedoeld dat het zo groot werd en dat mensen erin gingen leven. Gedurende het verhaal zien we ook deze grappige en eigenwijze persoonlijkheid terug, wat ik erg leuk vond. De laatste challenge, bijvoorbeeld, moet men oude Atari spellen spelen. De “boze corporatie” probeert de spellen allemaal te winnen, wat niet werkt. De hoofdpersoon heeft door dat het niet daarom gaat. Hij pakt slechts de eerste Easter Egg die ooit in een spel gestopt is (blijkbaar in het spel Adventure). Met het moraal: de maker was zo trots dat hij wilde dat je ronddwaalde in zijn spel, verdwaalde, ontdekte, in plaats van dat je meteen probeerde te winnen.
Uiteindelijk krijgen de hoofdpersonen de macht over de OASIS. Zij besluiten het twee dagen per week helemaal uit te zetten, zodat men weer in de echte wereld moet leven. Een leuk gebaar. Ik begrijp het wel, en het was een leuke afsluiting, maar ook dit was niet genoeg uitgediept. De uitvinder van het spel, bijvoorbeeld, geeft zijn reden voor het bouwen van deze virtuele wereld: hij kon geen connectie krijgen met echte mensen. Gedurende het verhaal zien we ook dat hij een kans had met een leuke vrouw, maar die niet pakte, omdat hij bang was om een vrouw (in het echt) te zoenen.
Aan het einde herhaalt iemand nog: “jij had als enige door dat alles om Kira (die vrouw) draaide”. En ik dacht: “… wacht, serieus? Want dat had ik niet door. Het hele Kira-gebeuren werd namelijk alleen op drie à vier losse momenten kort behandeld. De eerste challenge had NIKS met Kira te maken, de laatste challenge had NIKS met Kira te maken, etc.” Dit had verder uitgewerkt kunnen worden, want nu leek dit erop geplakt om de moraal van het verhaal kracht bij te zetten.
Conclusie
De film ziet er visueel mooi uit, en kent een goede en interessante kern, maar de verhalen eromheen zijn vaak te cliché of slecht uitgediept. Dit is één van de weinige dingen waarvan ik zou zeggen: maak er een trilogie van en zorg dan dat het verhaal er écht toe doet. Bouw de wereld uit. Laat meer van de OASIS zien, laat meer van de in-puin-vervallen echte wereld zien. Laat de kijker echt voelen hoe het is om alleen nog maar in de virtuele wereld te leven, laat hem voelen hoe de ontwikkelaar van het spel zich voelde over Kira en hoeveel spijt hij had over onder andere zijn tijd met haar en zijn creatie. Diep de karakters verder uit. We weten praktisch niks van het karakter of de geschiedenis van alle personen. Maak een geloofwaardige, niet cliché slechterik.
(Bijvoorbeeld, maak drie à vier teams die allemaal strijden om de Easter Egg te vinden. En dat de hoofdpersonen dan proberen te ontdekken wie er achter die andere teams zitten, en wat ze daarmee moeten. Dat opent ook weer mogelijkheden voor bedrog, overlopen, verraad, een connectie met de echte wereld, uitdieping van vriendschappen en de wereld eromheen, etc.)
Vandaar het uiteindelijke vonnis: 3.5 uit 5 sterren.
Opmerking: ik was wel blij dat het aantal popculture referenties tot een minimum werd gehouden. Ik was namelijk in eerste instantie bang dat elke zin veel te veel buzzwords bevatte die bij “geeks” een lampje moesten doen branden. (Een beetje zoals hoe de hele Big Bang Theory is opgezet.) Maar dat viel hartstikke mee.
Opmerking: veel van de negatieve opmerkingen die ik hier maak, schijnen wel in het boek behandeld te zijn. Onthoudt: dit is dan ook een recensie van de film, niet van het boek :p Ik heb het boek niet gelezen, maar afgaande op andermans verhalen online, is het boek enorm super erg anders. Het boek is langzaam en bouwt de wereld stukje bij beetje op; de film is extreem fast-paced (daarmee vergeleken).
Vandaar dat ik zeg: het hadden best meerdere films mogen zijn. En als het dan toch één film moest worden, had de focus meer naar de interessante rode draad van het verhaal gemogen, dan naar actiescenes (zoals die grote aan het eind) of verhaallijnen die uiteindelijk nergens heenleiden. Het is lastig, dat geef ik toe, en ik denk dat Spielberg echt wel goede beslissingen heeft gemaakt om dingen niet of anders te behandelen in de film. Dat, gecombineerd met de mooie visuals en algehele professionele afwerking, zorgt voor mijn hoge punt voor deze film.
Voor de mensen die denken: “Wat? 3.5 uit 5 is helemaal niet zo hoog!”
Het antwoord: “liever te kritisch dan te laks”
Het langere antwoord: “3.5/5 is best een hoog punt voor een film waarbij ik 9 van de 10 verhaallijnen/keuzes zwak, cliché of niet uitgewerkt vind.”
