Ik heb nog nooit eerder een NOS-artikel gelezen en zo enorm hard mee lopen knikken. (In plaats van “nee” lopen knikken.) Greta is vanaf nu mijn held. Het gaat om dit artikel: https://nos.nl/artikel/2248605-zweeds-meisje-spijbelt-al-twee-weken-volwassenen-verpesten-de-toekomst.html
De samenvatting is dat Greta (uit Zweden) al twee weken voor het parlementsgebouw zit om aandacht te trekken voor klimaatverandering. Daardoor spijbelt ze al twee weken, hoewel ik het stom vind dat nou juist dat deel in de titel staat, want er worden in het artikel enkele rake statements gemaakt. Ze protesteert naar aanleiding van de warmste zomer ooit en de flinke verzameling hevige bosbranden die daarbij kwam kijken.
Gelukkig krijgt ze steun van haar leraar, die meteen zegt dat hij daarmee waarschijnlijk zijn baan kwijt zal raken. Ik citeer:
Hij vergelijkt het voorkomen van klimaatverandering met voorkomen van de Eerste Wereldoorlog. “We wisten dat het eraan zat te komen, en er zijn allerlei bijeenkomsten georganiseerd om erover te praten, maar niemand deed iets om het tegen te houden.”
Helemaal waar. Al decennia lang wordt gewaarschuwd voor klimaatverandering. Inmiddels wordt het bewijs jaar na jaar geleverd, en nog steeds gebeurt er helemaal niks. Terwijl, zelfs met de meest optimistische voorspellingen, hebben we hoogstens tot 2050 of 2100 voordat er geen weg meer terug is. Dan is klimaatverandering onomkeerbaar, en de mensheid, tenminste zoals we die nu kennen, gedoemd. Als dat geen crisis is, dan weet ik het ook niet.
Bovendien zegt hij:
Hij noemt Greta een druktemaker: “Ze luistert niet naar volwassenen. Maar dit dreigt uit te lopen op een catastrofe en in dit geval is onredelijk zijn het enige redelijke dat je kan doen.”
Greta, goed bezig. Hoewel je natuurlijk niet uit principe alle volwassenen moet negeren, ben ik wel trots op kinderen die inzien dat ook volwassenen het bij het verkeerde eind kunnen hebben. Ik ben in het algemeen trots op mensen die zelfstandig nadenken en kritisch zijn.
Het tweede wat hij zegt is ook een goed punt. Het doet me denken aan een quote die ik ooit in een ander artikel las: “soms is iets zo krom, dat het extreem de andere kant op moet buigen voordat het precies recht is”. Heel veel mensen zeggen bijvoorbeeld dat klimaatvriendelijke wetten op de korte termijn veel geld kosten en schadelijk zijn voor veel sectoren. Dat is waar, maar zo’n drastische aanpak is hoogstwaarschijnlijk nodig om op de lange termijn de wereld te redden. Het is jammer, maar de politiek heeft het zo ver laten komen. Na decennia van onredelijk handelen, is onredelijk terughandelen soms de enige oplossing om een balans te krijgen. (Ik vind dat “terughandelen” en Nederlands woord moet zijn.)
Als laatste komt Greta met de quote van de eeuw:
“Wat leer ik nou op school? Feiten doen er blijkbaar niet meer toe, want de politiek luistert toch niet naar wetenschappers.”
Hoewel ietwat kort door de bocht, heeft ze wel een punt. Het schoolsysteem, zeker in de huidige toestand, is bijzonder waardeloos en daar moet echt iets aan veranderen. Feiten doen er niet meer toe: niet in het onderwijs, niet in de politiek, op steeds meer plekken niet. Wetenschap wordt steeds meer weggezet als iets kwaadaardigs, alsof men een complot in stand houdt. (Want dodelijke ziektes genezen met vaccinaties, en systemen in werking stellen om het milieu aantoonbaar te redden, is natuurlijk kwaadaardig.) En het allerbelangrijkste: op school wordt nauwelijks meer geleerd om kritisch, zelfstandig en open te denken. Als je het mij vraagt heeft Greta inderdaad alleen te verliezen door terug te gaan naar school: daar zullen ze deze “rebelse” houding wel uit haar proberen te krijgen. Daar zullen ze haar vast leren hoe “vrijheid van meningsuiting” niet geldt als je een mening verkondigt die ze niet willen horen.
Die Greta gaat nog ver komen.