Je weet, diep van binnen, waarschijnlijk al waar dit stuk over gaat …
Waarom is het altijd zo verschrikkelijk bij orthodontisten?!
Waarom hebben ze een soort vrijbrief om onaardig en asociaal te zijn tegenover hun klanten? (Zeker als dit vaak jonge kinderen zijn?) Waarom mogen ze extreem uitlopen? Waarom mogen ze zelfs voor de simpelste handelingen 150 euro bij de zorgverzekering claimen? Waarom hangt er altijd een begrafenissfeer?
En? Wat is het antwoord?
Ik heb geen idee. Echt niet. Het is juist een plek waar je mensen gezonder maakt en van gebitsproblemen afhelpt. Het zou hoop moeten geven. Je zou na elk bezoek verbetering moeten zien. Toch was het voor mij altijd een hel om ernaartoe te gaan, enorm stressvol om er te zijn, en het resultaat altijd frustratie en pijn aan mijn kaken.
Ik weet ook dat ik niet de enige ben. Gezinsleden van mij hebben bij een andere orthodontist gezeten dan ik, maar die was net zo erg. Mijn klasgenoten op de middelbare school zaten gezamenlijk ingeschreven bij zo’n beetje all orthodontisten in de buurt; geen van hen was positief.
De ene orthodontist plaatste grote pijnlijke instrumenten op hun mond om zeker te weten dat die open bleef. De ander gooide een schep klei in hun bek zonder waarschuwing, omdat de orthodontist zelf per ongeluk de vorige gebitsmatrijs was kwijtgeraakt. Weer een ander flipte elke keer opnieuw omdat iemand steeds moest slikken. Vind je het gek? Je moet nou eenmaal soms slikken, en zeker als iemand water en andere rotzooi in je mond spuit. Dat zouden orthodontisten toch juist moeten begrijpen? Wat is er zo moeilijk te begrijpen aan het feit dat “mensen willen ademhalen”? Je mond (+keel) zijn zo’n beetje het gevoeligste deel van je lijf, juist mensen die zich daarmee bezig houden moeten dat met extreme voorzichtigheid doen.
Maar, wees niet getreurd, ik heb niet alleen horrorverhalen van anderen. Ikzelf heb ook het een en ander beleefd tijdens het jarenlange avontuur dat “de orthodontist” heet.
Persoonlijke anekdote: ik ging in de stoel zitten, leunde achterover, opende mijn mond … en kreeg een hele lading stront over me heen. (Figuurlijk, natuurlijk.) Er zaten nog broodrestjes achter mijn blokjesbeugel. Ik werd weggestuurd met een tandenborstel (… maar geen tandpasta …) om het schoon te maken. Na vijf minuten kwam ik terug. De assistent werd nog bozer omdat ik nog steeds rommel had zitten. Toen heb ik een half uur voor een spiegel lopen poetsen totdat mijn tanden niet meer witter konden. Ik kwam terug, en wat denk je dat ze zegt? “Er zit nog steeds rommel. Maar goed, ik laat je niet nog meer van mijn tijd verspillen.”
Persoonlijke anekdote: de gemiddelde wachttijd bij mijn ortho was zo’n half uur. (Dat is überhaupt al bizar. Zeker omdat het onder schooltijd was, en ik vrijwel altijd betere dingen te doen had.) Om de werkdruk van de balie af te halen (want die zaten écht niet de helft van de tijd uit hun neus te peuteren en te roddelen over hun vriendinnen die vandaag vrij waren), plaatsten ze een automatisch aanmeldsysteem. Je hoefde hierbij slechts je pasje ervoor te houden en op een knop te drukken om je aanmelding te bevestigen. Easy peasy, lemon squeezy.
Maar wat denk je? Als jouw pasje niet precies op de juiste plek zweefde*, had je een grote kans per ongeluk op de knop “terug” te drukken, waardoor je dacht dat je was aangemeld, maar dat was niet zo. En vervolgens mocht ik dan anderhalf uur in de wachtkamer wachten. Ze riepen niet voor de zekerheid iets om, ze belden mijn nummer niet. Ze dachten gewoon: “prima, we krijgen toch wel betaald” en gingen door met hun leven. Uiteindelijk heb ik alsnog altijd voor de zekerheid aan de balie gemeld dat ik er was.
- Ik vind dat zweven een sterk werkwoord zou moeten worden. Ik zweefde => Ik zwoof.
Persoonlijke anekdote: ik begon met een buitenboord beugel, kreeg daarna een blokjesbeugel (met een hele regenboog aan verschillend gekleurde elastiekjes), en mocht uiteindelijk met spalkjes door het leven. Dat is niet zo bijzonder. Het was wél bijzonder hoe de details van dit proces verliepen. Ik vergat altijd hoe ik mijn elastiekjes in moest doen. (“Huh? Waar is dat ene haakje nou? Of was het toch die andere? Tja, nu durf ik ze niet meer in te doen. Ik doe wel niks tot de volgende afspraak.”) Uiteindelijk heb ik in totaal hoogstens 5 keer elastiekjes in gehad, en toch kreeg ik elke keer het commentaar “ziet er goed uit, er zit verbetering in”. (Dit kreeg ik trouwens alleen van de man zelf. Zijn assistenten waren altijd bijzonder negatief over mijn gebit. De enige conclusie is: één van de twee was aan het liegen.)
Uiteindelijk heb ik een prijs gewonnen van slechtste ortho-patiënt, en toch binnen afzienbare tijd het proces doorlopen. Ik krijg zelfs regelmatig complimenten op mijn gebit. (Vooral door tandartsen, maar ook soms door anderen … die ongezond geïnvesteerd zijn in andermans tanden.) Dit hele verhaal geeft mij niet veel vertrouwen in het kunnen van orthodontisten en het proces dat ze gebruiken. Vooral omdat ik vervolgens een stuk of 5 keer mijn spalkje ben kwijtgeraakt omdat ze geen lijm hadden die tegen speeksel kon. (Inmiddels heb ik een andere manier van eten aangeleerd voor exceptioneel crunchy voedsel. Als de chips niet in de buurt van mijn spalkje komt, kan het deze ook niet los wrikken!)
Mijn grootste probleem
De ortho is doorgaans een plek voor kinderen en jongeren. Maar alle werknemers bij de orthodontist lijken geen idee te hebben hoe ze met die wezens om moeten gaan.
Het begint al bij de decoratie. Een orthodontist is niet leuk, of gezellig, of hoopvol aangekleed. Nee, alles is geschilderd in vieze en kille kleuren. De stoelen zijn hard, de verlichting is schaars, de muziek is verschrikkelijk. Aan de muur prijken geen leuke teksten, of mooie muurschilderingen. Die zijn vervangen door reclame voor allerlei dingetjes gerelateerd aan mondhygiëne en een aantal abstracte schilderijen die uit de prullenbak van hun dochtertje zijn gevist.
Er zijn geen leuke boeken of tijdschriften; niet voor kinderen althans. Er zijn geen speeltjes (voor de kleinsten). Er was in mijn tijd zelfs niet eens Wi-Fi (voor de grootsten?). (Het zou me niks verbazen als er ook geen telefoonbereik was in die bunker die ze een wachtkamer noemen. Misschien werd ik daarom wel niet gebeld door de balie.)
Er wordt constant gefrustreerd en gehaast door de gangen gelopen. Mensen roepen te pas en te onpas namen, en je kunt geen enkel moment even ontspannen of in gedachten verzanden, want dan mis je jouw call.
Opmerking: in de meeste gevallen wordt zelfs opgedragen dat je de buitenboordbeugel altijd moet dragen, ook op school of bij vrienden. Zij hebben toch ook wel door dat kinderen dat niet gaan doen? Niet alleen wordt je sowieso gepest, en voel je je een heel stuk minder sexy dan je bent, het is ook onpraktisch. Je blijft in dingen haken. Je kunt niet fatsoenlijk praten, zingen, eten, drinken, even aan je wang krabben, etc. Het belemmert je vrijheid, en als er een groep is die haar vrijheid niet belemmerd wil, zijn het de mensen onder de twintig.
Al deze dingen zijn naar. Het zorgt ervoor dat de orthodontist de zoveelste plek wordt waar jongeren een rottijd hebben. Jarenlang worden ze verplicht regelmatig naar de ortho te gaan, waar ze als een soort slaaf worden behandeld, terwijl de kans groot is dat ze al genoeg problemen hebben (school, thuissituatie, puberproblemen (in de breedste zin van het woord)). Misschien kan de ortho hun procedure niet veranderen, en moeten ze streng zijn om tot een goed resultaat te komen, maar ze kunnen op z’n minst alle andere componenten van de ervaring niet zo extreem vervelend maken.
Opmerking: zeker als ze bakken met geld vragen. Elke keer dat mijn spalkje terug gelijmd werd, kreeg ik een rekening van boven de vijftig euro. Ik snap dat er _iets van _expertise bij komt kijken, maar lijmen kon ik al op de basisschool, en daar kreeg ik niet eens voor betaald. (Ik ben blij dat ik, toen ik nog jong was, nooit de rekeningen van de ortho heb gezien. Die waren vast nog veel extremer.)
En tandartsen dan?
Tandartsen zijn de afgelopen jaren _enorm _verbeterd. Ze hebben nieuwere methodes gevonden, ze zijn zachter en klantvriendelijker geworden, en eigenlijk is al mijn stress over de tandarts wel verdwenen. (Nou ja, de enige stress komt nu door mezelf. Ik denk dan dingen als “ik had ook meer moeten tandenstoken afgelopen half jaar”. Ik weet dat het eigenlijk na elke maaltijd moet … maar eens in de twee dagen telt ook toch?)
Het lijkt alsof de orthodontisten het van de tandartsen hebben afgekeken, maar zijn blijven hangen, in plaats van luisteren naar hun klanten en met de tijd mee gaan. Het lijkt alsof het een conservatieve afsplitsing is van de oertandarts. In plaats van de belevenis van hun klanten begrijpen en verbeteren, zeiden ze “let’s double down”, en hebben ze ingezet op de complete “je zit in de gevangenis en wordt van tijd tot tijd gemarteld”-belevenis.
Eigenlijk hè, zijn orthodontisten de extremisten onder de tandartsen. En een hele generatie kinderen onder de hoede zetten van extremisten lijkt me geen goed idee :p