De laatste jaren zijn series enorm toegenomen in populariteit. Voordat dat gebeurde namen films enorm toe in populariteit. Ik heb dan ook het geluk dat ik nu leef in een tijd waarin ongelofelijk veel mooie dingen al gemaakt zijn, en elk jaar nog meer nieuwe dingen worden gemaakt. Blijkbaar is er een grote behoefte aan media in de vorm van film, een behoefte die zelfs steeds maar lijkt te groeien. Als je even geen energie hebt, ga je een dagje je favoriete serie kijken. Als je even niks te doen hebt, zoek je een nieuwe serie op om aan te beginnen. Als je iemand mee wilt nemen op een eerste date, ga je naar een of andere film. Wat ik dan ook zo jammer vindt, is dat een overgroot deel van wat wordt gemaakt gewoon niet heel erg goed is.
Of, nouja, “goed” is zo’n subjectief iets. Laten we het op een andere manier bekijken: geef mij eens vijf series waarvan de laatste paar seizoenen beter waren dan de eerste paar. Vijf films waarvan de sequels beter of op z’n minst even goed waren als de eerste. Ik kan ze niet vinden. Elke serie begint met een sterk idee, een sterk concept wat een eerste seizoen neerzet waarmee mensen omver worden geblazen. Maar verder dan dat lijkt men nooit te denken. Het tweede seizoen borduurt dan een beetje voort op hetzelfde, met weinig vernieuwing, en als we richting de vier of vijf seizoenen gaan zitten de schrijvers gewoon willekeurige cliffhangers overal doorheen te gooien.
Elke keer als ik weer begin met een serie, of met een reeks films, raak ik gewoon halverwege de weg kwijt, evenals mijn interesse. Het wordt dan gewoon entertainment omdat het kan, niet omdat er daadwerkelijk iets moois, nieuws, of interessants te vertellen is. De laatste tijd zijn ongelofelijk veel superheldenseries aan de gang, allemaal redelijk succesvol. Maar ook daar is het eerste seizoen het interessantst, waarin wordt verteld hoe die persoon aan zijn (of haar) krachten komt, en hoe deze daarmee leert omgaan, en wat dit voor interessante situaties meebrengt, hoe deze persoon zijn grootste angsten overwint. De daaropvolgende seizoenen wordt dan gewoon meer van hetzelfde, met een nieuwe grote vijand die zonder goede reden de wereld wil vernietigen (nee, “omdat ik boos ben op mijn vriend” of “omdat ik een dierbare ben verloren” is geen fatsoenlijke reden). De verveling, clichés en verwarring alom vanwege onafgemaakte verhaallijnen is niet te filmen.
Als je online naar kijkt naar reviews en ratings, dan doen series het vrij consistent heel goed, terwijl zelfs hele succesvolle films soms niet hoger scoren dan een mager zeventje. Lange tijd werd de top honderd op meerdere grote sites aangevoerd door enkele series, in plaats van klassieke films. Één van die series is Sherlock, en daarmee komt meteen een kanteling in het verhaal. Sherlock heeft mindere afleveringen en geweldige afleveringen, zoals alles in het leven. (“Waarom ben jij nou weer zo chagrijnig?” “Ja ik heb even een wat mindere aflevering”) Maar het wordt niet alsmaar slechter en slechter, en dat komt juist doordat ze maar 3 afleveringen doen per seizoen, en er uitgebreid hun tijd voor nemen. Iedereen was boos dat ze steeds jarenlang moesten wachten op een nieuw seizoen, maar ik ben blij dat de makers het hebben gedaan, want het is de serie denk ik enorm ten goede gekomen.
En dat brengt mij weer naar één van de opvallendste verschijningen onder de beste series ooit gemaakt. Het is geen enorm serieuze of dramatische serie, het is zelfs niet eens een serie met echte mensen, maar het is een tekenserie die oorspronkelijk werd gemaakt voor kinderen. Ik heb het natuurlijk over Avatar: Legende van Aang. Overal scoort deze serie hoog, zelfs volwassenen zijn er enthousiast over en hebben het vaak allemaal gezien. (Althans, in de kringen waar ik me regelmatig begeef.) Waarom? Omdat het verschrikkelijk goed in elkaar zit.
De serie bestaat uit 4 seizoenen, allemaal (ongeveer) even lang, allemaal genoemd naar één van de vier elementen die men kan besturen in die wereld. De makers noemen het dan ook geen seizoenen, maar “boeken”. Elk boek heeft een centraal thema dat rechtstreeks aansluit op het element waar het naar is genoemd. Nog belangrijker, de makers hadden al deze boeken geschreven, van begin tot eind het verhaal gepland, voordat ze begonnen met tekenen. Nergens dwaalt het verhaal af, nergens gebeurt er iets dat geen betekenis of nut heeft, nergens wordt iets gedaan wat compleet buiten het thema of de flow van de serie ligt. En natuurlijk, ook deze serie heeft minder en betere afleveringen, maar ik heb het een hele tijd geleden allemaal gekeken en ik denk er nog steeds regelmatig aan terug. Dat in tegenstelling tot vrijwel alle films en series die ik ooit heb gezien.
Ik zeg niet dat ik perfecte verhaallijnen verwacht. Ik zeg ook zeker niet dat je alles exact van tevoren moest vastleggen, dat zou onnodig en verschrikkelijk contraproductief zijn. Maar je moet wel in grote lijnen het hele idee hebben. Je moet wel weten wat je wil vertellen, waarom je dat doet, en hoe dat er in algemene zin uit gaat zien. De details vul je in wanneer de tijd rijp is, je kunt afwijken als je wil en nieuwe dingen uitproberen, maar dat kan alleen omdat je die algemene goed opgebouwde structuur hebt.
De manier waarop het nu gaat is dat mensen maar een beetje genoegen nemen met het feit dat series en films nou eenmaal steeds minder sterk en steeds meer cliché worden naarmate ze een aantal jaartjes ouder worden. Het grote bedrijf er achter zal gewoon doorgaan met onzin blijven maken totdat zelfs de meest trouwe fans het schip verlaten en er geen geld meer uit ze te melken is. Ik zou zo graag zien dat men een beetje naar de toekomst kijkt, en zorgt dat hun serie niet alleen sterk begint, maar sterk blijft tot het op het juiste punt weer wordt afgesloten. Als ze dat niet doen, hoeven ze het van mij niet te filmen.
Overigens grappig om op te merken: het is ook de trend tegenwoordig dat series door elkaar heen gaan. Dus de ene serie heeft verwijzingen naar de andere, en soms verschijnen karakters ook ineens in die andere serie, meestal omdat er iets gebeurt wat beide verhaallijnen raakt. Dat is cool, en leuk dat ze het proberen. Het gevolg is wel dat ik nu op mijn computer een lijstje moet bijhouden van welke aflevering van welke serie ik het laatst heb gezien, en soms online een lijst moet raadplegen om te zien welke ik nu nog moet kijken. Of omdat ik iets niet begrijp en waarschijnlijk iets heb gemist uit weer een andere serie.
Daar bovenop, als ik ook nog eens videocolleges kijk voor mijn studie, of video tutorials kijk om iets nieuws te leren, krijg ik op een gegeven moment een lijst van 10 series en hoe ver ik in elke ben. Dan weet ik dat ik te ver ben gegaan en neem ik meestal een paar maanden rust van elke vorm van video-entertainment.