Mijn moeder heeft altijd gezegd dat ik hoogsensitief ben.
(Tegen mij in ieder geval—het is niet alsof ze elk gesprek met een vreemde begon met “goh, raad eens wie ik denk dat hoogsensitief is?!” Overigens is hoogsensitief ook geen woord volgens mijn spellingchecker, maar moet je hooggevoelig zeggen, maar dat klinkt alsof je steeds het gevoel hebt alsof je in de lucht zweeft.)
Dat komt, ik maakte vroeger vaak opmerkingen over dat ik dingen voelde of merkte, die niemand anders door had, of niemand anders last van had. Zo vond ik warm water lekkerder ruiken dan koud water. Ik merkte het als ik naar buiten stapte, en een paar straten verderop liet iemand iets op de barbecue verbranden. Als ik met mijn ogen dicht lag te zonnen, dan kreeg ik een prikkelend gevoel in mijn hoofd als iets van een afstandje naar mij toe vloog (zoals een bal, of een vogel, of een theedoek), zelfs als ik niks hoorde. Als ik beneden iets zat te lezen, kon ik mij storen aan mensen die boven of buiten een gesprek hadden, want ik kon precies horen wat ze zeiden en kon me er niet voor afsluiten.
Maar, dat zijn allemaal fysieke gevoeligheden. Wat men vooral met hoogsensitiviteit associeert, is dat je heel snel stemming en emotie oppikt en overneemt van anderen, en dat je ook heel vaak een intuïtie of bepaald gevoel/idee hebt zonder dat je het kan plaatsen. De meeste mensen kennen dit als het onderbuikgevoel. (Of gut feeling, maar ik merk dat mensen daar altijd weer een negatieve hippie-lading aan weten te hangen.)
Een onderbuikgevoel kan klein zijn. Zo was ik eens met een vriendin aan het praten online, en plots stopte ze met reageren, en toen voelde ik me heel naar—wat raar is, want het gebeurt heel vaak dat mensen midden in een gesprek even iets anders moeten doen. De volgende dag bleek haar hele computer te zijn gecrasht en was ze alles kwijt.
Of, ik had een (soort van) belangrijke afspraak op een dag, en dat is wel vaker dus ik ben daar niet zenuwachtig voor, maar toch voelde ik me de hele dag slecht en ongemakkelijk. Uiteindelijk ben ik toch maar een kwartier eerder naar de fiets gelopen; bleek mijn band lek.
Maar een onderbuikgevoel kan ook heel groot zijn. Zo fietste ik een keer naar huis, gewoon netjes op het fietspad, netjes wachtend tot het stoplicht groen werd. Vlak voordat ik het stoplicht had bereikt passeerde ik een vrachtwagen, en dat gebeurt natuurlijk wel vaker, maar deze keer dacht ik “oeh daar moet ik voor uitkijken”. En ja hoor, toen het stoplicht groen werd kon ik nog net uitwijken waardoor de vrachtwagen alleen mijn stuur raakte (en ik een salto maakte), in plaats van dat hij over me heen reed. Zonder reden voelde ik dat ik iets moest doen, en het heeft mijn leven (waarschijnlijk) gered.
Is dat het dan? Nee, je onderbuikgevoel kan gigantisch zijn. Ik zat niet al te lang geleden op de universiteit niks uit te voeren. Dat doe ik wel vaker, en dan blijf ik tot ver in de avond nog op school om te kletsen. Maar deze keer voelde het niet juist om dat te doen. Ik wilde om half zes al naar huis, maar ik wist niet waarom het zo voelde, dus ik bleef. Het werd half zeven, en ik worstelde me los en vertrok echt naar huis, want het voelde gewoon heel naar om te blijven (zelfs al was er eigenlijk niks aan de hand).
Ik kom thuis, mijn moeder vertelt dat ze een heel slecht gevoel had bij dat ik later was, en bang was dat ik ergens in een greppel was beland (want ik voelde me ziek die dag). Vijf minuten later belt de politie aan: mijn broer is in een greppel gevonden, op slag gestorven aan een hartaanval tijdens het wielrennen. Ik zal waarschijnlijk nog veel schrijven over de dood van mijn broer, maar niet nu, nu is het nog te recent.
Waar het om gaat is dat een onderbuikgevoel wel degelijk iets aan geeft, en dat mensen er meer naar zouden moeten luisteren. Het heeft mijn leven gered, het heeft anderen geholpen, het helpt me bij moeilijke keuzes maken. “Luister naar je hart” is in dit geval letterlijk een goed advies, want bij een onderbuikgevoel horen vaak hartkloppingen of een tintelend gevoel rond je hart.
En natuurlijk, je kunt stellen dat ik nu alleen de dingen die wél uitkwamen er uit pak, en alle momenten waarop mijn onderbuikgevoel niks voorstelde negeer. En ja, daar heb je gelijk in, er zijn dagen dat ik de hele tijd spanning voel voor iets dat komt, maar er gebeurt niets. Maar dat valt in het niet bij de aantal keren dat het gevoel wel juist was, en daarnaast, waarom zou je de gok wagen? Als jouw gevoel er voor kan zorgen dat je onverwacht toch nog op tijd thuis bent om je familie op te vangen bij een tragische gebeurtenis, waarom zou je dat negeren? Als jouw gevoel je vertelt dat je veiliger moet gaan fietsen, waarom zou je het niet doen?
Hoogsensitief of niet, iedereen heeft een onderbewustzijn dat dingen sneller verwerkt dan wij begrijpen, en ik denk dat het onderbuikgevoel de manier van het onderbewustzijn is om dat te laten zien.
(Aan de andere kant, dit kan verschillen tussen mensen. Misschien krijg jij wel ineens superveel zin om te zingen wanneer je iets aan voelt komen, of is jouw onderbuikgevoel vervangen door een enorme zin in chocola :p)