Er zijn een hoop dingen waarvan we weten dat we ze moeten doen, en we willen ook echt dat we ze doen—maar het lukt gewoon niet. Elke week je kamer opruimen? Klinkt goed, maar vijf seconden later ben je je goede intenties alweer vergeten. Elke avond een kwartier gitaarspelen oefenen? Je houdt het twee dagen vol, en daarna staat je gitaar in de hoek te verstoffen. Elke ochtend goed ontbijten en exercisen? You get the point.
Het probleem van iets consistent doen, is dat je het steeds moet blijven doen. Het is niet zo dat je op een dag een uurtje kan sporten, en dan zegt: “zo, nu heb ik voor de rest van het jaar mijn beweging wel weer gehad.” Als je een gezond en sterk lijf wil hebben, zul je elke dag minstens een half uur moeten bewegen.
Maar in die consistentie, ligt ook meteen de oplossing. Onze hersenen leren goed door iets steeds te herhalen, zeker bij motorische handelingen, en schakelen op een gegeven moment op de automatische piloot. Zo kan ik ’s ochtends op de fiets stappen, en met mijn hoofd nog helemaal bij mijn droom of een andere gedachte zitten. Het is soms zelfs zo erg, dat ik niet eens meer bewust mijn route naar de universiteit/werk/waar dan ook meemaak, maar ondanks dat volg ik toch perfect de regels en heb ik nooit een ongeluk gehad. (En, voor zover ik dat dan kan inschatten, rij ik ook niet asociaal.)
Omdat ik elke dag lange tijd ergens naar toe fiets, en weer naar huis, kan ik het op de automatische piloot. Ik zie vaak van tevoren op tegen fietsen, zeker in de winter als het koud is en het loeihard waait, maar omdat het zo’n vaste gewoonte is stap ik toch op de fiets en kan zonder al te veel tegenzin mijn bestemming bereiken. Niet alleen kan ik de trappende beweging maken, ik kan ook “intelligente” dingen doen zoals verkeersregels volgen, situaties inschatten, en de juiste route volgen. (Het zou stom zijn als ik door mijn onbewuste fietstocht ineens op Texel belandt. Of dat ik per ongeluk in een rondje naar huis ben gereden. Of dat ik halverwege ineens wakker wordt, en géén idee meer heb waar ik naar toe aan het fietsen was.)
Op eenzelfde wijze ben ik een keer gestopt met ’s avonds eten. Het is op alle manieren slecht voor je, en in mijn geval had ik het erg bont gemaakt, dus was het pure noodzaak. (Ik at vroeger ’s avonds het merendeel van mijn voedsel (denk aan tosti’s, chips, chocomel, bakken yoghurt), en dat zorgde voor problemen. Mijn maag ging terwijl ik sliep aan de gang, en dat zorgde dat ik elke ochtend misselijk en met keelpijn/buikpijn wakker werd.)
Dus ik at ineens na 8 uur niks meer. En dat is zwaar. Je bent gewend tot 12 uur te eten, nu ineens stop je vier uur eerder, dus je maag gaat moeilijk doen. Dus de eerste dag at ik wel nog iets kleins om 10 uur. Maar na een paar dagen dat schema volhouden, probeerde ik dat kleins te eten om 9 uur. Weer een paar dagen later, at ik écht na 8 uur niks meer. Binnen één of twee weken was mijn hele ritme omgeschakeld naar ’s ochtends alles eten, en ‘s avonds kon ik ineens urenlang zonder eten (en zonder honger).
_Hartstikke leuk man, maar wat is je punt? _Nou, dat zelfs de meest onmogelijke opgave behaalt kan worden door er een gewoonte van te maken. En, dat je niet van de ene dag op de ander ineens radicaal alles overhoop moet gooien, maar dat je geleidelijk naar je nieuwe gewoonte moet schakelen. Wil je meer voor school doen? Begin met, als je thuiskomt, meteen tien minuten huiswerk maken. Of begin met vijf minuten, of één minuut, wat jij wil. Doet dat een paar dagen, en maak dan een half uur huiswerk. Ga zo door, en binnen een paar weken schakelt je hoofd, wanneer je thuiskomt, meteen in huiswerk-modus.
Wat het ook is dat je probeert te doen, ik kan je verzekeren dat dit helpt. Natuurlijk, je moet nog steeds van tijd tot tijd jezelf er doorheen slepen. Natuurlijk, je hebt niet altijd de energie of de tijd om iets elke dag te doen. Maar zo langzaam als een gewoonte is aangeleerd, zo snel is ie afgeleerd. Ik ging ooit een heel jaar lang vroeg naar bed (denk 10 uur, tegen mijn normale bedtijd van 1 uur ’s nachts), en ik was er helemaal aan gewend en mentaal op ingesteld. Toen kwam de zomervakantie—er waren slechts drie lange dagen voor nodig voordat ik de hele gewoonte kwijt was. Dus wees een beetje streng voor jezelf, maar niet te streng.
(Als je de hele dag depressief bent omdat je zoveel moet doen maar geen zin in hebt, dan ben je te streng. Dan moet je maar gewoon drie zakken chips kopen, een serie aanzetten, en denken “deze week ga ik gewoon lekker niks doen”. Serieus, van niks doen krijg je zin om iets te doen. Nou kan het natuurlijk zijn dat je zoiets stoms en verplichts hebt zoals “werk” of “zorgen dat het huis niet instort”, maar ook dan kan je jezelf regelmatig één of twee dagen rust geven.)